Η ευκαιρία της διαπραγμάτευσης και το ζήτημα Πούτιν

Η επίσκεψη του Β. Ζελένσκι στις Ηνωμένες Πολιτείες ολοκληρώθηκε, βάσει του προγράμματος, το οποίο είχε οριστεί σε κάθε λεπτομέρειά του. Ο Ουκρανός πρόεδρος συνομίλησε με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν και απευθύνθηκε στο νομοθετικό της χώρας. Στις δηλώσεις που ακολούθησαν, το στοιχείο της διαπραγμάτευσης με τον Ρώσο πρόεδρο Β. Πούτιν ήταν ήδη παρόν και ο αμερικανικός Τύπος φιλοξενεί τα ενδεχόμενα για τη δρομολόγηση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τον Ρώσο ομόλογό τους.

Σε ένα κλίμα κατευνασμού των «παθών», ο πρόεδρος των Δημοκρατικών και των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε με ενάργεια ότι «με τους συμμάχους στην ΕΕ έχουμε κινηθεί από κοινού όλο αυτό το διάστημα για να στηρίξουμε την Ουκρανία, αλλά σίγουρα δεν επιθυμούν έναν πόλεμο με τη Ρωσία και θα ήταν καλό για όλους να αποφύγουμε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο».

Ο πρόεδρος Β. Ζελένσκι ήταν πρόδηλα πιο φειδωλός ως προς το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων. Ο Ουκρανός ηγέτης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ιδιαίτερη αξία, που παρουσιάζει η αμερικανική βοήθεια για τη χώρα του. «Είμαι αισιόδοξος και για άλλη μια φορά, σας ευχαριστώ, κ. Πρόεδρε, για τα σαράντα πέντε δισεκατομμύρια. Διότι πρόκειται για μια μεγάλη βοήθεια και ελπίζω ότι το Κογκρέσο θα εγκρίνει αυτή την οικονομική βοήθεια για τη χώρα μας».

Την πόρτα της διαπραγμάτευσης έχει ανοίξει εδώ και αρκετό και η ρωσική πλευρά, άλλοτε με δηλώσεις κορυφαίων Ρώσων αξιωματούχων όπως ο Ν. Πεσκόφ, άλλοτε με τοποθετήσεις του ίδιου του Β. Πούτιν. Η Ρωσική Ομοσπονδία έχει υπεισέλθει, από τα μέσα φθινοπώρου, σε μία πραγματικά επώδυνη για την ίδια θέση έναντι των αμυνόμενων Ουκρανών. Τα στρατεύματα του Ζελένσκι έχουν ήδη ανακαταλάβει σημαντικά εδάφη και έχουν αδρανοποιήσει κάθε ενδεχόμενο καθολικής επικράτησης στο σύνολο του ουκρανικού εδάφους.

Στο σημερινό φύλλο της, μάλιστα, η Washington Post δημοσιεύει τις απόψεις εμπειρογνωμόνων αναφορικά με τα τρία ενδεχόμενα διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία.

Συγκεκριμένα, με βάση το πρώτο από τα τρία ενδεχόμενα, η Ουκρανία θα ανακτήσει πλήρως την Κριμαία και τις τρεις προσαρτημένες περιοχές. Σύμφωνα με τα άλλα δύο ενδεχόμενα, στην Ουκρανία περιέρχονται η Κριμαία και ένα τμήμα του Ντονμπάς ή το Ντόνετσκ, το Λουχάνσκ και, ίσως, η Κριμαία μετά από σχετική, σύμφωνη γνώμη Ρώσων και Ουκρανών.

Η εξέλιξη αυτή θα αποτελεί αναμφίβολα ένα σημείο καμπής στις σχέσεις ανάμεσα, αφενός, στη Ρωσία και, αφετέρου, στην αμερικανική Δύση, η οποία προσβλέπει σε μία κατ’ αρχήν θετική ανταπόκριση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 χωρών μελών. Ο Ζελένσκι πρόκειται να συναντήσει τον Σουλτς και την φον ντερ Λάιεν λίγο μετά το νέο έτος. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να δυναμιτιστεί περισσότερο η ατμόσφαιρα, υποστηρίζοντας ότι η είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα γινόταν αντιληπτή από τη Ρωσία ως «κάτι συγκρουσιακό», ακολουθώντας, ως προς τούτο, τη συλλογιστική του πρόσφατο άρθρου Χ. Κίσινγκερ υπό τον τίτλο «Πώς να αποφύγουμε τον Παγκόσμιο Πόλεμο».

Η πορεία των εξελίξεων ευνοεί την κατ’ αρχήν και υπό προϋποθέσεις έναρξη διαπραγματεύσεων, υπέρ των οποίων συνηγορούν ισχυροί οικονομικοί παράγοντες, καθώς και οργανώσεις της σύγχρονης κοινωνίας πολιτών. Αυτό που θα μπορούσε να προστεθεί, επί του παρόντος, είναι ότι ο Β. Πούτιν ασκεί τη διακυβέρνηση με τρόπο ουσιαστικά ολοκληρωτικό, έχοντας εξασφαλίσει, ανάμεσα στα άλλα, την επανεκλογή του για δύο δεκαετίες. Κι αυτό το μελανό σημείο του καθεστώτος Πούτιν θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ενδεχόμενων συζητήσεων.