Οι εξεγέρσεις σε Κίνα και Ιράν και η αμηχανία της Αριστεράς

Εδώ και μήνες η μία κοινωνική έκρηξη ακολουθεί την άλλη σε μια σειρά από χώρες ανελεύθερων δημοκρατιών (illiberal democracies) ή σε πολιτεύματα με σαφή ολοκληρωτικά γνωρίσματα. Οι φιλελεύθερες γραμμές πυκνώνουν, η Αριστερά αδυνατεί να βγει πολιτικά κερδισμένη. Κάτι συμβαίνει εδώ.

Οι δύο πιο πρόσφατες κοινωνικές εκρήξεις συνέβησαν στην σοσιαλιστική Κίνα του Σι Τζινπίνγκ και στο θεοκρατικό καθεστώς των Αγιατολάχ.

Στην κινεζική περίπτωση, οι άνδρες και οι γυναίκες, που ξεχύθηκαν στους δρόμους, ζητούν περισσότερα δικαιώματα και περισσότερες ελευθερίες από ένα μονοκομματικό καθεστώς, από ένα καθεστώς όπου βασιλεύει πολιτικά πλήρως το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας. Το εν Ελλάδι ΚΚ αναζητεί, πιθανώς, διεθνείς δάκτυλους και συνωμοσίες σύγχρονου ιμπεριαλισμού, η δε ριζοσπαστική αριστερά δυσκολεύεται να αντιληφθεί, αν δεν αδυνατεί απόλυτα, ότι οι διαδηλωτές ζητούν την πολιτική φιλελευθεροποίηση της πολιτικής ζωής.

Στην περίπτωση της ιρανικής κοινωνίας, οι γυναίκες αρνούνται να συγκροτήσουν πολιτικά κόμματα, κομματικά υποκείμενα πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής, και οι άνδρες αντιπαλεύουν το θεοκρατικό καθεστώς με το κλείσιμο των καταστημάτων τους, μακριά από κομματικές οργανώσεις που θα διεκδικούν την διαβόητη αριστερή «πολιτικοποίηση» των αιτημάτων τους, να αρθούν δηλαδή σε πολιτικό επίπεδο τα κοινωνικά αιτήματά τους.

Κάτι συμβαίνει εδώ. Οι θεσμοί, διηγείται η αριστερή μυθολογία του ναρκισσισμού, είναι με τη δεξιά, τα κινήματα είναι πάντοτε αριστερά. Οι αστοί ταμπουρώνονται πίσω από περίπλοκες θεσμικές αρχιτεκτονικές για να συσκοτίσουν τα ανομήματά τους, οι προλετάριοι αγωνίζονται στο πεζοδρόμιο.

Στην Κίνα, οι άνθρωποι δεν αγωνίζονται για την ανατροπή του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής και στο Ιράν, κανένα αριστερό κόμμα δεν συγκροτείται αλλά έχουμε να κάνουμε με κινήματα φιλελεύθερης έμπνευσης και προσανατολισμού.

Μυστήρια στον κοινωνικό και πολιτικό βίο των ανθρώπων δεν υπάρχουν, αλλά ούτε και εύκολες απαντήσεις που απορρέουν από μια προβληματική θεωρία.

Στις προκείμενες περιπτώσεις, οι διαδηλωτές έχουν βιώσει το οργανωτικό και πολιτικό υπόδειγμα του μαρξισμού – λενινισμού, το οποίο οδηγεί κατευθείαν στα δεκάδες εκατομμύρια εκτελεσμένων και βιαίως εγκλεισμένων στα ψυχιατρικά καταστήματα. Ζητούν σοβαρότερη και πληρέστερη πολιτική λογοδοσία των κυβερνώντων, ένα αίτημα που έρχεται από την κλασική ιδεολογική εργαλειοθήκη του φιλελευθερισμού.

Οι διαδηλωτές και οι διαδηλώτριες αρνούνται τον αριστερό ινστρούκτορα και την ατελείωτη ιδεολογική διαπαιδαγώγηση των μαζών. Επιλέγουν να κινηθούν φιλελεύθερα και να διεκδικήσουν φιλελεύθερα αιτήματα. Επικοινωνούν διαδικτυακά, συντονίζονται αυθόρμητα, κινούνται ελευθεριακά, για να κάνουν ένα αποφασιστικό βήμα προς τον Φιλελευθερισμό, που, ιστορικά πρώτος, παλεύει για θρησκευτική ανοχή και ετεροδοξία, χωρίς να ζητεί και την καθολική πολιτικοποίηση των ανθρώπων.