Η Ουκρανία και το ζήτημα της «πραγματικής εκεχειρίας»

Από το μεσημέρι και μετά, γινόμαστε μάρτυρες μιας προσπάθειας συντονισμού της Ρωσίας και της Τουρκίας απέναντι στον πόλεμο, στης δέσμευσης του Β. Πούτιν για εκεχειρία για 36 ώρες, η οποία αντιμετωπίζεται από την ουκρανική πλευρά ως «ένα κοινό κόλπο» χωρίς σχέση με μια ουσιαστική, πραγματική εκεχειρία.

Η αρχή έγινε με την τηλεφωνική συνομιλία Πούτιν και Ερντογάν. Στο κείμενο που ακολούθησε και εκδόθηκε από το Κρεμλίνο, η βαρύτητα δινόταν σε ζητήματα τόνωσης των ενεργειακών σχέσεων Άγκυρας και Μόσχας και περαιτέρω ενίσχυσης του μεταξύ τους στρατηγικού δεσμού.

Η είδηση σχετικά με την πρόταση εκεχειρίας του Πούτιν ήρθε στην επικαιρότητα μετά την έκδοση του ανακοινωθέντος από την Ρωσία, κατά τις απογευματινές ώρες. Η εκεχειρία αφορά ένα χρονικό διάστημα 36 ωρών είναι πράγματι δυνατόν να τεκμηριωθεί και να δικαιολογηθεί σε αναφορά με τον χρόνο εορτασμού των Χριστουγέννων από τους Ρώσους, στις 7 Ιανουαρίου.

«Δεδομένης της έκκλησης του Παναγιώτατου Πατριάρχη Κυρίλλου, δίνω εντολή στον Υπουργό Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας να καθιερώσει καθεστώς κατάπαυσης του πυρός σε ολόκληρη τη γραμμή επαφής μεταξύ των μερών στην Ουκρανία από τις 12:00 στις 6 Ιανουαρίου έως τις 24:00 στις 7 Ιανουαρίου. (…) Με βάση το γεγονός ότι μεγάλος αριθμός πολιτών που δηλώνουν την Ορθοδοξία ζει στις περιοχές μάχης, καλούμε την ουκρανική πλευρά να κηρύξει κατάπαυση του πυρός και να τους επιτρέψει να παρακολουθήσουν τις λειτουργίες την παραμονή των Χριστουγέννων, καθώς και την Ημέρα της Γεννήσεως του Χριστού».

Ο Πούτιν επικαλείται λοιπόν σχετική έκκληση του Κυρίλου. Το όνομά του δεν εμπλέκεται άμεσα παρά μόνο μετά από την σχετική έκκληση.

Έως τώρα, η ουκρανική πλευρά απορρίπτει την «εκεχειρία Πούτιν» ως ψευδεπίγραφη, ως «ένα κόλπο» που μετέρχεται το Κρεμλίνο. για δύο λόγους, τους οποίους δεν επισημαίνει ο ομόλογος του Πούτιν, αλλά από τον σύμβουλο του Ουκρανού προέδρου, Μιχάιλο Ποντόλιακ, ο οποίος αναφέρει τους δύο λόγους: «Πρώτον. Η Ουκρανία δεν επιτίθεται σε ξένο έδαφος και δεν σκοτώνει αμάχους. Όπως κάνει η Ρωσία. Η Ουκρανία καταστρέφει μόνο μέλη του στρατού κατοχής στο έδαφός της. Δεύτερον. Η Ρωσία πρέπει να εγκαταλείψει τα κατεχόμενα – μόνο τότε θα έχει μια «προσωρινή εκεχειρία».

Για την Ουκρανία λοιπόν, η εκεχειρία σημαίνει αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα ουκρανικά εδάφη. Μόνο σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να γίνει λόγος για πραγματική, για ουσιαστική εκεχειρία. Η προσέγγιση αυτή είναι ορθή κατά το ότι ο Β. Πούτιν δεν αναφέρει πουθενά ένα ενδεχόμενο εγκατάλειψης κατεχομένων εδαφών. Η ίδια προσέγγιση όμως έχει και μια μαξιμαλιστική πτυχή, αφού ο Ποντόλιακ θέλει πρώτα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων για να δεχθεί να μιλήσει για εκεχειρία.

Αυτά είναι όσα έχουν συμβεί έως τώρα αναφορικά με το ζήτημα της εκεχειρίας, το οποίο θα ήταν πιο σαφές αν ο Β. Πούτιν αναφερόταν σε κάποιο έστω έδαφος που σκέπτεται να εγκαταλείψει σε ένδειξη καλής πίστης. Από αυτόν ανακινήθηκε το θέμα της εκεχειρίας.