Η πώληση των F – 16 στην Τουρκία, οι αμερικανικές αντιδράσεις και ο «τετραγωνισμός του κύκλου» για Ερντογάν

Μόνο ανέφελη δεν προμηνύεται η πιθανή πώληση σαράντα μαχητικών αεροσκαφών F -16 στην Τουρκία, αφού, μέσα σε λίγες ώρες από τη γνωστοποίηση της απόφασης του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, οι αντιδράσεις πληθαίνουν εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες καλούνται να απαντήσουν γιατί επιλέγουν τον συγκεκριμένο χρονισμό για να κινήσουν τη σχετική διαδικασία.

Τον προβληματισμό και την ενόχλησή τους στην ενδεχόμενη προμήθεια της Άγκυρας με σαράντα F – 16 εκφράζουν μέλη των δύο νομοθετικών σωμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών. Η εξακολουθητικά παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι σε γειτονικά της κράτη και στο εσωτερικό της χώρας προβληματίζει βουλευτές στη Βουλή των Αντιπροσώπων και την Γερουσία.

Ο επικεφαλής της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, διατυπώνει ήδη την κάθετη αντίθεσή του σε αυτήν την προοπτική. Η άρνηση ενός κομβικού παράγοντα για την έγκριση των αμυντικών συμβάσεων που συνάπτουν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι ένα προσωπικό «καπρίτσιο», μια προσωπική «εμμονή», αλλά θέτει συγκεκριμένα προαπαιτούμενα για την τουρκική πλευρά.

Για να εξασφαλιστεί η σύμφωνη γνώμη του διακεκριμένου Γερουσιαστή, πρέπει να συντρέχουν συγκεκριμένες, απτές προϋποθέσεις. Κατά τον επικεφαλής της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν πρέπει «να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό – συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης των δημοσιογράφων και των πολιτικών αντιπάλων – και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτή την πώληση».

Αν επιβεβαιωθεί η πληροφορία ότι ο Αμερικανός ΥΠΕΞ έρχεται τον Φεβρουάριο για συνομιλίες με την Τουρκία, την Ελλάδα και το Ισραήλ, επίσκεψη στην οποία προφανώς θα τεθεί και το ενδεχόμενο πώλησης F- 15 στην Τουρκία, θα πρέπει το καθεστώς της Άγκυρας να αρχίσει να δείχνει απτές ενδείξεις μεταστροφής της παραβατικής συμπεριφοράς του, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας.

Έτσι, για να αρχίσουν να ικανοποιούνται ως ένα βαθμό τα κριτήρια που θέτει ο επικεφαλής της αρμόδιας επιτροπής του Κογκρέσου, ο Ερντογάν καλείται μέσα στον επόμενο μήνα να αρχίσει να παύει να καταπατά ατομικά δικαιώματα και δημόσιες ελευθερίες στο εσωτερικό της γείτονος και, ταυτοχρόνως, να σταματήσει την εκτόξευση απειλών εναντίον γειτονικών κρατών.

Πρακτικά μιλώντας, ο Ερντογάν πρέπει, σύμφωνα με τα κριτήρια που θέτει ο θεσμικά αρμόδιος Αμερικανός παράγοντας, να σταματήσει να βαπτίζει «τρομοκρατική» κάθε κοινωνική και εθνική μειονότητα, η οποία τολμά να διαφωνήσει με το ιερατείο της Άγκυρας, και, την ίδια στιγμή, να σταματήσει να αναθεωρεί τις διεθνείς συνθήκες στις σχέσεις του με την Ελλάδα.

Οριακά, αυτές οι προϋποθέσεις, τις οποίες θέτει ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής των Ηνωμένων Πολιτειών, θα μπορούσαν να εκπληρωθούν ακόμη και από έναν πολιτικά οριακό πρόεδρο, ο οποίος απασχολεί την κοινή γνώμη της περιοχής και την διεθνή κοινή γνώμη για  παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κανόνων του διεθνούς δικαίου.

Ο συγκεκριμένος πρόεδρος, ωστόσο, βαδίζει προς τις πιο κρίσιμες εκλογές στη διάρκεια της εικοσαετούς διακυβέρνησής του. Και έως τώρα, ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου καταδικάστηκε σε δύο χρόνια και επτά μήνες και το HDP κατηγορείται για «στρατολόγηση νέων τρομοκρατών».

Ας επιτραπεί σε ορισμένους να μην θεωρούν τόσο πιθανό τον «τετραγωνισμό του κύκλου» στον εξ Ανατολών γείτονα μέσα στον επόμενο ή ακόμη και τους επόμενους μήνες.