Η δημοσκόπηση της Pulse και το ενδεχόμενο της πολυκομματικής κυβέρνησης

Η δημοσκόπηση της Pulse, που ήρθε στην επιφάνεια της δημοσιότητας, επιβεβαιώνει την εκλογική υπεροχή της Νέας Δημοκρατίας, επαναλαμβάνει τη γνωστή ταξινόμηση «ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ», αλλά, ταυτόχρονα, αναδεικνύει ένα ποιοτικό δεδομένο ιδιαίτερης πολιτικής αξίας, αφού ένας στους τρεις πολίτες φέρεται να τάσσεται υπέρ των πολυκομματικών κυβερνήσεων συνεργασίας. Αυτό το στοιχείο θέτει υπό μερική, αλλά σοβαρή αμφισβήτηση την αρνητική πολιτική κουλτούρας του κομματικού – πολιτικού συστήματός μας, μια παράδοση που θέλει τις κομματικές δυνάμεις αντίθετες στην κυβερνητική συνεργασία.

Η σφραγίδα της άρνησης στην κουλτούρα πολυκομματικής διακυβέρνησης είναι αναντίρρητη. Πρόκειται κυρίως για μία από τις πολιτικές αποσκευές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, ιδίως της πρώιμης μεταπολιτευτικής κοινωνίας. Ο εν λόγω αρνητισμός μορφοποιήθηκε και έγινε εμβληματικό σύμβολο της κάθετης κομματικής αντιπαράθεσης γύρω από το διπολικό σχήμα ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ του πρώτου μεταπολιτευτικού κύκλου, ο χρόνος ζωής του οποίου θα μπορούσε να τοποθετηθεί από τις μεταχουντικές απαρχές ως τα μέσα της δεκαετίας του ’90, οπότε και παγιώθηκε ο συγκεκριμένος δικομματισμός στο εσωτερικό και εμπεδώθηκε η πτώση των «σοσιαλιστικών καθεστώτων» στο εξωτερικό του πολιτικού συστήματος του τόπου.

Τα ενδεχόμενα κυβερνήσεων συνεργασίας έρχονται στην καρδιά της πολιτικής ζωής κατά τους δίσεκτους μνημονιακούς χρόνους. Τα πρωταγωνιστικά κομματικά υποκείμενα και τα εκλογικά ακροατήριά τους επιδεικνύουν μία, κατά πολλούς αδόκητη, ικανότητα προσαρμογής. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τρικομματικής κυβέρνησης συνεργασίας από τα δεξιά έως τον χώρο της δημοκρατικής αριστεράς, επί σχεδόν τρία χρόνια. Οι πολίτες επικρότησαν την επιλογή συνεργασίας των ηγεσιών της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Αριστεράς, πριν από την έλευση στην κυβερνητική εξουσία του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

Το κομματικό σύστημα και ο αντίστοιχος πολιτικός ανταγωνισμός αποδεικνύεται λοιπόν ότι μπορεί να γυρίζει σελίδα. Η πολιτική ζωή έχει ανοίξει, προ πολλού, το κεφάλαιο της πολυκομματικής διακυβέρνησης, επί τη βάσει προγραμματικών δεσμεύσεων.

Αυτό το ενδεχόμενο επανέρχεται στο προσκήνιο, πρωταρχικά λόγω του αναλογικού εκλογικού συστήματος. Η προοπτική αυτή δεν αποκλείεται, αλλά ευνοείται ακόμη περισσότερο από το κεντρώο πολιτικό στίγμα του πρωθυπουργού, στίγμα που τον τοποθετεί στο ιδεολογικό τοπίο του σύγχρονου φιλελεύθερου μεταρρυθμισμού, ένας ιδεολογικός χώρος που γνωρίζει ότι, στην πράξη, η πιθανή κυβερνητική συνεργασία με δυνάμεις στα αριστερά της δεν συνεπάγεται μια μόνιμη ιδεολογική μετατόπιση για τον ίδιο και για άλλα πολιτικά κόμματα, όταν αυτή η συνεργασία γίνεται στη βάση του κοινού σεβασμού μιας ορισμένης προγραμματικής συμφωνίας.

Η ίδια η ιστορική διαδρομή του πολιτικού βίου μας αποδεικνύει, λοιπόν, ότι οι δημοκρατικές κομματικές δυνάμεις, αυτές που κινούνται εντός του δημοκρατικού συνταγματικού πλαισίου, δύνανται να ανταποκριθούν στα προαπαιτούμενα μιας κυβέρνησης συνεργασίας, αφουγκραζόμενες τα αντίστοιχα αιτήματα και τους προσανατολισμούς της κοινής γνώμης.