Μπάρμπρα Στρέιζαντ: H μεγάλη αντίπαλος των Beatles και του Bob Dylan

Τη νύχτα της 9ης Σεπτεμβρίου 1960, η 18χρονη Μπάρμπρα κατευθύνθηκε μέσω του Greenwich Village σε ένα μικροσκοπικό κλαμπ που ονομαζόταν Bon Soir για να δώσει την πρώτη, αμοιβόμενη, σόλο συναυλία της καριέρας της. «Θυμάμαι ότι πήγαινα στο κλαμπ φορώντας ένα vintage γιλέκο από το κατάστημα με τα μεταχειρισμένα και παπούτσια από τη δεκαετία του 1920, τα οποία έχω ακόμα και σήμερα στη ντουλάπα μου» λέει στην Guardian. «Καθ’ οδόν, θυμάμαι ότι σκεφτόμουν: «Αυτή θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας μεγάλης αλλαγής στη ζωή μου»».

View this post on Instagram

A post shared by Barbra Streisand (@barbrastreisand)

Ο αντίκτυπος των εμφανίσεων της Στρέιζαντ στο Bon Soir – που ξεκίνησαν εκείνο το βράδυ και συνεχίστηκαν για τα επόμενα δύο χρόνια – έβαλε σε κίνηση μια από τις πιο επιτυχημένες, συνεχείς και κατά μία έννοια απίθανες καριέρες στην ιστορία της ποπ μουσικής.

Την ίδια χρονική περίοδο που καλλιτέχνες όπως οι Beatles και ο Bob Dylan έφεραν επανάσταση στον κόσμο με εκπληκτικά νέους ήχους, η Στρέιζαντ έγινε αντίπαλός τους στα charts με άλμπουμ που με κάποιο τρόπο ακούγονται σαν μια δική της, προσωπική επανάσταση.

Δύο χρόνια μετά την πορεία της στο Bon Soir, η Columbia Records, η ίδια εταιρεία που είχε υπογράψει και ο Dylan, κυκλοφόρησε μια ηχογράφηση στο στούντιο ως ντεμπούτο της. Το αποτέλεσμα απέδωσε τα μέγιστα, με αποτέλεσμα ένα top 10, πλατινένιο hit που της χάρισε επίσης δύο Grammy, συμπεριλαμβανομένου του βραβείου για το άλμπουμ της χρονιάς.

Αυτόν τον Νοέμβριο του 2022 θα κυκλοφορήσει επιτέλους το άλμπουμ Barbra Streisand at the Bon Soir, ακριβώς 60 χρόνια μετά την ηχογράφηση των αρχικών συναυλιών, ικανοποιώντας τους λάτρεις του αρχικού εκείνου ήχου των 60s. Ενώ οι νέες μίξεις επιτρέπουν στα τέσσερα όργανα που υποστήριζαν την Στρέιζαντ εκείνες τις νύχτες να βρουν επιτέλους τη θέση που τους αξίζει, «τα φωνητικά της Μπάρμπρα έμειναν ανέγγιχτα» δήλωσε ο συμπαραγωγός του άλμπουμ, Τζέι Λάντερς. «Αυτό που ακούτε είναι ακριβώς αυτό που τραγούδησε τότε».

Σε μια σχεδόν δίωρη συνέντευξη, η οποία διεξήχθη μέσω τηλεφώνου, η τραγουδίστρια μίλησε για τα κίνητρα πίσω από τις πρώτες ηχογραφήσεις της – κάτι που κάνει σπάνια, εν μέρει επειδή σπάνια τη ρωτούν. Όταν είσαι μια μεγα-διασημότητα, οι άνθρωποι μερικές φορές παραβλέπουν ή θεωρούν δεδομένο το βασικό ταλέντο που σε έκανε τόσο διάσημο αρχικά. Παρά τη στρατοσφαιρική της φήμη, η Στρέιζαντ κάθε άλλο παρά ντίβα στη συζήτηση ήταν. «Μιλούσε ευγενικά και με την άνετη χροιά που προδίδει τις ρίζες της στο Μπρούκλιν. Η μνήμη της Στρέιζαντ για τις πρώτες μέρες της στο Μπρούκλιν, καθώς και για τις διαμορφωτικές μουσικές εμπνεύσεις της, οξύνθηκαν τα τελευταία χρόνια που πέρασε γράφοντας τα απομνημονεύματά της. «Ποτέ πριν δεν χρειάστηκε να αναλύσω τη μουσική μου», είπε. «Για το βιβλίο έπρεπε να θυμηθώ»» γράφει ο Jim Farber στην Guardian.

