Το δυτικό εμπάργκο και πλαφόν και ο γερμανικός «σκεπτικισμός»

Σύσσωμη σχεδόν η Δύση εφαρμόζει από σήμερα το εμπάργκο και πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, με εξαίρεση το γνωστό πλέον «σκεπτικισμό» της Γερμανίας, η οποία θέτει ελαφρώς ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με το εάν αυτά τα μέτρα μπορούν πράγματι να θέσουν τη Ρωσία και τον πρόεδρο Πούτιν υπό πίεση.

Εμπάργκο πετρελαίου και ανώτατο όριο στην τιμή του πετρελαίου, αυτές είναι οι δύο κυρώσεις που θα ισχύσουν κατά της Ρωσίας από σήμερα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εγκαινίασε και τα δύο μέτρα. Το εμπάργκο πετρελαίου αποφασίστηκε στις αρχές του καλοκαιριού και το ανώτατο όριο τιμής για το ρωσικό πετρέλαιο συμφωνήθηκε με τις χώρες της G7 μόλις πριν από λίγες ημέρες. Από εδώ και στο εξής, κανένα άλλο πετρέλαιο από τη Ρωσία δεν μπορεί να εκφορτώνεται με πλοίο στα λιμάνια της ΕΕ.

Η διεθνώς συμφωνηθείσα ανώτατη τιμή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι δεν μεταφέρεται πλέον σε ευρωπαϊκά πλοία – όπως αυτά από την Ελλάδα ή την Κύπρο. Καθορίζεται στα 60 δολάρια το βαρέλι ενώ απαγορεύει την ασφάλιση ή τη μεταφορά πλοίων όταν το πετρέλαιο χρεώνεται περισσότερο. Και η ΕΕ και η G7 δεν θα πληρώνουν πλέον τη Ρωσία.

Το εμπάργκο και το ανώτατο όριο πρόκειται να πλήξουν ξανά σκληρά την οικονομία της Ρωσίας. Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντρ Λάιεν ήταν ήδη πεπεισμένη γι’ αυτό. Το ανώτατο όριο θα σταθεροποιήσει επίσης τις τιμές του πετρελαίου συνολικά.

Σε διεθνές επίπεδο, υπήρχαν φόβοι ότι το εμπάργκο πετρελαίου της ΕΕ κατά της Ρωσίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών επειδή η προσφορά γίνεται όλο και πιο σπάνια. Αλλά αυτό δεν είναι εντελώς αδύνατο με το ανώτατο όριο τιμής.

Με την κοινή απόφασή τους, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η G7 και η Αυστραλία απαντούν και στον έμμεσο πυρηνικό «εκβιασμό» του Β. Πούτιν και του Α. Λαβρόφ, που επανέφεραν το ζήτημα της ενδεχόμενης της χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Ο έμμεσος εκβιασμός προσέκρουσε στην αντίθεση των Δυτικών και το δυτικό εμπάργκο και πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο είναι πια απτές πραγματικότητες.

Αυτό που γεννά ερωτήματα, για μία ακόμη φορά, στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο είναι η στάση της Γερμανίας απέναντι στα μέτρα. Ο σκεπτικισμός εκφράζεται από αργά χθες το βράδυ μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, πολιτικούς και ερευνητές της χώρας.

Ο σκεπτικισμός σε σχέση με τα μέτρα συμπυκνώνεται ουσιαστικά στο ερώτημα εάν αυτό το εμπάργκο πετρελαίου και το ανώτατο όριο τιμών θα βλάψουν πραγματικά τη Ρωσία. Η γνωστή λογική της αποτελεσματικότητας είναι, εκ νέου, παρούσα.

Το σκεπτικό των σκεπτικιστών έχει grosso modo ως εξής.

Με ανώτατο όριο τιμής τα 60 δολάρια, η τιμή αντιστοιχεί χονδρικά με αυτή στην οποία διαπραγματεύεται επί του παρόντος το ρωσικό πετρέλαιο σε πραγματικούς, μη εμπόλεμους, όρους. Την περασμένη εβδομάδα, η τιμή ήταν, κατά μέσο όρο, στα 65 δολάρια.

Αυτό οδηγεί στο ερώτημα σχετικά με το εάν το εμπάργκο πετρελαίου και το ανώτατο όριο τιμών θα βλάψουν πραγματικά τη Ρωσία.

Το αν το ανώτατο όριο τιμής θα παραμείνει στα 60 δολάρια δεν είναι καθόλου σίγουρο. Στη G7 και στις Βρυξέλλες, λέγεται, καταλήγει το σκεπτικό, ότι οι εξελίξεις θα παρακολουθούνται πλέον πολύ στενά, προκειμένου να γίνουν προσαρμογές εάν χρειαστεί. Η παγκόσμια οικονομία δύσκολα μπορεί να χρησιμοποιήσει τις ταχέως αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου αυτή τη στιγμή. Συνεπώς, δεν είναι βέβαιο ότι το εμπάργκο θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η Γερμανία δεν πρωτοτυπεί με τον σκεπτικισμό της απέναντι στην Ευρώπη και την Δύση συνολικότερα. Αυτός συμπίπτει και με τη στροφή προς νέες σχέσεις με άλλες χώρες, ακόμη και ανατολικά της Ρωσίας του Πούτιν.