Politico: Βουλγαρία – Πώς η φτωχότερη χώρα της ΕΕ έσωσε κρυφά την Ουκρανία

Το αποκαλυπτικό δημοσίευμα  του Politico, που στηρίζεται στις προσωπικές μαρτυρίες Ουκρανών και Βούλγαρων πολιτικών της πρώτης γραμμής, δείχνει πώς μη πιο φτωχή χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε να σώσει – ενεργειακά και με κρυφή αποστολή οπλισμού – την Ουκρανία από τη ρωσική επιθετικότητα.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Πετκόφ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, με τον τρόπο της η βουλγαρική κυβέρνηση της πρώτης περιόδου του πολέμου στην Ουκρανία, έδειξε ότι «ένας κόσμος είναι δυνατός χωρίς εξάρτηση και φόβο για τη Ρωσία».

Συγκεκριμένα, η Σόφια παρείχε καύσιμα και ζωτικής σημασίας σοβιετικά όπλα προδιαγραφών στο Κίεβο, αλλά έπρεπε να κρατήσει μυστικές τις προμήθειες λόγω των πολιτικών που ήταν υπέρ της Μόσχας στην κυβέρνηση. Την περασμένη άνοιξη, ο στρατός της Ουκρανίας εξαντλούσε απελπιστικά τα καύσιμα και τα σοβιετικά πυρομαχικά μεγάλου διαμετρήματος.

«Η σωτηρία ήρθε από μια απροσδόκητη χώρα, τη Βουλγαρία», υπογραμμίζει το δημοσίευμα.

Χάρη στη διασπασμένη εσωτερική πολιτική ελίτ της, και τις φιλορωσικές τάσεις μεγάλου μέρους της ελίτ της, η Σόφια ταλαιπωρήθηκε κατά τη διάρκεια της εισβολής, προκειμένου να δείξει ότι δεν εξοπλίζει την Ουκρανία.

Η Βουλγαρία παρενέβη στην παραβίαση και χρησιμοποίησε μεσάζοντες για να παράσχει στο Κίεβο ζωτικές προμήθειες όπλων, πυρομαχικών και ντίζελ, σε μια κρίσιμη καμπή των μαχών πέρυσι.

Ειδικότερα, ενώ ο Πέτκοφ, ο οποίος ήταν πρωθυπουργός της Βουλγαρίας στο ξέσπασμα του πολέμου, προσπαθούσε να τραβήξει τη χώρα σε μια πιο δυτική, «φιλοΝΑΤΟική» τροχιά, έπρεπε να αντιμετωπίσει έντονο πλήγμα από φιλορώσους πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένων των σοσιαλιστών εταίρων του στον κυβερνητικό συνασπισμό. Υπενθυμίζεται ότι οι σοσιαλιστές, είναι οι διάδοχοι του παλιού Κομμουνιστικού Κόμματος. Δημόσια, τουλάχιστον, ο Πέτκοφ προσπάθησε να υποτιμήσει κάθε ιδέα ότι η Βουλγαρία – παρά τα σημαντικά αποθέματα όπλων της σοβιετικής εποχής – θα ενίσχυε και θα εξόπλιζε την Ουκρανία.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις ιδιαιτερότητες, η επίσημη στάση της Βουλγαρίας απέναντι στον πόλεμο την έχει τοποθετήσει στην ίδια όχθη με την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν. Αλλά ο Πέτκοφ και ο Βασίλεφ, που τώρα βρίσκονται στην αντιπολίτευση, αναζητούν μια πορεία επιστροφής στην εξουσία στις αναμενόμενες επερχόμενες εκλογές, έσπασαν τη σιωπή τους για την πραγματική κλίμακα του ρόλου της Βουλγαρίας την περασμένη άνοιξη.

Ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα στη Σόφια χαρακτήρισε ως «κόκκινη γραμμή» τις βουλγαρικές παραδόσεις όπλων στις ουκρανικές δυνάμεις, οι αξιωματούχοι του Πέτκοφ απέφευγαν τις συναλλαγές μεταξύ κυβερνήσεων και χρησιμοποίησαν ενδιάμεσες εταιρείες στη Βουλγαρία και στο εξωτερικό για να ανοίξουν οδούς ανεφοδιασμού από αέρα και ξηρά, μέσω Ρουμανίας, Ουγγαρίας. και την Πολωνία.

«Υπολογίζουμε ότι περίπου το ένα τρίτο των πυρομαχικών που χρειαζόταν ο ουκρανικός στρατός στην πρώιμη φάση του πολέμου προέρχονταν από τη Βουλγαρία», αναφέρει ο Πετκόφ.

Ακόμη, το ντίζελ που προμήθευε η Βουλγαρία στην Ουκρανία επεξεργαζόταν από ρωσικό αργό πετρέλαιο σε διυλιστήριο της Μαύρης Θάλασσας, το οποίο τότε ανήκε στη ρωσική εταιρεία Lukoil.

Ο Πέτκοφ τονίζει τώρα ότι η κυβέρνησή του εξουσιοδότησε μεσάζοντες να εξάγουν, όχι απευθείας στην Ουκρανία, αλλά σε ενδιάμεσες εταιρείες στο εξωτερικό. Το Κίεβο επιβεβαίωσε ότι οι ουκρανικές εταιρείες έλαβαν βουλγαρικό ντίζελ σε αυτό το πολύ σημαντικό στάδιο.