«Ήμουν πάντα το παιδί της γειτονιάς που δεν είχε πατέρα αλλά είχε καλή φωνή». (σ.σ.: Ο πατέρας της Στρέιζαντ πέθανε από επιληπτική κρίση όταν εκείνη ήταν μόλις ενός έτους). «Μου άρεσε να τραγουδάω στο διάδρομο του σπιτιού μου στο Μπρούκλιν, επειδή είχε ψηλό ταβάνι, οπότε όταν τραγουδούσα έβγαζε ηχώ».

«Δεν άκουγα καθόλου μουσική ως παιδί. Δεν είχα καν Victrola, όπως τα λέγαμε τότε. Στα 16 μου απέκτησα ένα και άρχισα να παίζω δίσκους τζαζ, εκτιμώντας ιδιαίτερα τη δουλειά της Billie Holiday. Μου άρεσε επίσης το στυλ του Johnny Mathis. Θυμάμαι να τον βλέπω στην τηλεόραση και να σκέφτομαι: «Θεέ μου, τι ωραία φωνή έχει και πόσο όμορφος!”»

«Αφού είδα το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» σε ηλικία 14 ετών -είχα την ίδια ηλικία και το ίδιο θρήσκευμα με την πρωταγωνίστρια- άρχισα να παρακολουθώ επαγγελματικά μαθήματα υποκριτικής και να εργάζομαι σε θερινά θέατρα. Το να παίζω χαρακτήρες ήταν η ζωή μου, η φιλοδοξία μου, το όνειρό μου».

Ταυτόχρονα, οι φίλοι άρχισαν να αναγνωρίζουν το μέγεθος, το βάθος και την ομορφιά της φωνής της. Βασικό ρόλο σε αυτό έπαιξε ο Μπάρι Ντένεν, στο διαμέρισμα του οποίου στο Village έμενε για να μην χρειάζεται να γυρίσει στο Μπρούκλιν μετά το μάθημα υποκριτικής. Συχνά αναφέρεται ότι είχαν ρομαντική σχέση. «Αυτό δεν είναι αλήθεια. Αγαπιόμασταν σαν άνθρωποι, αλλά δεν ήμασταν εραστές. Ήμουν ευγνώμων που είχε αυτή την τεράστια δισκοθήκη με πολλά άλμπουμ με συντελεστές του Μπρόντγουεϊ και παλαιότερους τραγουδιστές. Τι δώρο!» είπε.

View this post on Instagram

A post shared by Barbra Streisand Fans 🇵🇹 (@barbrastreisand_pt)

Από τη συλλογή του, άντλησε μεγάλο μέρος του υλικού που θα αποτελούσε τις πρώτες set lists της. Το τραγούδι που καθόρισε την αποστολή της στο τραγούδι ήταν το A Sleepin’ Bee, σε μουσική του Χάρολντ Άρλεν και στίχους του Τρούμαν Καπότε για το μιούζικαλ House of Flowers του 1954. «Οι στίχοι αυτού του τραγουδιού μου έδωσαν τις τρεις πράξεις ενός θεατρικού έργου που λαχταρούσα ως ηθοποιός. Και ο Χάρολντ ήταν ένας από εκείνους τους συγγραφείς που μπορούσαν να γράψουν αυτές τις υπέροχες μελωδίες. Αυτό μου έδωσε αυτό που χρειαζόμουν».

