Το Συμβούλιο της ΕΕ για τους εργαζόμενους στις πλατφόρμες

Με το σοβαρό ζήτημα των εργαζομένων στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες πρόκειται να ασχοληθεί αύριο το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε 29 εκατομμύρια υπολογίζονται οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες αυτές στην Ευρώπη και στην Ελλάδα οι αιτήσεις εργαζομένων έφθαναν τις εκατό χιλιάδες πριν από τρία χρόνια.

Η σουηδική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ επανέρχεται στο ζήτημα του καθεστώτος των εργαζομένων στις πλατφόρμες, μια θεμελιώδη πτυχή τής υπό διαπραγμάτευση ευρωπαϊκής οδηγίας, όπου η τσεχική προεδρία απέτυχε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία.

Πιο συγκεκριμένα, Ομάδα Εργασίας για τα Κοινωνικά Θέματα — ένα προπαρασκευαστικό όργανο που ασχολείται με το νομοθετικό έργο που σχετίζεται με την απασχόληση και την κοινωνική πολιτική εντός του Συμβουλίου της ΕΕ — ασχολήθηκε επισταμένως με τις βασικές αρχές της οδηγίας για τους εργαζομένους. Σύμφωνα με σημείωμα της προεδρίας, οι εμπειρογνώμονες, που εκπροσωπούσαν κάθε χώρα μέλος της ΕΕ, έπρεπε να επικεντρωθούν στην ενεργοποίηση και τη δυνατότητα εφαρμογής του νομικού τεκμηρίου της απασχόλησης.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που συζητείται η οδηγία για τους εργαζόμενους της πλατφόρμας υπό την αιγίδα της σουηδικής Προεδρίας, αφού η πρόταση της τσεχικής προεδρίας δεν έλαβε υπουργική έγκριση, τον περασμένο Δεκέμβριο.

Οι Σουηδοί, με την δεξιά κυβερνητική πλειοψηφία, επέκριναν ανοιχτά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ψήφισαν υπέρ μιας πιο φιλελεύθερης εκδοχής στη συνεδρίαση της Επιτροπής των Μονίμων Αντιπροσώπων (COREPER) στις 8 Δεκεμβρίου 2022.

Τους τελευταίους μήνες, τα κράτη μέλη χωρίστηκαν σε τρία διαφορετικά στρατόπεδα. Το φιλελεύθερο στρατόπεδο, το οποίο περιλαμβάνει κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, εξέφρασε την ανησυχία του για την ύπαρξη νομικού τεκμηρίου και ρητών κριτηρίων στο κείμενο του νόμου, προειδοποιώντας κατά της νομοθεσίας που θα έθετε σε κίνδυνο το μοντέλο οικονομίας των πλατφορμών.

Ένα δεύτερο στρατόπεδο, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως την Ισπανία και την Πορτογαλία, τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του κειμένου της Επιτροπής και χαιρέτισε τα νομικά δεσμευτικά κριτήρια.

Ακόμη, ένα τρίτο στρατόπεδο ενέκρινε την πρόταση της Τσεχίας.

Η Γερμανία, ένα κράτος με ξεχωριστή βαρύτητα, που θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας, έχει επιλέξει μέχρι στιγμής να απέχει. Ο κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας είναι διχασμένος μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών και των Φιλελευθέρων, γεγονός που εμπόδισε τη χώρα να υιοθετήσει μια σαφή θέση.

Οι πλατφόρμες και αρκετά φιλελεύθερα κράτη μέλη φοβούνται ότι τα αρχικά κριτήρια της ευρωπαϊκής εκτελεστικής εξουσίας (Συμβούλιο και Commission) είναι τόσο εξαντλητικά που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μαζικές ανακατατάξεις των αυτοαπασχολούμενων ως μισθωτών.

Έτσι, η τσεχική Προεδρία αποφάσισε να αυξήσει το όριο για την ενεργοποίηση του τεκμηρίου. Επιπλέον, τα κριτήρια είχαν ήδη αναθεωρηθεί έτσι ώστε οι προϋποθέσεις, που απαιτούνται για την ενεργοποίηση του τεκμηρίου είχαν τελικά διαμορφωθεί, αυξήθηκαν. Στα κριτήρια περιλαμβάνονται ο καθορισμός της αμοιβής, οι απαιτήσεις όπως η χρήση ειδικής στολής, η παρακολούθηση της απόδοσης, το να μην επιτρέπεται στους εργαζόμενους να οργανώνουν τα δικά τους ωράρια και ο περιορισμός της ικανότητας εργασίας για κάποιον άλλο.

Ζητήθηκε επίσης από τις εθνικές αντιπροσωπείες να δώσουν «συγκεκριμένα παραδείγματα» περιπτώσεων, όπου οι αυτοαπασχολούμενοι εκτός από τους ψευδείς αυτοαπασχολούμενους θα κινδύνευαν να επαναταξινομηθούν σύμφωνα με τα κριτήρια που έχουν διατυπωθεί επί του παρόντος.

Ένα άλλο σημείο διαμάχης σχετικά με τα κριτήρια σχετίζεται με περιπτώσεις όπου μια πλατφόρμα πληροί ένα από τα κριτήρια τεκμηρίου απλώς και μόνο επειδή συμμορφώνεται με το ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο. Η τάση που φαίνεται πως κυριαρχεί στους κόλπους της Ένωσης, είναι προς την πλευρά του ενωσιακού δικαίου, όπως αναμένεται να επιβεβαιωθεί σε λίγες ώρες.