Σκηνικό πολέμου στο Κόσοβο: Σε επιχειρησιακή ετοιμότητα οι σερβικές δυνάμεις

Οι διαμαρτυρόμενοι Σέρβοι στην εθνοτικά διαιρεμένη πόλη Μιτρόβιτσα στο βόρειο Κόσοβο ύψωσαν νέα οδοφράγματα σήμερα Τρίτη λίγες ώρες αφότου η Σερβία ανακοίνωσε ότι έθεσε τον στρατό της σε ύψιστο πολεμικό συναγερμό μετά από εβδομάδες κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας.

Το υπουργείο Άμυνας της Σερβίας ανακοίνωσε ότι, δεδομένων των τελευταίων γεγονότων στην περιοχή και της πεποίθησης του Βελιγραδίου ότι το Κοσσυφοπέδιο ετοιμάζεται να επιτεθεί στους Σέρβους και να απομακρύνει με τη βία τα οδοφράγματα, ο πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς διέταξε τον στρατό και την αστυνομία της Σερβίας να τεθούν σε ύψιστο συναγερμό.

Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου κάλεσε τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ να απομακρύνουν τα οδοφράγματα, ενώ τόνισε ότι έχει την ικανότητα και την ετοιμότητα να δράσει.

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία σκοπεύουν να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν συμφωνήσει, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, να επιλύσουν τα εκκρεμή ζητήματα που τους απασχολούν και να οικοδομήσουν σχέσεις καλής γειτονίας.

Μέχρι τώρα ωστόσο αυτή η συμφωνία κάθε άλλο παρά τηρείται.

Τα αίτια

Το Κοσσυφοπέδιο κέρδισε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008, σχεδόν μια δεκαετία μετά την εξέγερση των ανταρτών κατά της καταπιεστικής διακυβέρνησης του Βελιγραδίου.

Η Σερβία, ωστόσο, εξακολουθεί να θεωρεί το Κοσσυφοπέδιο αναπόσπαστο τμήμα της επικράτειάς της και απορρίπτει τις υποδείξεις ότι υποδαυλίζει εντάσεις και συγκρούσεις εντός των συνόρων του γείτονά της. Το Βελιγράδι κατηγορεί την Πρίστινα ότι καταπατά τα δικαιώματα των Σέρβων της μειονότητας.

H σερβική εθνοτική ομάδα η οποία δεν αναγνωρίζει την κυβέρνηση της Πρίστινα ή τους κρατικούς θεσμούς του Κοσσυφοπεδίου, αποτελούν το 5% των 1,8 εκατομμυρίων κατοίκων του Κοσσυφοπεδίου, ενώ η εθνοτική ομάδα των Αλβανών αποτελούν περίπου το 90%. Οι Σέρβοι έχουν εκδηλώσει την δυσαρέσκεια τους, αρνούμενοι να πληρώσουν τον διαχειριστή ηλεκτρικής ενέργειας του Κοσσυφοπεδίου για την ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιούν, για παράδειγμα, και επιτιθέμενοι συχνά στην αστυνομία που προσπαθεί να προβεί σε συλλήψεις.

Τι οδήγησε στην αναζωπύρωση;

Νέες εθνοτικές εντάσεις ξέσπασαν από τις 10 Δεκεμβρίου, όταν οι Σέρβοι έστησαν πολλαπλά οδοφράγματα και αντάλλαξαν πυρά με την αστυνομία μετά τη σύλληψη ενός πρώην Σέρβου αστυνομικού, ο οποίος φέρεται να επιτέθηκε σε εν ενεργεία αστυνομικούς κατά τη διάρκεια προηγούμενης διαμαρτυρίας.

Η αντιπαράθεση έρχεται μετά από μήνες προβλημάτων για το θέμα των πινακίδων κυκλοφορίας των αυτοκινήτων. Το Κοσσυφοπέδιο επιθυμεί εδώ και χρόνια οι περίπου 50.000 Σέρβοι στο βορρά να αλλάξουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας των αυτοκινήτων τους με αυτές που εκδίδει η Πρίστινα, στο πλαίσιο της επιθυμίας της κυβέρνησης να επιβάλει την εξουσία της στην επικράτειά της.

Στις 31 Ιουλίου, η Πρίστινα ανακοίνωσε ένα δίμηνο περιθώριο για την αλλαγή των πινακίδων, προκαλώντας διαμαρτυρίες, αλλά αργότερα συμφώνησε να μεταθέσει την ημερομηνία εφαρμογής για το επόμενο έτος.

Εθνοτικοί Σέρβοι δήμαρχοι σε βόρειους δήμους, μαζί με τοπικούς δικαστές και περίπου 600 αστυνομικούς, παραιτήθηκαν τον Νοέμβριο σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη διαφαινόμενη αλλαγή.

Τι διεκδικούν οι Σέρβοι;

Οι Σέρβοι στο Κοσσυφοπέδιο θέλουν να δημιουργήσουν μια ένωση πλειοψηφικών σερβικών δήμων που θα λειτουργούν με μεγαλύτερη αυτονομία. Η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο έχουν σημειώσει μικρή πρόοδο σε αυτό και σε άλλα ζητήματα από τότε που δεσμεύτηκαν το 2013 να συμμετάσχουν στο διάλογο υπό την αιγίδα της ΕΕ.

Ποιός είναι ο ρόλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ;

Το ΝΑΤΟ έχει σταθμεύσει στο Κοσσυφοπέδιο περίπου 3.700 στρατιώτες για τη διατήρηση της ειρήνης. Η συμμαχία δήλωσε ότι θα παρέμβει σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, εάν τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα στην περιοχή. Η Αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Κράτος Δικαίου στο Κοσσυφοπέδιο (EULEX), η οποία έφτασε το 2008, εξακολουθεί να διαθέτει εκεί περίπου 200 ειδικούς αστυνομικούς.

Ο ρωσικός δάκτυλος

Τη Ρωσία ονοματίζει ως υποκινητή των επεισοδίων στο Κόσοβο ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας.

Ο Ξελάλ Σβέκλα δήλωσε την Τρίτη ότι η Σερβία, υπό την επιρροή της Ρωσίας, έχει ως στόχο να αποσταθεροποιήσει το Κοσσυφοπέδιο, υποστηρίζοντας τη σερβική μειονότητα στο βορρά, η οποία έχει αποκλείσει δρόμους και διαμαρτύρεται εδώ και σχεδόν τρεις εβδομάδες.

Οι Σέρβοι στην εθνοτικά διαιρεμένη πόλη Μιτρόβιτσα στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο ύψωσαν σήμερα νέα οδοφράγματα λίγες ώρες αφότου η Σερβία ανακοίνωσε ότι έθεσε τον στρατό της σε ύψιστο πολεμικό συναγερμό μετά από εβδομάδες κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας.

“Είναι ακριβώς η Σερβία, επηρεασμένη από τη Ρωσία, που έχει θέσει σε κατάσταση στρατιωτικής ετοιμότητας και διατάσσει την ανέγερση νέων οδοφραγμάτων, προκειμένου να δικαιολογήσει και να προστατεύσει τις εγκληματικές ομάδες που τρομοκρατούν… τους πολίτες σερβικής εθνικότητας που ζουν στο Κοσσυφοπέδιο”, ανέφερε σε ανακοίνωσή της ο Σβέκλα.