Νταβός 2023: Το «παγκόσμιο χωριό» σε σταυροδρόμι

«Συνεργασία σε έναν κατακερματισμένο κόσμο» είναι ο τίτλος του φετινού Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, του Νταβός 2023. Ο τίτλος περικλείει ένα στόμφο, που είναι σίγουρα ασύμβατος με τη βιτρίνα προηγούμενων συναντήσεων στο ορεινό ελβετικό χωριό και ο οποίος φαίνεται να είναι αναντίστοιχος με τις πραγματικές διαστάσεις των διακυβευμάτων, αλλά και τις εναλλακτικές προοπτικές που διανοίγονται.

Ο μύθος ο οποίος σίγουρα καταρρέει, όσο και αν δεν θέλουν να το παραδεχθούν οι φλογεροί υποστηρικτές του, είναι αυτός της αντι – παγκοσμιοποίησης, της διαδικασίας της «νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης». Το αντί – global, μαρξίζον και μαρξιστικό, επιχείρημα βρίσκεται σε θεαματική οπισθοχώρηση, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νεότερους ανθρώπους, στις νέες γενιές των σημερινών μετέφηβων και των συμπολιτών μας της «πρώτης νεότητας». Είναι εξαιρετικά δύσκολο να υποστηρίξει κανείς με έλλογη επιχειρηματολογία ότι οι νέες αυτές γενιές είναι έμμισθες του Σόρος ή μανατζαρισμένες από την κρυφή λέσχη των νεοταξιτών.

Στον αντίποδα αυτής της επιχειρηματολογίας, κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στο ελβετικό καντόνι, ο πρωθυπουργικός σύμβουλος, Άλεξ Πατέλης, αναφέρει, με τον τρόπο του, ότι, πράγματι, δεν είμαστε μάρτυρες ενός «κατακερματισμένου κόσμου», όπως τιτλοφορείται το φετινό φόρουμ της οικονομικής και πολιτικής ελίτ. Η άνθιση των νέων τεχνολογιών χαράσσει νέους δρόμους για την παγκόσμια επιχειρηματικότητα, οι οποίοι δεν ήταν δεδομένοι πριν από τρεις δεκαετίες παρά μόνο στους πιο διορατικούς επιχειρηματίες και αναλυτές. Ο κ. Πατέλης επισημαίνει, όπως διαβάζουμε, ότι «από τις συναντήσεις του 2020 προέκυψε η επένδυση της Microsoft. Το 2022 κλείδωσε η Google. Να δούμε τι θα φέρει το 2023».

Ο κ. Πατέλης δεν αστοχεί, αλλά, αν η επιχειρηματολογία του είναι αυτή που μπορεί να συνάγει κάποιος, χωρίς να αυθαιρετεί πλήρως, αυτή δεν μοιάζει να σταθμίζει τον κινεζικό παράγοντα, «βαρύ χαρτί» στις νέες τεχνολογίες. Ήδη, σε προηγούμενα παγκόσμια οικονομικά φόρουμ, είχε επισημανθεί η άνοδος της κινεζικής ισχύος σε τεχνολογίες αιχμής και σε ευαίσθητες τεχνολογίες. Και η Κίνα επιχειρεί, όλο και πιο ανοιχτά, να «περιφερειοποιήσει» την παραγωγή και να διεισδύσει σε νέες αγορές.

Δεύτερος παράγοντας, που έρχεται να ταράξει βεβαιότητες του μεταδιπολικού – μετασοβιετικού κόσμου, είναι το πολεμικό γεγονός υψηλής έντασης στα εδάφη της Ουκρανίας. Δεν ζούμε σε συνθήκες Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά η πολεμική σύρραξη μετρά σχεδόν ένα χρόνο ζωής, έχει θέσει σε αμφισβήτηση παγκόσμιες ισορροπίες και τείνει ολοένα και περισσότερο να αναδιανείμει τις διεθνείς σφαίρες επιρροής. Μόνο αν κάποιος εθελοτυφλήσει, θα φανταστεί ότι ζει στον τέλεια ισορροπημένο κόσμο των οικονομικών ανταλλαγών.

Και τρίτο, θεμελιακό διακύβευμα είναι η πρόκληση της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Οι σοβαρές διαταραχές στη θερμοκρασία, στις βροχές και στις χιονοπτώσεις είναι ήδη εδώ, παρούσες στις καθημερινές μας ζωές, που αδυνατούν πλέον να διακρίνουν αν υπάρχει τρεις μήνες άνοιξης και τρεις μήνες φθινοπώρου στο ημερολογιακό έτος.

Το ζήτημα της οικονομίας, σχεδόν πάντοτε κυρίαρχο, είναι παρόν σε έξοχες εισηγήσεις, η θεματική των γεωπολιτικών μετασχηματισμών ακολουθεί με σοβαρή απόσταση και, κάτι που δεν είναι ευχάριστο, το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής απουσιάζει από τις ομιλίες των εισηγητών. Δεν φαίνεται, εντούτοις, παρά τα προβλήματα να ζούμε σε «έναν κατακερματισμένο κόσμο», αλλά μάλλον σε ένα σταυροδρόμι επιλογών για το «παγκόσμιο χωριό», αν βέβαια αυτό υπήρξε ποτέ, κατά κυριολεξία, στην πράξη.