Τουρκία: Βγάζουν επιζώντες 5 μέρες μετά τον φονικό σεισμό – Εικόνες σοκ [vid]

Εικόνες άνευ προηγουμένου που καταδεικνύουν την προχειρότητα αλλά και την εγκληματική αμέλεια των κατασκευαστών στην ανατολική Τουρκία έρχονται από το Καχρανμαράς το οποίο ισοπεδώθηκε από τους φονικούς σεισμούς που είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια έως σήμερα πάνω από 20.000 ανθρώπων.

Σε βίντεο που κάνει τον γύρο του διαδικτύου και δημοσιεύουν τουρκικά ΜΜΕ όπως η Sabah ακούγονται δύο άνδρες να μην πιστεύουν στα μάτια τους όσο δείχνουν ένα κτήριο το οποίο έγειρε προς τα πίσω φανερώνοντας πως χτίστηκε στον… «αέρα» αφού τα θεμέλιά του είναι ανύπαρκτα. Πρόκειται για πενταόροφη πολυκατοικία η οποία να μεν δεν γκρεμίστηκε αλλά έγειρε με τέτοιο τρόπο που είναι πλέον ακατάλληλη για κατοίκηση.

Στο απόσπασμα των 40 περίπου δευτερολέπτων οι άνδρες ακούγονται να λένε ότι δεν υπάρχουν ρωγμές στο κτίριο και πως δεν έχουν σπάσει ούτε τα τζάμια. «Δεν μπορώ να το πιστέψω, κοίτα εδώ!» λέει ο ένας όσο η κάμερα δείχνει πως το κτήριο ουσιαστικά κατασκευάστηκε στο έδαφος χωρίς τις απαραίτητες κολώνες και θεμελιώσεις.

Σχολιαστές στην τουρκική εφημερίδα Sabah επισημαίνουν πως πρόκειται για μέθοδο κατασκευής που ονομάζεται «γενική κοιτόστρωση» η οποία ωστόσο έχει γίνει τόσο επιφανειακά που είχε σαν αποτέλεσμα το έδαφος κάτω από το κτίριο να «ρευστοποιηθεί» κατά τον σεισμό και να επιφέρει αυτό το τρομακτικό αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με μηχανικούς, η εικόνα αυτή δείχνει την ανάγκη γεωτεχνικών μελετών, οι οποίες συνήθως απατούνται μόνο σε κτίρια υψηλής στάθμης. Το εν λόγω κτίριο φαίνεται σαν να έχει θεμελιωθεί σε μπαζώματα-προσχώσεις.

Άνευ προηγουμένου κακοτεχνίες στην Τουρκία

Αναζητώντας τις ρίζες της έντονης κριτικής που δέχεται τις τελευταίες ώρες ο Τούρκος Πρόεδρος, το Bloomberg επισημαίνει πως «η κατάρρευση τόσων πολλών κτιρίων έχει αναζωπυρώσει μακροχρόνιες καταγγελίες ότι οι κατασκευαστές είχαν τη δυνατότητα να θυσιάσουν την ασφάλεια υπέρ της ταχύτητας και του κόστους κατά τη διάρκεια μιας κατασκευαστικής έκρηξης».

«Οι κατασκευαστικές εταιρείες είναι γνωστό ότι αφαιρούν κολώνες στήριξης από ορισμένα καταστήματα και χώρους στάθμευσης και κάνουν αλλαγές στους τοίχους στήριξης, τις πόρτες και τα παράθυρα των κτιρίων» αναφέρει το ίδιο δίκτυο, τη στιγμή που «οι επιζώντες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης λένε επίσης ότι η κυβέρνηση δεν έχει ανταποκριθεί επαρκώς σε μία από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές της Τουρκίας».

Την ίδια ώρα, ο μετριασμός των αντιδράσεων περνά για τον Τούρκο Πρόεδρο μέσα από το κυνήγι των εργολάβων, προκειμένου να δώσει μορφή στους θύτες της καταστροφής, αφαιρώντας από αυτούς τον εαυτό του.

