Τρίτο μουσείο για τα θύματα του Ολοκαυτώματος στη Βραζιλία

Η 27η Ιανουαρίου, ημερομηνία της απελευθέρωσης του Άουσβιτς από τον Κόκκινο Στρατό το 1945, έχει ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Auschwitz – Birkenau Oświęcim (@auschwitz_birkenau)

Με αυτήν την αφορμή, στο Ρίο ντε Τζανέιρο εγκαινιάστηκε ένα νέο μουσείο αφιερωμένο στη μνήμη τους. Η εκπρόσωπος του Μουσείου Σοφια Ντέμπορα Λεβι αναφέρει: «Γνωρίζουμε ότι οι Εβραίοι ήταν τα προτιμώμενα θύματα κατά τη διάρκεια του ναζισμού, αλλά στην έκθεσή μας θυμόμαστε επίσης τους Ρομά, τους μαύρους, τα άτομα με αναπηρίες, τους ομοφυλόφιλους και πολιτικούς αντιπάλους για διαφορετικούς λόγους».

Το Μουσείο προσπαθεί να φέρει τους επισκέπτες πιο κοντά στις ζωές όσων έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Τρίτου Ράιχ στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα γκέτο. Για όσους επέζησαν από το Ολοκαύτωμα, αυτο το Μουσείο αποτελεί μια ανεξίτηλη ανάμνηση της απανθρωπιάς με την οποία τους φέρθηκαν.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Auschwitz – Birkenau Oświęcim (@auschwitz_birkenau)

«Δεν είχες όνομα, είχες αριθμό. Δεν υπήρχες. Όταν με καλούσαν στα ηχεία, με φώναζαν με τον αριθμό μου. Δεν υπήρχες ως όνομα για αυτούς, ξέρεις», αναφέρει ο Αλφρεντ Σομπότκα, εκ των επιζώντων του Ολοκαυτώματος.

Ο εβραϊκος πληθυσμός στη Βραζιλία ξεπερνά τις 100.000 και το Μουσειο του Ρίο ντε Τζανέιρο είναι το τρίτο στην χώρα που μέσα από φωτογραφίες και μαρτυρίες, προσπαθεί μέσα από μια καθηλωτική εμπειρία να φέρει πιο κοντά στους επισκέπτες τις ιστορίες των θυμάτων αυτής της γενοκτονίας.

Το 1939 η οικογένεια του Μενάσε Μάργκουλις, εμπόρου υφασμάτων από το Κέμνιτς, αποφάσισε να εγκαταλείψει τη ναζιστική Γερμανία. Ο ίδιος κατάφερε τότε να βγάλει βίζα για την Ολλανδία. Ο 15χρονος γιος του Σζαλάι με 2544 γερμανικά μάρκα αγόρασε εισιτήριο για τη Χάιφα. Υπήρχε όμως ένα σημαντικό εμπόδιο: το οικογενειακό πιάνο δεν έπρεπε να μείνει στη Γερμανία. Με κάποιο τρόπο το πιάνο τελικά εστάλη στην Παλαιστίνη. 84 χρόνια μετά επιστρέφει στη Γερμανία.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Auschwitz – Birkenau Oświęcim (@auschwitz_birkenau)

Η 27η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί ως Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος. Πριν από λίγες ημέρες εγκαινιάστηκε στο κτήριο Πάουλ Λέμπε του γερμανικού κοινοβουλίου η έκθεση με τίτλο «16 αντικείμενα». Πρόκειται για 16 ιστορικά αντικείμενα που μεταφέρονται για πρώτη φορά έξω από το ισραηλινό Μουσείο Ολοκαυτώματος Γιαντ Βασέμ -που διαθέτει μια συλλογή 42.000 αντικειμένων- στη Γερμανία. Τα 16 αντικείμενα προέρχονται από οικογένειες Εβραίων που εκδιώχθηκαν, απήχθησαν ή δολοφονήθηκαν από τους ναζί. Η επιστροφή τους στη Γερμανία, μετά το μεγάλο τους ταξίδι που ξεκίνησε τα χρόνια της ναζιστικής θηριωδίας, προκαλεί συγκίνηση.

