Τουρκία: Ομαλά μπορεί να πέσει ο Σουλτάνος Ερτνογάν;

Πριν από λίγο, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε έμμεσα την υποψηφιότητά του για τις προεδρικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν το 2023, με τη συμπλήρωση δηλαδή είκοσι χρόνων στην εξουσία. Για πολλούς και στην Τουρκία αλλά και στο εξωτερικό ο Ερντογάν είναι η «μόνη λύση». Στον πολιτικό κόσμο, υπάρχουν και οι τυχαιότητες. Τι θα συμβεί αν δεν καταφέρει να επανεκλεγεί;

Ο Τούρκος πρόεδρος άφησε να εννοηθεί ότι θα επιδιώξει μια προεδρική θητεία για τελευταία φορά, ανακοινώνοντας ότι στη συνέχεια θα παραδώσει τη σκυτάλη στους «νέους».

«Θα ξεκινήσουμε την οικοδόμηση του αιώνα της Τουρκίας με την υποστήριξη που ζητάμε στο όνομά μας για τελευταία φορά από τον λαό μας το 2023», επιβεβαίωσε ο αρχηγός του τουρκικού κράτους κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Σαμψούντα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αν κερδίσει τις εκλογές του 2023, θα ήταν η τελευταία του θητεία.

«Θα παραδώσουμε αυτή την ιερή σημαία στους νέους μας», πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας το ιερό βάθρο της εξουσίας ενός ανθρώπου που έχει επιτύχει την πλήρως αντιφιλελεύθερη ταύτιση του προεδρικού θεσμού με το πρόσωπό του, σε αντίθεση με όλα τα συνταγματικά κείμενα του φιλελεύθερου κόσμου, τα οποία προβλέπουν ένα ορισμένο αριθμό θητειών, ούτως ώστε να αποφεύγεται η ταύτιση του πολιτικού θεσμού με το πρόσωπο.

Περαιτέρω, όσο πλησιάζουμε τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του  Ιουνίου του 2023, ο Ερντογάν, στην εξουσία από το 2003 και το εθνικιστικό κόμμα του, το ΑΚP, ελπίζουν να διατηρήσουν τα ηνία της χώρας.

Στις προεδρικές εκλογές της Τουρκίας, αν δεν καταγραφούν νέες καταγγελίες και νέες υπόνοιες για παρέμβαση των δυνάμεων του ερντογανισμού, είναι δυνατόν για τον Ερντογάν είτε να κερδίσει, είτε βέβαια να χάσει την αναμέτρηση.

Για να μπορέσει να κερδίσει και την επόμενη θητεία, θα πρέπει να συμβεί ένα μικρό «οικονομικό θαύμα» για τους καταδικασμένους στις υλικές ελλείψεις και τις σοβαρά ελλείμματα σε βιταμίνες, αφού κρούσματα αποβιταμίνωσης καταγράφονται πλέον στη γείτονα. Με πληθωρισμό από 85 – 190% και με την πολιτική των τραπεζικών επιτοκίων σε πλήρη αντίθεση με τον κοινό νου των συμβατικών οικονομικών, είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί η οικονομική ανάκαμψη. Κι αν ακόμη υπάρξει σοβαρή οικονομική πρόοδος, αυτή θα καθυστερήσει να φτάσει στις τσέπες των ιδιωτών.

Σε αυτήν την εξ αντικειμένου δυσχέρεια και στους δεδομένους τους μακροοικονομικούς ανορθολογισμούς του καθεστώτος έρχεται να προστεθεί ένας δεύτερος, σοβαρός παράγων, ο οποίος απασχολεί ιδιαίτερα τον ευφυή Ερντογάν. Πρόκειται για την αυξανόμενη απαξίωση του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του από τους Τούρκους πολίτες.

Εναλλακτική και αντίδοτο στην πολιτική απαξία θα μπορούσε να είναι η διαμόρφωση μιας κομματικής δύναμης, ικανής να ανατρέψει τον Ερντογάν και το κυβερνών ΑΚΡ. Τέτοια δύναμη, όμως, δεν υπάρχει στον πολιτικό ορίζοντα. Τα αντιπολιτευτικά πολιτικά κόμματα παρουσιάζουν ιδιαίτερες προγραμματικές αποκλίσεις.

Ωστόσο, η αντιπολίτευση επισημαίνει, από καιρό, ότι, τον περασμένο Οκτώβριο, ο             Ερντογάν επανέλαβε τη μακροχρόνια επιθυμία του να προετοιμάσει ένα νέο τουρκικό σύνταγμα που θα ήταν «δημοκρατικό, απλό και οραματικό».

Αυτό το σχέδιο είχε γίνει αντιληπτό από ορισμένους παρατηρητές ως επιθυμία τροποποίησης του ορίου των δύο προεδρικών θητειών κατ’ ανώτατο όριο, που προβλέπει το τουρκικό σύνταγμα. Η τροποποίησή του χάρισε στον Ερντογάν το προσωνύμιο «Σουλτάνος», αφού αυτός συγκεντρώνει τις ουσιαστικές, τις αποφασιστικές νομικοπολιτικές αρμοδιότητες.

Ένας κοινός αντι – Ερντογάν παρονομαστής υπάρχει και λειτουργεί μεταξύ των διαφόρων κομμάτων της αντιπολίτευσης. Οι συναντήσεις ανάμεσα στους αρχηγούς των κομμάτων πυκνώνουν. Η δε κόπωση των Τούρκων πολιτών είναι καταγεγραμμένη.

Η περίπτωση ανεπιτυχούς καταγραφής έχει τις δικές της πιθανότητες επιβεβαίωσης. Αν λοιπόν δεν ανανεωθεί για μια ακόμη φορά η εμπιστοσύνη των Τούρκων πολιτών στο πρόσωπό του, το ερώτημα είναι με ποιο τρόπο ο Ερντογάν θα παραδώσει την εξουσία.

Ο Ερντογάν είναι Σουλτάνος. Με τη δύναμη ανέβηκε στην εξουσία. Με βία και αστυνόμευση διακυβέρνησε. Αυτή η illiberal democracy τύπου Ερντογάν δεν παραδίδει ποτέ τα κλειδιά της εξουσίας ομαλά. Με το ξίφος κυβέρνησε και με το ξίφος θα πέσει μόνο. Κι αυτό το γνωρίζουν άριστα οι δυτικοί εταίροι μας και ο Πούτιν. Το δυστύχημα είναι ότι ορισμένοι εντός Ελλάδας φαίνεται να εύχονται τη διαιώνιση του αιματηρού απολυταρχικού καθεστώτος. Ορισμένοι από αυτούς το πράττουν για λόγους ιδεολογικής χαύνωσης, που μας αποκόπτει από κάθε πραγματισμό. Άλλοι το πράττουν για λόγους προσωπικής στρατηγικής. Μπορεί να μην έχουμε όλοι στον ίδιο βαθμό ανεπτυγμένο τον δείκτη ευφυίας μα μην υποτιμούν ένα ολόκληρο έθνος.