Όρια μιας άτυπης συμμαχίας

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η περίφημη «απεριόριστη φιλία» ανάμεσα στη Ρωσία και την Κίνα δεν έχει μεταφρασθεί σε ξεκάθαρη κινεζική υποστήριξη στη στρατιωτική και νεοιμπεριαλιστική επίθεση της Μόσχας.  Οι αποτυχίες, που υπέστη ο ρωσικός στρατός στο πεδίο της μάχης έχουν φέρει τον ρωσικό στρατό σε μια δύσκολη θέση, αλλά, προς το παρόν, το Πεκίνο δεν είναι διατεθειμένο να στείλει στρατιωτική βοήθεια στον στρατηγικό του σύμμαχο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία: το Πεκίνο τις λογοκρίνει, αλλά οι κινεζικές εταιρείες σέβονται, στην πράξη, τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί. Υπάρχουν, λοιπόν, όρια στην άτυπη αυτή συμμαχία, που φαίνεται να ευνοούν περισσότερο τα κινεζικά συμφέροντα.

Συγκεκριμένα, αν και οι δύο χώρες συμπίπτουν ως προς το ενδιαφέρον τους για τη διάβρωση της δυτικής ηγεμονίας, η Κίνα και η Ρωσία φιλοδοξούν σε δύο διαφορετικές διεθνείς τάξεις πραγμάτων. Η Ρωσία αντιμετωπίζει βίαια και σε μεγάλη κλίμακα τις σχέσεις της με τον δυτικό κόσμο, όπως φάνηκε και στην πρόσφατη ομιλία – ποταμό, που εκφώνησε ο Β. Πούτιν. Η Κίνα αποβλέπει, επίσης, σε αλλαγή των όρων της δυτικής ηγεμονίας, αλλά φιλοδοξεί να τη μεταμορφώσει σταδιακά, θέτοντας ως χρονικό ορίζοντα το «Κίνα 2049», όπως αυτός επιβεβαιώθηκε στο 20^ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας.

Επιπλέον, οι αποκλίσεις μεταξύ Κίνας και Ρωσίας έρχονται σε σύγκρουση σε περιπτώσεις, όπως είναι η Ινδία, ή είναι σαφώς έντονες σε άλλες περιοχές, όπως είναι η Νοτιοανατολική Ασία.

Ακόμη, τα όρια στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας είναι ιστορικά πολύ σαφή. Τα συμφέροντα και των δύο δυνάμεων δεν είναι μόνο διαφορετικά, αλλά και αντικειμενικά αντίθετα. Πιο ειδικά, μέρος των σημερινών ρωσικών συνόρων με την Κίνα ανήκε στην Κινεζική Αυτοκρατορία στο παρελθόν, που, όμως, κατάφερε να αποσπάσει η Μόσχα, δημιουργώντας έτσι αισθήματα ρεβανσισμού.

Το υπόβαθρο της βαρυσήμαντης σινοσοβιετικής διάσπασης, πριν από εξήντα χρόνια, δείχνει μια πιθανότητα, μια οδό για το μέλλον, αν και με τους ρόλους να αντιστρέφονται αυτήν την φορά: η Κίνα ως ο κύριος εταίρος και η Ρωσία ως ο μικρότερος.

Αυτό μας οδηγεί αναπόφευκτα στο ενδεχόμενο της αναζωπύρωσης της παλαιάς ενδοκομμουνιστικής διαμάχης ανάμεσα στην πρώην Σοβιετική Ένωση και την Κίνα του Μάο. Αλλά εδώ, αρχίζει ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο, που πηγαίνει πέρα από τη σημερινή συνθήκη, από την οποία φαίνεται να ωφελείται περισσότερο η Κίνα.