«Ποτέ ξανά»

«Θέλαμε να παρουσιάσουμε εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους αντικείμενα, όχι μόνο δείγματα εβραϊκής τέχνης (σσ. όπως στο παρελθόν)» αναφέρει η Ρουτ Ουρ, επιμελήτρια της έκθεσης και επικεφαλής του κύκλου φίλων του Γιαντ Βασέμ στη Γερμανία. Το πιάνο της οικογένειας Μάργκουλις αποκτά ακόμη μεγαλύτερη συμβολική αξία για δύο λόγους: πρώτον γιατί αποτελεί έμπρακτη απόδειξη ότι η μουσική επιβίωσε του ολέθρου και δεύτερον γιατί το Κέμνιτς θα είναι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2025.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Auschwitz – Birkenau Oświęcim (@auschwitz_birkenau)

«Είναι σημαντικό να δείξουμε ότι κάθε αντικείμενο έχει μια ιδιαίτερη σχέση με τη Γερμανία» ανέφερε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ο πρόεδρος του Γιαντ Βασέμ Ντάνι Νταγιάν. Ο 67χρονος επικεφαλής του Γιαντ Βασέμ επισκέπτεται μάλιστα για πρώτη φορά στη ζωή του τη Γερμανία, αν και είχε ορκιστεί να μην επισκεφθεί ποτέ τη χώρα αυτή. «Η στάση αυτή δεν είχε να κάνει με το μίσος, είχε να κάνει με τη μνήμη, να μην ξεχάσουμε τι έχει συμβεί», λέει χαρακτηριστικά. Ωστόσο, όπως σημειώνει, τελικά ο ίδιος λόγος τον φέρνει στη Γερμανία για τα εγκαίνια της έκθεσης: η μνήμη. Θέλει με το ταξίδι του να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο, «να μην συμβεί ποτέ ξανά το ίδιο».

Μια παιδική κούκλα και η Πεντάτευχος

Η Λόρε Στερν από το Κάσελ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Γερμανία με τους δικούς της το 1937. Μαζί της, στην Πορτογαλία κι έπειτα στις ΗΠΑ, ταξίδεψε η αγαπημένη κούκλα της. Το 1991 μετοίκησε στο Ισραήλ, μαζί με την κούκλα της, η οποία παρουσιάζεται στην έκθεση. Και η Ανελίζε Ντραϊφούς από τη Στουτγάρδη, όταν γλίτωσε από τους ναζί φεύγοντας για τις ΗΠΑ, πήρε μαζί της μόνο ένα μικρό κεραμικό παιχνίδι. Όταν ο Λέον Κοέν από το Αμβούργο εκτοπίστηκε στο γκέτο της Τερέζιενστατ κι από εκεί στο Άουσβιτς, κατάφερε να δώσει σε έναν διευθυντή παιδικού σταθμού μια Πεντάτευχο (Τορά) που είχε φτιάξει ο ίδιος. Η Πεντάτευχος αυτή βρέθηκε αργότερα στο Μουσείο Γιαντ Βασέμ και σήμερα παρουσιάζεται στην έκθεση του Βερολίνου.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη US Holocaust Memorial Museum (@holocaustmuseum)

Σε μια άλλη βιτρίνα διακρίνει κανείς ένα ακόμη ιδιαίτερο έκθεμα: κουρέλια από ένα κομμάτι ύφασμα που κάποτε ήταν η σημαία του συλλόγου νέων Μακάμπι Χατζαΐρ. Όταν τα μέλη του συλλόγου επρόκειτο να εκτοπιστούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, την έσκισαν σε μικρά κομμάτια και έδωσαν την υπόσχεση τα τα ενώσουν όταν θα ξαναβρίσκονταν όλοι μαζί στο Ισραήλ. Μια εξ αυτών είναι η επιζήσασα Ανελίζε Μπορίνσκι. Ήταν η μόνη που κατάφερε να επιστρέψει κουρέλι της σημαίας στο Ισραήλ.

Η έκθεση «16 αντικείμενα» λειτουργεί σαν υπενθύμιση της ναζιστικής θηριωδίας μέσα από προσωπικές ιστορίες και αντικείμενα, ασήμαντα εν πρώτοις, που όμως φέρουν μέσα τους το βάρος του πιο φριχτού κεφαλαίου του 20ού αιώνα. «Όταν οι αυτόπτες μάρτυρες δεν θα είναι πια εν ζωή, θα πρέπει εμείς να μεριμνήσουμε για τη διατηρήση της μνήμης τους» αναφέρει ο Ντάνι Νταγιάν.