Ο Ερντογάν στο Βερολίνο, αν το θελήσουν οι Γερμανοί

Την πρώτη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν στη Γερμανία προαναγγέλλουν γερμανικά μέσα. Το εύρος της τουρκικής κοινότητας στην ευρωπαϊκή χώρα, οι εκλογικές της προτιμήσεις, πρόσφατα επεισόδια σε δημόσιες εκδηλώσεις και η αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου διεξαγωγής του προεκλογικού αγώνα είναι δυνατόν να δικαιολογήσουν την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στη γερμανική πρωτεύουσα.

Σε σχεδόν τρία εκατομμύρια ανέρχεται ο αριθμός των Τούρκων, που έχουν μεταναστεύσει και κατοικούν στη Γερμανία. Σε 2,8 εκατομμύρια υπολογίζονται τα μέλη της τουρκικής μειονότητας, η οποία είναι δυναμικά παρούσα στην κοινωνική και οικονομική ζωή της Γερμανίας, και σε ένα σχεδόν 1,5 εκατομμύριο οι μετανάστες, πρώτης και δεύτερη γενιάς, που έχουν δικαίωμα ψήφου στις ερχόμενες, προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της γειτονικής μας χώρας.

Αυτή η «τουρκική μικροκοινωνία», όπως αναφέρεται σε σχετική βιβλιογραφία λόγω του δημογραφικού όγκου και της διαχρονικής παρουσίας στη γερμανική ζωή, συμπεριφέρεται εκλογικά, σε αντίθεση προς ό,τι θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί, με έναν αρκετά συντηρητικό τρόπο. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αποτελεί την πρώτη κομματική προτίμηση των Τούρκων «εμιγκρέδων» και ο σημερινός πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι το πολιτικό πρόσωπο αναφοράς. Η εκλογική δύναμη του ΑΚΡ υπερβαίνει κατά πολύ την εκλογική επίδοση στην Τουρκία, σκαρφαλώνοντας στο 65% των προτιμήσεων των ψηφοφόρων και ο πρόεδρος Ερντογάν είναι πλέον συνώνυμο της πολιτικής σταθερότητας για την τουρκική κοινωνία. Υψηλό, ωστόσο, καταγράφεται και το ποσοστό των Γκιουλενιστών, των υποστηρικτών του κινήματος Γκιουλέν, γεγονός που προκαλεί συχνά επεισόδια και την ανάπτυξη ρητορικής μίσους, όπως αυτή που προξένησε την δυναμική παρέμβαση της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ.

Η Μπέρμποκ έχει ήδη διαμηνύσει στην τουρκική πρεσβεία στο Βερολίνο ότι δεν πρόκειται να γίνουν ανεκτές προεκλογικές συμπεριφορές, οι οποίες αντίκεινται στο απαιτητικό προεκλογικό πλαίσιο που ισχύει στη Γερμανία σήμερα.

Με βάση τον επικαιροποιημένο εκλογικό κανονισμό, οι εκλογικές δραστηριότητες κυβερνητικών εκπροσώπων και βουλευτών ξένης χώρας στη Γερμανία εξαρτώνται από την άδεια της γερμανικής κυβέρνησης. Για τη χορήγηση της άδειας αυτής, πρέπει να υποβληθεί σχετική αίτηση στο Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας τουλάχιστον δέκα ημέρες πριν από την εκδήλωση. Το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών λαμβάνει την απόφασή του σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εσωτερικών και την τοπική διοίκηση, όπου θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση. Η απαγόρευση των εκδηλώσεων ξεκινά 90 ημέρες πριν από τις εκλογές. Το πλαίσιο βιώνεται ως ασφυκτικό από την τουρκική μειονότητα και, ιδιαίτερα, από τις νεότερες γενιές.

Αυτό που θορυβεί πολύ τη σημερινή ηγεσία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης είναι η κουτοπονηρία της αλλαγής τακτικής από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν, το οποίο πλέον δεν κάνει λόγο για προεκλογικές συναντήσεις αλλά για εκδηλώσεις της κοινωνίας πολιτών και με αυτόν τον τρόπο, ξεφεύγει από την νομικά προβλεπόμενη διαδικασία της χορήγησης αδείας από το υπουργείο Εσωτερικών της Γερμανίας.

Έτσι, αν και δεν υπήρξαν αιτήσεις, οι δραστηριότητες των βουλευτών του AKP στη Γερμανία εντάθηκαν, ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2022. Η ονομασία που δίνεται στις προεκλογικές αυτές εκδηλώσεις είναι συνήθως «συναντήσεις με την κοινωνία πολιτών και τα προβλήματά της» ή «ακροάσεις των προβλημάτων των πολιτών». Και ειδικά σε ζητήματα που άπτονται της κοινωνίας πολιτών, η Μπέρμποκ και οι Πράσινοι, καθώς και ο Σολτς και μια δυναμική πτέρυγα του SPD έχουν μια ιδιαίτερη αδυναμία και παράδοση.