Η κίνηση – ματ της Αιγύπτου και το έωλο τουρκο – λιβυκό μνημόνιο

Η αιγυπτιακή οριοθέτηση της ΑΟΖ προκαλεί την αντίδραση της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης μέσω Facebook και υπενθυμίζει στη Λιβύη και στην Τουρκία ότι, ευτυχώς, δεν έχουμε διολισθήσει σε μια ζούγκλα αυθαιρεσίας στις διεθνείς σχέσεις.

Με βάση όσα αναφέρει το ίδιο το ΥΠΕΞ της προσωρινής κυβέρνησης των Λιβανέζων και αναπαράγεται από τα μέσα ενημέρωσης, «το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης έλαβε γνώση της Προεδρικής Απόφασης που εξέδωσε η Αίγυπτος, στις 11 Δεκεμβρίου 2022, και η οποία ορίζει μονομερώς τα δυτικά θαλάσσια σύνορα της Αιγύπτου, πράξη που αποτελεί παραβίαση των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας του κράτους της Λιβύης».

Μάλιστα, η προσωρινή κυβέρνηση, αφού αυθαιρέτησε νομικά συνάπτοντας μνημόνια με εκπροσώπους της Άγκυρας, εγκαλεί την Αίγυπτο να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο η ίδια η – μονίμως προσωρινή – κυβέρνηση της Λιβύης συνήψε με τον εξ Ανατολών μας γείτονα. Η ανάγνωση της ανακοίνωσης στο Facebook είναι απολαυστική: «Τούτο αποτελεί μη δίκαιη οριοθέτηση βάσει του διεθνούς δικαίου, καθότι είναι μονομερής ενέργεια. (…) Βάσει των αρχών του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ και του διεθνούς δικαίου, η Λιβύη, διαβεβαιώνει ότι η οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών θα πρέπει να συμφωνηθεί με διαπραγματεύσεις που θα εγγυηθούν τα συμφέροντα των δύο πλευρών και θα σεβαστούν την αρχή της ισότητας».

Και εδώ ο αναγνώστης της σοσιαλμηντιακής ανακοίνωσης βλέπει πως η προσωρινή κυβέρνηση, που συνάπτει συμφωνίες με το (μόνιμο) καθεστώς Ερντογάν, επιθυμεί τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων ανάμεσα προφανώς στην ίδια και την Αίγυπτο για να επανακαθοριστεί η ΑΟΖ της Αιγύπτου.

Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης φαίνεται να αγνοεί ότι η νομική αυθαιρεσία, που διέπραξε σε συνεργασία με την Τουρκία, την αντίθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στα διάφορα μνημόνια που, κατά καιρούς, συνάπτει με το καθεστώς του Ερντογάν. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει παρέμβει, από τον προηγούμενο μήνα, για να αποκαταστήσει την τρωθείσα διεθνή νομιμότητα, υπενθυμίζοντας τη νομικά θεμελιώδη αρχή, σύμφωνα με την οποία μια προσωρινή κυβέρνηση δεν μπορεί, από νομική άποψη, να συνάπτει συμφωνίες, οι οποίες δεσμεύουν το κράτος μακροπρόθεσμα.

Το άρθρο 6 του Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου της Λιβύης προβλέπει με ενάργεια ότι  «η εκτελεστική αρχή θα διαχειρίζεται την εξωτερική πολιτική του λιβυκού κράτους με τρόπο που να διατηρεί φιλικές και ειρηνικές σχέσεις με τους περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους σε συμφωνία με τους κανόνες της καλής γειτονίας και των αμοιβαίων συμφερόντων. Κατά την προπαρασκευαστική φάση, αυτή η εκτελεστική αρχή δεν θα εξετάσει νέες ή προηγούμενες συμφωνίες ή αποφάσεις που να βλάπτουν τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους ή να επιβάλουν σε αυτό μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις σε αυτό».

Στον δυτικό κόσμο, είμαστε ευτυχώς πολύ μακριά από τις αναχρονιστικές αντιλήψεις, που θέλουν «το γεγονός να παράγει δίκαιο». Δρούμε μέσα σε ένα ορισμένο πλαίσιο ειρηνικής συμβίωσης. Αυτό προϋπάρχει και προκαταλαμβάνει τις νομικά έωλες και επεκτατικές κινήσεις, για να μη ζούμε σε καταστάσεις νομικών αυθαιρεσιών, λιγότερο ή περισσότερο προσωρινών.