Και αυτό, γιατί υπάρχει μια πολιτική διάσταση «που είναι βαθιά προσωπική για τον Ερντογάν» σύμφωνα με το France24, καθώς «ο σεισμός χτύπησε τη στιγμή που κέρδιζε δυναμική και άρχιζε να ανεβάζει τους αριθμούς έγκρισης από το χαμηλό που υπέστη κατά τη διάρκεια μιας τρομερής οικονομικής κρίσης που εξερράγη πέρυσι».

Μπροστά σε αυτό το δεδομένο, ο Ερντογάν αντεπιτίθεται, εξαπολύοντας ανθρωποκυνηγητό στους κατασκευαστές των κτιρίων, που τόσα χρόνια ωστόσο τους χάριζε τα πρόστιμα, όταν υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 75.000 κτίρια δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές.

Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του BBC, η κυβέρνηση στην Τουρκία δίνει συχνά «αμνηστία» στις κατασκευαστικές εταιρείες, ενώ γίνονται νομικές εξαιρέσεις από την υποχρέωση για καταβολή προστίμων για οικοδομές που χτίστηκαν, χωρίς να έχουν προηγουμένως υιοθετηθεί οι απαιτούμενοι κανονισμοί ασφαλείας και δίχως τα απαιτούμενα πιστοποιητικά.

Πρόκειται, όπως τονίζει το βρετανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο, για κανονισμούς και νομοθεσία, που ψηφίστηκαν για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1960, με την πιο πρόσφατη νομοθεσια να περνά το 2018. Σύμφωνα με τον Πελίν Πινάρ Γκιριτλίογλου, επικεφαλής του τεχνικού επιμελητηρίου της Κωνσταντινούπολης, μέχρι 75.000 κτίρια που έχουν επηρεαστεί από τον σεισμό σε δέκα επαρχίες της Τουρκίας, έχουν τύχει τέτοιων «αμνηστιών». Έκθεση, δε, του υπουργείου Περιβάλλοντος και Υποδομών, το 2018, αποκαλύπτει ότι το 50% των κτιρίων στην Τουρκία -ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 13.000.000 κτίρια- είχε κατασκευαστεί κατά παράβαση κανονισμών. Όσο για τους ελέγχους για την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, αυτοί ήταν κάτι περισσότερο από πλημμελείς.

Παρότι οι αναθεωρημένοι κανονισμοί, που είναι σε ισχύ από το 2018, προβλέπουν ειδικές κατασκευές, που να περιλαμβάνουν ενισχυμένο με ατσαλόβεργες σκυρόδεμα, για τις περιοχές με έντονη σεισμικότητα, εντούτοις όλα αυτά φαίνεται να έχουν μείνει στα χαρτιά, αν και οι κολώνες και οι δοκοί κάθε κτιρίου πρέπει να κατανέμονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι σε θέση να απορροφήσουν τους κραδασμούς ενός σεισμού. Για το λόγο αυτό, ήδη συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης ο εργολάβος του συγκροτήματος πολυκατοικιών “Αναγέννηση” στην Αντιόχεια της επαρχίας Χατάι, που καταστράφηκε από το φονικό σεισμό. «Εν μέρει, το πρόβλημα είναι ότι γίνονται πολύ λίγες μετασκευές/ενισχύσεις σε υπάρχοντα κτίρια, ενώ πλημμελής είναι και η εφαρμογή των νέων κανονισμών σε νέες οικοδομές» εξηγεί ο καθηγητής Ντέιβιντ Αλεξάντερ από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο Λονδίνου. Σύμφωνα με μαρτυρίες, κτίριο στα Άδανα που έχει καταρρεύσει, είχε υποστεί ζημιές και πριν από 25 χρόνια, αλλά δεν είχε γίνει καμία εργασία μετασκευής του, σύμφωνα με τους νέους αντισεισμικούς κανονισμούς.

Με αυτά τα δεδομένα, εάν τα κτίρια στις πληγείσες περιοχές είχαν κατασκευαστεί με τις νέες προδιαγραφές, θα είχαν πιθανότατα αντέξει. Όμως, δεν γίνεται έλεγχος για το αν τηρούνται οι προδιαγραφές του αντισεισμικού κανονισμού, αλλά δεν γίνονται και επισκευές-συντήρηση. Αντίθετα, οι εργολάβοι, τους οποίους βάζει τώρα στο στόχαστρο η κυβέρνηση Ερντογάν, κατηγορώντας τους γι’ αμέλεια, παίρνουν αμνηστία και απαλλάσονται από τα πρόστιμα.

