Ο Πούτιν και η απειλή για «προληπτικό χτύπημα»

Ο Β. Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία σκέφτεται να υιοθετήσει αυτό που αποκάλεσε ιδέα των Ηνωμένων Πολιτειών για ένα προληπτικό χτύπημα, διευκρινίζοντας ότι «απλώς το σκεφτόμαστε». Ο Ρώσος πρόεδρος επαναλαμβάνει την τακτική του καρότου και του μαστίγιου στις δηλώσεις του, εγείρει την εύλογη αντίδραση των ΗΠΑ και επαναφέρει το ζήτημα του προληπτικού χτυπήματος, για πρώτη φορά από τα τέλη της δεκαετίας του ’90.

Πιο αναλυτικά, ο Πούτιν υποστήριξε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να τροποποιήσει το στρατιωτικό της δόγμα, εισάγοντας τη δυνατότητα ενός προληπτικού χτυπήματος για να αφοπλίσει έναν εχθρό. Μιλώντας στον Τύπο, λίγες μέρες μετά την προειδοποίηση ότι ο κίνδυνος πυρηνικού πολέμου αυξάνει αλλά ότι η Ρωσία δεν θα χτυπήσει πρώτη, ο Β. Πούτιν σημείωσε ότι η Μόσχα εξετάζει το ενδεχόμενο να υιοθετήσει αυτό που αποκάλεσε ιδέα της Ουάσιγκτον για προληπτικό χτύπημα.

Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε: «Πρώτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν την έννοια του προληπτικού χτυπήματος. Δεύτερον, αναπτύσσουν ένα σύστημα κρούσης με στόχο τον αφοπλισμό» (του εχθρού)».

Επιπλέον, ο Πούτιν ανέφερε ότι ίσως η Μόσχα θα έπρεπε να σκεφτεί να υιοθετήσει τις «ιδέες που ανέπτυξαν οι Αμερικανοί για να εξασφαλίσουν τη δική τους ασφάλεια». «Απλώς το σκεφτόμαστε», συμπλήρωσε. Ο Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε επίσης ότι οι πύραυλοι κρουζ και τα υπερηχητικά συστήματα της χώρας του είναι «πιο σύγχρονα και ακόμη πιο αποτελεσματικά από αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών».

Την Τετάρτη, όμως, ο Πούτιν διαβεβαίωσε ότι η Ρωσία δεν θα είναι η πρώτη που θα αναπτύξει ατομικά όπλα.

Συγκεκριμένα, ο Πούτιν υποστήριξε ότι «η Ρωσία δεν θα τα χρησιμοποιούσε (σ.σ.: τα πυρηνικά όπλα) πρώτη σε καμία περίπτωση», προσθέτοντας: «Αλλά αν δεν τα χρησιμοποιήσει πρώτη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, δεν θα είναι ούτε η δεύτερη που θα τα χρησιμοποιήσει, γιατί υπάρχουν πιθανότητες να τα χρησιμοποιήσει σε περίπτωση πυρηνικής επίθεσης κατά της επικράτειάς μας».

Ο Πούτιν επαναλαμβάνει το ρητορικό «ρυθμό» των δηλώσεών του, ιδίως από τον Σεπτέμβριο και μετά. Αυτό το τέμπο «μαστίγιο και καρότο» το βλέπουμε και σε αυτές τις δηλώσεις που διατυπώνουν μια έμμεση αλλά υπαρκτή απειλή, μετά τις «φιλειρηνικές δηλώσεις». Έως τις ουκρανικές ανακαταλήψεις εδαφών, το σχήμα αυτό στα λόγια του Πούτιν περικλειόταν κατά κανόνα στην ίδια πρόταση ή στην ίδια παράγραφο, ένα μόνιμο «ναι μεν, αλλά».

Βέβαια, οι συγκεκριμένες δηλώσεις, που αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο της χρήσης πυρηνικών όπλων, δικαιολογημένα εγείρουν την αντίδραση των ΗΠΑ, το υπουργείο Εξωτερικών των οποίων καταδίκασε αυτές τις δηλώσεις, τονίζοντας ότι «κάθε συζήτηση, όσο αόριστη κι αν είναι, για τα πυρηνικά όπλα είναι απολύτως ανεύθυνη».

Ακόμη, η έννοια του προληπτικού πολέμου παραπέμπει σε ενέργειες της Αμερικής, στην αρκετά μακρινή δεκαετία του ’90. Ο όρος χρησιμοποιείται στις διεθνείς σχέσεις, στη γεωπολιτική και στη γεωστρατηγική από αναλυτές, που ιδεολογικά θα εντάσσονταν στον φιλελεύθερο ή και στον συντηρητικό χώρο. Πρόκειται δηλαδή για μια έννοια «αποδεκτή», αλλά που, αρχικά τουλάχιστον, αναφερόταν κυρίως σε αεροπορικές επιχειρήσεις στο Σουδάν από την αμερικανική πλευρά.