Ωστόσο, σε κάποια στιγμή, κοντά στο περασμένο καλοκαίρι, η Μόσχα περνά στην αντεπίθεση.

Με τις μυστικές γραμμές ανεφοδιασμού προς την Ουκρανία, ο Πέτκοφ έπαιρνε μεγάλο ρίσκο. Οι δημοσκοπήσεις στη Βουλγαρία έδειξαν ότι το 70% των πολιτών ανησυχούσε μήπως παρασυρθεί στον πόλεμο και ως εκ τούτου, αντιτάχθηκε στην υπερβολική υποστήριξη της Ουκρανίας. Ο Πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ, υποψήφιος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ενθάρρυνε αυτό το συναίσθημα, ισχυριζόμενος ότι η Βουλγαρία θα γινόταν συμβαλλόμενο μέρος στον πόλεμο εάν προμηθεύονταν όπλα.

Μόλις πρόσφατα έλαβε τέλος αυτό το ιδιότυπο κρυφτούλι. Από τις αρχές του έτους, το διυλιστήριο Lukoil στο Μπουργκάς ελέγχεται εξ ολοκλήρου από τη Βουλγαρία, χωρίς σύνδεση με τα κεντρικά γραφεία στη Ρωσία, και τώρα αναζητά πετρέλαιο από άλλες χώρες. Η κυβέρνηση της Σόφιας ζήτησε επίσημα από την Επιτροπή της ΕΕ τον Νοέμβριο άδεια για εξαγωγή ντίζελ διυλισμένου από ρωσικό πετρέλαιο σε προορισμούς συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.

Δεν διέφυγε όμως της προσοχής του Κρεμλίνου το ότι η Βουλγαρία, υπό τον Πέτκοφ και τον Βασίλεφ, έκανε τεράστιες προσπάθειες για λογαριασμό της Ουκρανίας.

Ξεκινώντας ήδη από τον Μάιο, η Μόσχα βομβάρδισε τη χώρα με κυβερνοεπιθέσεις, όπως πληροφορεί ο Πέτκοφ. Αυτά τα χτυπήματα έπληξαν το ηλεκτρικό ρεύμα και τα ταχυδρομεία και μερικές φορές, δεν μπορούσαν να πληρωθούν οι συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων.

Η Μόσχα προσπάθησε επίσης να δωροδοκήσει βουλευτές και να διεισδύσει στις αρχές. Μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, η Βουλγαρία απέλασε περίπου 70 υπαλλήλους από τη ρωσική πρεσβεία στη Σόφια για κατασκοπεία.

Ήδη, από τις 27 Απριλίου, η Gazprom επέλεξε τη Βουλγαρία ως την πρώτη χώρα της ΕΕ, όπου θα διέκοπτε τις εξαγωγές φυσικού αερίου. Όμως η Σοφία δεν υποχώρησε.

Οι σχεδόν 7 εκατομμύρια κάτοικοι της Βουλγαρίας θα έπρεπε να περάσουν χωρίς αέριο από τη Ρωσία. Οργάνωσε δύο δεξαμενόπλοια υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες — στην ίδια τιμή ανά κυβικό μέτρο που πλήρωνε η Gazprom.

Η κυβέρνηση του Πέτκοφ ανατράπηκε κοινοβουλευτικά, με κοινοβουλευτική ψήφο δυσπιστίας, το καλοκαίρι. Οι φιλορωσικές δυνάμεις έπαιξαν επίσης τον ρόλο τους σε αυτό. Μέχρι το φθινόπωρο, ο Πέτκοφ και ο Βασίλεφ είχαν καθήκοντα μόνο σε προσωρινή βάση. Έκτοτε, η χώρα βρέθηκε σε πολιτικό αδιέξοδο, αλλά η στάση απέναντι στην Ουκρανία άλλαξε κάπως.

Τον Δεκέμβριο, το κοινοβούλιο αποφάσισε να επιτρέψει επίσημα τις παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία. «Είμαστε βαθιά ευγνώμονες στη Βουλγαρία για αυτό», είπε ο Κουλέμπα. Ωστόσο, σημείωσε ότι έβλεπε ήδη προσπάθειες να τορπιλιστεί αυτή η απόφαση. «Είναι απίστευτο πόσο επίμονα προσπαθούν αυτές οι δυνάμεις να τραβήξουν τη Βουλγαρία στο πλευρό του επιτιθέμενου και σφαγέα».

Γίνεται σαφές λοιπόν ότι η Βουλγαρία έπαιξε έναν πρωταγωνιστικό ενδιάμεσο ρόλο για την ενεργειακή και εν μέρει οπλική διάσωση της Ρωσίας. Αυτό επιτεύχθηκε χάρη στις επιδέξιες κινήσεις της τότε κυβέρνησης και, ιδίως, του Πέτκοφ. Η Ρωσία χρησιμοποίησε πολλά δόλια μέσα για να πλήξει τη Βουλγαρία, η οποία, όμως, κατόρθωσε να αποδειχθεί ότι είναι, στην πράξη, η πιο αξιόπιστη και ειλικρινής σύμμαχος.