Κίνα: Μονόδρομος η χαλάρωση του μηδενικού covid

Το κύμα οργισμένων διαμαρτυριών στη δεύτερη πλανητική συνεχίζει να εξαπλώνεται. Η μακρόπνοη πολιτική της «κόκκινης παγκοσμιοποίησης» κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα και μάλιστα, εκ των έσω, από τους ίδιους τους πολίτες, πριν καλά – καλά στεγνώσει το μελάνι στην απόφαση του πρόσφατου τακτικού Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αφορμή και βασικό αίτιο των αναταραχών η αυστηρή κρατική πολιτική του μηδενικού κορωνοïού. Για την πολιτική επιβίωση του καθεστώτος και των ονειροπολημάτων του προέδρου Σι Τζινιπίνγκ η χαλάρωση των αυστηρών μέτρων.

Τα αιτήματα των διαδηλωτών, αυτού του κοινωνικού κινήματος συλλογικής εγρήγορσης και πολιτικής αμφισβήτησης, φθάνουν σε ανατρεπτικές για το καθεστώς κόκκινου ολοκληρωτισμού διεκδικήσεις. Οι οργισμένοι διαδηλωτές, σε μια σειρά από μεγάλες πόλεις, θέτουν επιτακτικά το ζήτημα της πολιτικοποίησης των αιτημάτων.

Πολιτικά και ατομικά δικαιώματα, δημόσιες ελευθερίες, βασικές εγγυήσεις του ιδιωτικού χώρου των πολιτών βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων των πολιτών. Η αμφισβήτηση της μονοκρατορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος, η αμφιλογία γύρω από το ίδιο το πρόσωπο του προέδρου Σι και η ανοιχτή διαφωνία σε σχέση με τις κεντρικές κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής στο οικονομικό και πολιτικό πεδίο αρχίζουν να θυμίζουν τις ημέρες της Τιεν Αν Μεν και της σφαγής στην ομώνυμη πλατεία το 1989.

Για να αποφύγει την «εκτροπή» αυτή, το καθεστώς διαθέτει ένα ρεπερτόριο πολιτικών επιλογών. Η ακραία καταστολή είναι μία από τις επιλογές αυτές, αλλά αποτελεί το «ύστατο καταφύγιο» για κάθε ολοκληρωτική εξουσία και, ταυτόχρονα, μια έμμεση ομολογία ήττας απέναντι στις κοινωνικές δυνάμεις. Υπάρχουν ενδιάμεσες λύσεις για την απολυταρχική εξουσία. Η πολιτική ηγεσία διαθέτει ένα πλούσιο μαοικό μορφωτικό κεφάλαιο, που της διδάσκει ότι τα τανκς είναι ένα αδήριτο όπλο στις αποσκευές της, αλλά το ύστατο όπλο.

Οι κινεζικές αρχές μπορούν κάλλιστα να «πολιτικοποιήσουν» τον covid και τη σύστοιχη πανδημική κρίση. Η προσέγγιση του μηδενικού covid είναι πολύ αυστηρή και ιδιαίτερα άκαμπτη. Εξασφαλίζει την κοινωνική απόσταση, σοβαρά επικοινωνιακά ελλείμματα μεταξύ των πολιτών, οι οποίοι δεν πρέπει να έρχονται σε συχνή επικοινωνία και σε ανταλλαγή οδυνηρών κοινωνικών και πολιτικών εμπειριών από τη ζωή τους μέσα σε αυτό το καθεστώς. Η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος έχει ένα περιθώριο χαλάρωσης αυτής της μηδενικής πολιτικής.

Είναι δυνατόν, επί παραδείγματι, να επικαλεστεί την πραγματικά λιγότερο επικίνδυνη παραλλαγή τύπου Omicron και τις προόδους, υποτιθέμενες ή ουσιαστικές, στον εμβολιασμό. Ήδη, οι υγειονομικές αρχές έχουν αποφασίσει να επιταχύνουν τον εμβολιασμό των ηλικιωμένων, ιδίως των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα που έρχονται σε γνώση μας.

Είναι, επίσης, πιθανόν οι αρχές αυτής της αχανούς χώρας με το σχεδόν ενάμιση εκατομμύριο κατοίκους να προβούν σε μια διάκριση ανάμεσα σε περιοχές υψηλού και σε περιοχές χαμηλού κινδύνου. Σε αυτές τις δεύτερες, θα είναι δυνατή μια χαλάρωση των μέτρων υγειονομικού και κοινωνικού αποκλεισμού.

Επιπροσθέτως, το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει τη δυνατότητα της αναστολής, προσωρινής ή μονιμότερης, της μεταφοράς πολιτών σε ειδικά κέντρα απομόνωσης και καραντίνας και της χαλάρωσης του μέτρου της καθολικής κατ’ οίκον απομόνωσης.

Οι επισημάνσεις αυτές δεν αποσκοπούν, βέβαια, στην αμφισβήτηση ή, πολύ περισσότερο, στην άρνηση της ύπαρξης του προβλήματος του θανατηφόρου ιού. Η Κίνα είναι άλλωστε η πρώτη χώρα που έπεσε θύμα του κορωνοïού. Απόψεις, ακόμη και ολόκληρες θεωρίες, συνωμοσίας διακινήθηκαν και συνεχίζουν να διακινούνται στην κινεζική κοινωνία και στον δυτικό κόσμο. Απόψεις και θεωρίες που φθάνουν να θέτουν υπό αμφισβήτηση τον ίδιο τον ιό, τη στιγμή μάλιστα που συμπληρώνονται τρία χρόνια από την πρώτη εμφάνισή του και μας είναι γνωστό ότι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους.

Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, έχουμε να κάνουμε με ένα ολοκληρωτικό πολίτευμα, με ένα ολοκληρωτικό κόμμα και κατά προέκταση, με πολιτικούς ηγέτες με ολοκληρωτικές συμπεριφορές. Η πολιτικοποίηση του ιού είναι δυνατόν να αλλάξει κατεύθυνση, να κινηθεί προς τη χαλάρωσή της. Μια τέτοια τακτική κίνηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον κατευνασμό του κοινωνικού κινήματος αμφισβήτησης της πολιτικής εξουσίας και να δώσει την εντύπωση στους πολίτες ότι κατάφεραν να καταγάγουν μια, μερική έστω, νίκη. Ταυτόχρονα, δε, η χαλάρωση θα επιτρέψει στο καθεστώς να διατηρηθεί στην εξουσία, να μετρήσει περιορισμένες απώλειες και να περάσει στην υλοποίηση των πρόσφατων συνεδριακών αποφάσεών του. Η επιλογή της ακραίας καταστολής πρέπει να αποκλειστεί βραχυπρόθεσμα.