Πάνω από 100 συλλήψεις εργολάβων για τα «χάρτινα» κτίρια – Ερευνες από ειδικές μονάδες

Περισσότερα από 100 άτομα συνελήφθησαν στις 10 επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu το Σάββατο, καθώς το τουρκικό υπουργείο Δικαιοσύνης διέταξε αξιωματούχους σε αυτές τις επαρχίες να δημιουργήσουν «μονάδες διερεύνησης εγκλημάτων σεισμού». Τους ζήτησε επίσης να διορίσουν εισαγγελείς για να ασκήσουν ποινικές διώξεις εναντίον όλων των «κατασκευαστών και των υπευθύνων» για την κατάρρευση κτιρίων που δεν ανταποκρίνονταν στους υφιστάμενους πολεοδομικούς κανονισμούς, οι οποίοι είχαν τεθεί σε εφαρμογή έπειτα από την αντίστοιχη καταστροφή του 1999.

Σε όλη τη ζώνη του σεισμού, οι κάτοικοι εξέφρασαν την οργή τους για τους διεφθαρμένους εργολάβους, όπως είπαν, που αποζητούσαν περισσότερα κέρδη, και για τις «αμνηστίες» που χορηγούσε η κυβέρνηση σε κατασκευαστές που έχτιζαν συγκροτήματα διαμερισμάτων που δεν ανταποκρίνονταν στους νέους κανονισμούς.

Στη γειτονιά Σαράικιντ της Αντάκια, οι κάτοικοι επεσήμαναν την κακή ποιότητα κατασκευής σε ένα νεόκτιστο πολυτελές κτίριο 14 ορόφων, με περίπου 90 διαμερίσματα, που είχε καταρρεύσει.

«Το σκυρόδεμα είναι σαν άμμος», είπε ένας άνδρας που αρνήθηκε να δώσει το όνομά του, στεκόμενος κοντά στο κτίριο καθώς παρακολουθούσε τους διασώστες να εργάζονται. «Χτίστηκε πολύ γρήγορα».

Μεταξύ εκείνων που συνελήφθησαν το Σάββατο ήταν ο Μεχμέτ Ερτάν Ακάι, ο κατασκευαστής ενός συγκροτήματος που κατέρρευσε στη σκληρά πληγείσα πόλη Γκαζιαντέπ, ο οποίος κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία από αμέλεια και παραβίαση του νόμου περί δημόσιας κατασκευής, όπως μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων. Η εισαγγελία του Γκαζιαντέπ δήλωσε ότι εξέδωσε ένταλμα σύλληψης έπειτα από επιθεώρηση των στοιχείων που συλλέχθηκαν από τα ερείπια του συγκροτήματος που είχε κατασκευάσει.

Ο Μεχμέτ Γιασάρ Κοσκούν, ο κατασκευαστής ενός 12ώροφου κτιρίου στην επαρχία Χατάι με 250 διαμερίσματα, που καταστράφηκε ολοσχερώς, συνελήφθη την Παρασκευή σε αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, ενώ προσπαθούσε να επιβιβαστεί σε πτήση για το Μαυροβούνιο. Δεκάδες άνθρωποι πιστεύεται ότι έχασαν τη ζωή τους όταν κατέρρευσε το κτίριο.

Δύο εργολάβοι ενός κτιρίου 14 ορόφων που κατέρρευσε στα Άδανα, οι οποίοι φέρεται να διέφυγαν από την Τουρκία αμέσως μετά τον σεισμό, συνελήφθησαν στα Κατεχόμενα της Κύπρου, σύμφωνα με την ελεγχόμενη από τους Τούρκους διοίκηση.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που επισκέφθηκε την επαρχία Ντιγιαρμπακίρ το Σάββατο, υπερασπίστηκε τις ενέργειες της κυβέρνησης, λέγοντας ότι αυτός ο σεισμός ήταν «τρεις φορές μεγαλύτερος και πιο καταστροφικός από τον σεισμό του 1999, τη μεγαλύτερη καταστροφή στην πρόσφατη μνήμη της χώρας μας». Αν και αναγνώρισε ότι η επίσημη ανταπόκριση ήταν καθυστερημένη, είπε ότι η χώρα δεν ήταν προετοιμασμένη για σεισμό τέτοιου του μεγέθους.