Δεν είναι λοιπόν περίεργο που επέλεξε να ερμηνεύσει το τραγούδι σε έναν διαγωνισμό τραγουδιού στον οποίο την έσπρωξε ο Ντένεν να συμμετάσχει, στο The Lion, ένα γκέι μπαρ στο Village. Η Στρέιζαντ κέρδισε και, μετά από παρότρυνση ενός άλλου φίλου της, δοκιμάστηκε για μια συναυλία στο Bon Soir, η οποία οδήγησε σε μια σειρά από ραντεβού με την κωμική Φίλις Ντίλερ. Όχι ότι όλα της πήγαιναν τόσο εύκολα. Το Village Vanguard την απέρριψε όταν έκανε οντισιόν. Ακόμη χειρότερα, η δοκιμαστική της εμφάνιση προκάλεσε την επίπληξη του Μάιλς Ντέιβις. Ένας φίλος της που εργαζόταν στο Vanguard ζήτησε από τα παιδιά της μπάντας του Ντέιβις να την υποστηρίξουν για την οντισιόν, κάτι που εξόργισε τον μεγάλο της τζαζ. «Του είπε, «μην το ξανακάνεις ποτέ αυτό! Πήρες τους δικούς μου και τους έβαλες να παίξουν γι’ αυτό το κορίτσι;». Δεν θα το ξεχάσω ποτέ αυτό».

Στην αρχή της ηχογράφησης του Bon Soir, ακούμε τον ισχυρότερο πρωταθλητή της στην Columbia Records, τον David Kapralik, να προφέρει λάθος το όνομά της στην εισαγωγή ως Barbra «Strei-zand». «Είναι Strei-sand», παρεμβαίνει πικρόχολα η ίδια. «Είναι το πιο αστείο πράγμα για μένα ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να μην μπορούν να καταλάβουν σωστά το όνομά μου», είπε. «Ακόμα και σήμερα, έπρεπε να διορθώσω τη νέα μου βοηθό».

«Ποτέ δεν σκέφτηκα τον έλεγχο της αναπνοής. Ποτέ δεν σκέφτηκα τίποτα! Δεν ήξερα τεχνικά πώς να τραγουδήσω από το διάφραγμα ή ό,τι στο διάολο συζητούν» θυμάται. Απλώς φαινόταν να έχει την έμφυτη ικανότητα να διατηρεί τις νότες για τρομακτικές διάρκειες. «Κρατάω τις νότες επειδή το θέλω!».

Ομοίως, η Στρέιζαντ είπε ότι δεν σκέφτηκε ποτέ τη διατύπωσή της, παρά τις φράσεις που κόβουν τόσο κοφτερά όσο ένα μαχαίρι Γκίνσου. «Αν το κάνω αυτό, είναι μάλλον λόγω του στίχου», είπε. «Θέλω να τονίσω το συναίσθημα με έναν ήχο». Κυρίως, η προσοχή της έπεσε στον χαρακτήρα που απεικονίζεται στο τραγούδι. «Σκεφτόμουν πάντα «τι περνάει αυτό το άτομο;»», είπε.

Η Στρέιζαντ δεν πήγε μόνο κόντρα στις τάσεις της μουσικής, αλλά αμφισβήτησε και τις συμβατικές αντιλήψεις για τη γυναικεία ομορφιά σε μια εποχή που λίγοι το έκαναν. Ήταν ο φίλος της, ο εικονογράφος και μακιγιέρ Μπομπ Σούλενμπεργκ, του οποίου οι ζωγραφιές του για μένα «με έκαναν να συνειδητοποιήσω τι ήταν όμορφο στο πρόσωπό μου, δεν είχα καθόλου επίγνωση» είπε.

Ο Σούλενμπεργκ δεν ήταν ο μόνος που παρατήρησε τη γοητεία της. Όταν ο θρύλος της μόδας Νταϊάνα Βρίλαντ που έβαλε τη Στρέιζαντ στο εξώφυλλο της Vogue, επέλεξε μια φωτογραφία που εστίαζε στην εξέχουσα μύτη της τραγουδίστριας, μια στιγμή καμπής για την αυτοεικόνα πολλών γυναικών. «Ήμουν ενθουσιασμένη με αυτό!» δήλωσε η τραγουδίστρια. Πριν από αυτό «με αποκαλούσαν με ενοχλητικά ονόματα». Ένας κριτικός συνέκρινε το προφίλ της με αυτό ενός μυρμηγκοφάγου. «Ένας άλλος κριτικός είπε ότι έμοιαζα με την αιγυπτιακή βασίλισσα Νεφερτίτη» είπε γελώντας η Στρέιζαντ. «Σκέφτηκα, αλήθεια; Ίσως είμαι και τα δύο!».