Η άπιστη σύμμαχος και το σκανδιναβικό «ζήτημα»

Ο Κρις Βαν Χόλεν προειδοποιεί την Τουρκία ότι, χωρίς την έγκριση της σουηδικής και φινλανδικής υποψηφιότητας στο ΝΑΤΟ, η πώληση των μαχητικών αεροσκαφών τύπου F – 16 στην Άγκυρα θα πρέπει να αποκλειστεί, ενώ αφήνει ανοιχτό και το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στην «άπιστη σύμμαχο» όπως αποκαλεί την γειτονική χώρα. Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής δηλώνει ότι «δεν πρόκειται να δοθούν F-16 στην Τουρκία εάν δεν δεχτεί τη Σουηδία και τη Φινλανδία» και ότι «εάν η κυβέρνηση έστελνε τώρα μια επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο για την πώληση των F-16, τότε ναι, θα είχε κατατεθεί ένα ψήφισμα για την απόρριψη της αμυντικής σύμβασης».

Επιπλέον, ο γερουσιαστής τονίζει πως οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να εξετάσουν με την Ευρωπαϊκή Ένωση την από κοινού επιβολή νέων κυρώσεων στην Τουρκία. Όπως εξήγησε, τέτοιες κυρώσεις μπορούν να μπουν στο τραπέζι αν η Τουρκία συνεχίζει να εμποδίζει την ένταξη της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ ή αν πραγματοποιήσει μια νέα εισβολή εναντίον των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, οι οποίες εξακολουθούν να παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στον αγώνα για την τελική και οριστική εξάλειψη της τρομοκρατίας στην περιοχή. Αυτές οι αυστηρές επισημάνσεις του Δημοκράτη γερουσιαστή δεν υπαγορεύονται από κάποια «εχθρική» προς το καθεστώς Ερντογάν δυτική κυβέρνηση.

Όντας αναχρονιστικό, ακόμη και σε σχέση με τις ενθαρρυντικές εξελίξεις στο εσωτερικό της τουρκικής κοινωνίας, το απολυταρχικό καθεστώς Ερντογάν συνεχίζει να αντιμετωπίζει τα άλλα έθνη και τις άλλες κυβερνήσεις με τους κοντόθωρους όρους του «εχθρού» και του «φίλου». Η Τουρκία επιμένει να τηρεί την παραδοσιακή, παρωχημένη στάση της προσκόμισης του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού άμεσων οφελών για την ίδια και με αυτόν τον τρόπο, έχει μετατρέψει την ενταξιακή πορεία δύο φιλήσυχων κοινωνιών στην Ατλαντική Συμμαχία σε ένα ακόμη διεθνοπολιτικό «θρίλερ». Η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ έχει μετατραπεί σε ολόκληρο ζήτημα λόγω των ανοιχτών πιέσεων που ασκεί η Άγκυρα στις δυτικές κυβερνήσεις.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει καταφέρει να δεσμεύσει τις δύο σκανδιναβικές χώρες σε έναν μακρύ κατάλογο υποχρεώσεων, που περιλαμβάνει μονοσήμαντα ζητήματα καταπολέμησης της «τρομοκρατίας» και δίωξης των «τρομοκρατών». Και στο σημείο αυτό, η σουηδική και η φινλανδική κυβέρνηση φέρουν μερίδιο ευθύνης για αυτήν την νέα «δραματοποίηση» στην διεθνή σκηνή. Βέβαια, αυτό το μερίδιο ευθύνης είναι περιορισμένο, ιδίως σε σχέση με τις αξιώσεις της τουρκικής πλευράς, η οποία επιμένει να αρνείται να δει το μακροπρόθεσμο συμφέρον από την διεύρυνση της Ατλαντικής Συμμαχίας στην «αυλή» της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Όταν μια κυβέρνηση, όπως αυτή του Ερντογάν, είναι εγκλωβισμένη στην μυωπική στρατηγική των αλλεπάλληλων παζαριών και των διαρκών συνδιαλλαγών, είναι δύσκολο να αντιληφθεί και περαιτέρω, να κατανοήσει τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει στην υπόθεση της ειρήνης και της προάσπισης της ασφάλειας σε πολεμικούς χρόνους.