Ο Ερντογάν, ο οποίος είναι αντιμέτωπος με μια σκληρή εκλογική μάχη τον Μάιο, απηύθυνε έκκληση για ενότητα, λέγοντας: «Δυστυχώς ορισμένα πολιτικά κόμματα και ΜΚΟ εξακολουθούν να επιδιώκουν να επιτεθούν ανήθικα, με αυθάδεια». Ορκίστηκε αντίποινα σε όσους προέβησαν σε λεηλασίες και είπε ότι όλα τα τουρκικά πανεπιστήμια θα στραφούν σε διαδικτυακή εκπαίδευση, ώστε οι επιζώντες να μπορούν να μετακινηθούν προς το παρόν στις πανεπιστημιακές εστίες.

Ενώ η Τουρκία έχει θεσπίσει πολεοδομικούς κανονισμούς μετά τον σεισμό του 1999, οι κάτοικοι είπαν ότι συχνά δεν εφαρμόζονταν επειδή οι εργολάβοι βρίσκουν τρόπο να κερδίζουν περισσότερα χρήματα με το να τσιγκουνεύονται υλικά: αναμειγνύοντας το σκυρόδεμα και χρησιμοποιώντας φθηνότερες μεταλλικές ράβδους για να καλύψουν τους πυλώνες, μεταξύ άλλων.

Ο Μεσούτ Κοπαράλ, έμπορος αυτοκινήτων του οποίου η μητέρα σκοτώθηκε στον σεισμό, ήταν έξαλλος με την πολιτεία που δεν έκανε περισσότερα για να διασφαλίσει ότι τα κτίρια θα ήταν καλύτερα κατασκευασμένα.

«Το κράτος είναι υπεύθυνο», είπε. «Και λίγα να χρωστάς, το κράτος σε κυνηγάει και σε βρίσκει, αλλά τα κτίρια δεν τα ελέγχει».

«Δεν είμαι μηχανικός, δεν είμαι εργολάβος», πρόσθεσε. «Πού να ξέρω τι συμβαίνει;»

Ο γείτονάς του, ο Μεχμέτ Τσελίκ, 38 ετών, καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, είπε ότι το μεγάλο πρόβλημα ήταν οι λεγόμενες «τακτοποιήσεις» για κτίρια που δεν κατασκευάστηκαν σύμφωνα με τον πολεοδομικό κανονισμό, στις οποίες η κυβέρνηση προβαίνει από καιρού εις καιρόν για να νομιμοποιήσει τέτοια κτίρια. Είναι μια βολική πολιτική, διότι κανείς δεν θέλει να καταδικαστεί ένα κτίριο ή διαμέρισμα για το οποίο είχε πληρώσει, είπε. Ετσι όμως το κτίριο είναι ευάλωτο σε έναν σεισμό.

Στην πόλη Αντιγιαμάν, η κύρια οδός έμοιαζε με εργοτάξιο που απλώνεται παντού, τετράγωνο το τετράγωνο. Αλλά αντί να χτίζονται κτίρια, συνεργεία, γερανοί, μπουλντόζες και εκσκαφείς σκάβουν τα ερείπια εκείνων που έχουν καταρρεύσει.

Οι κάτοικοι είπαν ότι τα συνεργεία διάσωσης και η βοήθεια άργησαν αρχικά να φτάσουν μετά τον ισχυρό σεισμό της Δευτέρας, ο οποίος σκότωσε περισσότερους από 21.000 ανθρώπους στην Τουρκία και σχεδόν 4.000 στη γειτονική Συρία. Ο κεντρικός δρόμος τώρα είναι γεμάτος συνεργεία.

Πηγή: NYT