Οι εντιμότατοι φίλοι του κυρίου Ερντογάν

Το Politico έφερε στο φως της δημοσιότητας τις συναλλαγές ανάμεσα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Σίτκι Αγιάν, έναν παλαιό συμμαθητή του Τούρκου προέδρου, συνεργάτη του Ιρανικού καθεστώτος, ο οποίος κατηγορείται για ξέπλυμα χρήματος και συμμετοχή σε πώληση πετρελαίου προς όφελος των Φρουρών της Επανάστασης. Τα στοιχεία αυτά προκάλεσαν την επιβολή κυρώσεων από την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και επανέφεραν το ζήτημα της οικονομικοπολιτικής διαφθοράς στη γείτονα.

Ο Αγιάν φέρεται να είναι στενός και έμπιστος του Τούρκου προέδρου. Το 2017, ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης της χώρας, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ισχυρίστηκε ότι τα μέλη της οικογένειας του Ερντογάν μετέφεραν εκατομμύρια δολάρια στο εξωτερικό, χρησιμοποιώντας ως προσχηματική εταιρεία την εταιρεία του  προμετωπική εταιρεία που ανήκει στον Σίτκι Αγιάν. Ο Κιλιτσντάρογλου ανέφερε ακόμη ότι ο Κασίμ Οζτάς, ένα άλλο πρόσωπο στο οποίο επιβλήθηκαν κυρώσεις από το Υπουργείο Οικονομικών την Πέμπτη, συμμετείχε επίσης σε έκνομες  συναλλαγές με τα καθεστώς.

Ο Αγιάν διατηρεί την εταιρεία «Som Petrol», εταιρεία στην οποία επίσης επιβλήθηκαν κυρώσεις και η οποία δραστηριοποιείται στο Ιράν εδώ και αρκετά χρόνια.  Η εταιρεία υπέγραψε σύμβαση ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2010 με το Υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν για την εξαγωγή ιρανικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας.

Οι κυρώσεις κατά του Αγιάν και του επιχειρηματικού δικτύου του έρχονται τη στιγμή κατά την οποία οι σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιαίτερα τεταμένες, κυρίως λόγω της απειλής χερσαίας, στρατιωτικής εισβολής της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία με στόχο τους Κούρδους μαχητές του PKK και άλλων οργανώσεων.  Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει εγκαίρως προειδοποιήσει ότι μια νέα τουρκική επίθεση θα υπονομεύσει τον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και θα επιδεινώσει την ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή.

Η υπόθεση, με «άρωμα σκανδάλου», του Αγιάν επαναφέρει το σοβαρό πρόβλημα της εκτεταμένης διαφθοράς στο καθεστώς του εξ Ανατολών γείτονα και, αναπόφευκτα, των εξοχότατων φίλων του Τούρκου προέδρου.

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Διαφθοράς (CPI) της Διεθνούς Διαφάνειας κατατάσσει την Τουρκία στην 86η θέση από 180 χώρες. Το σύστημα βαθμολόγησης της έρευνας δείχνει ότι η χώρα βρίσκεται μόλις 40 μονάδες από την κατηγορία «έντονης διαφθοράς» του δείκτη. Το σύστημα βαθμολόγησης της έρευνας δείχνει ότι η χώρα βρίσκεται μόλις 40 μονάδες από την κατηγορία «έντονης διαφθοράς» του δείκτη.

Η Διεθνής Διαφάνεια, που δημοσιεύει τακτικά τον κατάλογο, αναφέρει ότι τα χαμηλά επίπεδα διαφθοράς συνδέονται με την ευρεία διαβούλευση στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, στην οποία κυρίαρχος είναι ο ρόλος οικονομικών παραγόντων.

Οι χώρες που κυβερνώνται από δικτάτορες, αυταρχικά καθεστώτα ή που βιώνουν συχνά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συγκρούσεις, χάος και πολέμους έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιδόσεις στον σχετικό δείκτη μέτρησης της διαφάνειας και συνήθως, βαθμολογούνται με κάτω από 50 στα 100.

Κατά την αξιολόγηση της κατάταξης της Τουρκίας, η Διεθνής Διαφάνεια επικεντρώθηκε στον νεποτισμό, τη δωροδοκία και την τάση ανάθεσης κρατικών συμβάσεων σε φιλοκυβερνητικές εταιρείες. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που κατέχουν πολλές εταιρείες είναι κοινός τόπος στην Τουρκία, ανεξάρτητα από την κριτική για συγκρούσεις συμφερόντων.

Πριν από ένα μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολόγησε αρνητικά την γείτονα ως προς τις επιδόσεις της στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Ο Ερντογάν αντέδρασε και αντιδρά οργισμένα. Οι εξελίξεις φαίνεται, ωστόσο, να επιβεβαιώνουν την Commission.