Στα μονοπάτια του οπίου

 Το Αφγανιστάν είναι πρώτο στην παραγωγή ηρωίνης σε παγκόσμια κλίμακα και διακρίνεται, επίσης, στην παραγωγή οπίου, το οποίο, σε αντίθεση με ό,τι συχνά πιστεύεται, είναι επίσης ένα θανατηφόρο ναρκωτικό. Τούτη την εποχή, αρχές και μέσα φθινοπώρου, αρχίζει ουσιαστικά η συστηματική ενασχόληση με το όπιο, το οποίο ταξιδεύει σε άλλες χώρες και σε άλλες ηπείρους, ιδίως στην Ευρώπη.

Η άνοδος των Ταλιμπάν στην εξουσία σηματοδότησε μια υποχώρηση στην καλλιέργεια του οπίου, που εντούτοις παραμένει η κύρια ενασχόληση και πηγή εισοδήματος, παρά τις υποκριτικές απαγορεύσεις των Ταλιμπάν, στο Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν.

Συγκεκριμένα, την περασμένη άνοιξη, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν την απαγόρευση της καλλιέργειας, διακίνησης και χρήσης παράνομων ναρκωτικών στο Αφγανιστάν, τον μεγαλύτερο παραγωγό οπίου στον κόσμο.

Ωστόσο, ξεκινά η φθινοπωρινή περίοδος φύτευσης οπίου και το θεοκρατικό καθεστώς φαίνεται να κλείνει τα μάτια του απέναντι στο επικερδές εμπόριο ναρκωτικών.

Αγρότες, ιδιαίτερα από νότιες επαρχίες όπου παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του οπίου του Αφγανιστάν,  φυτεύουν ελεύθερα παπαρούνες, μέσω των οποίων παράγεται όπιο.

Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν δεν είναι πρόθυμη να επιβάλει την σχετική απαγόρευση, επειδή το παράνομο εμπόριο οπίου παραμένει μια από τις μεγαλύτερες πηγές εσόδων της. Οι αυτοαποκαλούμενοι «μαχητές» δεν μπόρεσαν, επίσης, να προσφέρουν μια εναλλακτική λύση στους εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες που επιζούν από το εμπόριο οπίου.

Παράλληλα, το θεοκρατικό καθεστώς επιθυμεί να αποφύγει τη διάδοση της δυσαρέσκειας στο νότιο Αφγανιστάν, μια περιοχή από την οποία η κυβερνώσα ελίτ έχει αντλήσει μαχητές σε όλη την εικοσαετή εξέγερσή της.

Ορισμένοι Αφγανοί αγρότες θα ήταν πρόθυμοι να σταματήσουν την καλλιέργεια οπίου, εάν οι αρχές τους εξασφάλιζαν τα προς το ζην και εναλλακτικές καλλιέργειες. Ωστόσο, οι Ταλιμπάν δεν έχουν προσφέρει παρά πενιχρά οικονομικά κίνητρα στους αγρότες, οι οποίοι μπορούν να κερδίσουν πολύ περισσότερα από την καλλιέργεια οπίου από άλλες καλλιέργειες, όπως είναι το σιτάρι.

Μάλιστα, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν διανείμει εργαλεία, σπόρους, ακόμη και λιπάσματα σε περιοχές του νότιου Αφγανιστάν, για να προσπαθήσουν να αποτρέψουν τους αγρότες από την καλλιέργεια οπίου.

Όμως, οι αγρότες δεν έχουν πλέον πολλά περιθώρια επιλογών. Αν δεν φυτέψουν και δεν καλλιεργήσουν το (θανατηφόρο) είδος, η εύρεση εναλλακτικών λύσεων θα είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένη σε μια καχεκτική οικονομία.

Για χρόνια, οι Ταλιμπάν έχουν επιβάλει φόρους στους αγρότες παπαρούνας και εμπλέκονται στη διακίνηση ναρκωτικών σε γειτονικές χώρες, από όπου τα ναρκωτικά μεταφέρονται στη συνέχεια στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

Ο Ο.Η.Ε υπολόγισε ότι το αφγανικό εμπόριο οπίου απέφερε έσοδα περίπου 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021, ενώ μια έκθεση του ΝΑΤΟ του 2020 ανέφερε ότι οι Ταλιμπάν κέρδισαν πάνω από 400 εκατομμύρια δολάρια από τη βιομηχανία ναρκωτικών, αν και ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτές οι εκτιμήσεις είναι υπερβολικές.

Η Δύση, την οποία τόσο έντονα στηλιτεύουν για τα χαλαρά ήθη της οι κυβερνώντες του θεοκρατικού και απολυταρχικού καθεστώτος, έδειξε τουλάχιστον ενδιαφέρον, προκειμένου να αποτρέψει τον αγροτικό κόσμο από την καλλιέργεια οπίου, δηλαδή ναρκωτικών ουσιών.