Τα ρωσικά πυρηνικά στο τραπέζι

Μετά τα δημοψηφίσματα, τις προσαρτήσεις και την επιβολή στρατιωτικού νόμου, ο οποίος ήρθε να θρυμματίσει όλες τις επιστημονικοφανείς απόψεις περί τέλους του πολέμου στην Ουκρανία, προστέθηκε, πριν από λίγο, και η δήλωση του Αλεξέι Λιχάτσεφ, διευθυντή της ρωσικής εταιρείας, ο οποίος δηλώνει ότι οι Ρώσοι διαπραγματεύονται με τους Τούρκους εταίρους τους για τη δημιουργία μεγάλου πυρηνικού σταθμού.

Ο διευθυντής της ρωσικής εταιρείας δήλωσε αυτολεξεί: «Λαμβάνοντας υπ’ όψη τη μελλοντική παρουσία ενός μεγάλου πυρηνικού σταθμού, έχουμε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους επιχειρηματικούς εταίρους μας για να διαμορφώσουμε προσεγγίσεις όσον αφορά τη δημιουργία τεχνολογικών συμμαχιών, την επενδυτική πολιτική και τη διαμόρφωση της τουρκικής αγοράς ενέργειας».

Προηγουμένως, είχε προηγηθεί ο υπαινιγμός του Ρώσου Προέδρου Β. Πούτιν, που δεν πήραμε όσο σοβαρά θα έπρεπε: «Όταν απειλείται η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, σίγουρα θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα για να υπερασπιστούμε τη Ρωσία και τον λαό μας», δήλωσε ο δικτάτορας του Κρεμλίνου στις 21 Σεπτεμβρίου, συμπληρώνοντας «κι αυτό δεν είναι μπλόφα», ενώ, παράλληλα, διέτασσε την κινητοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων Ρώσων ανδρών για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Με την έκφραση «όλα τα διαθέσιμα μέσα», ο Πούτιν αναφέρθηκε φυσικά στο πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας.

Αυτό το οπλοστάσιο ας ληφθεί πιο σοβαρά υπ’ όψιν, διότι είναι ένα από τα δύο μεγαλύτερα στον κόσμο.

Βέβαια, η νύξη άφησε πολλά περιθώρια ερμηνείας και ανάγκασε τις υπηρεσίες πληροφοριών από την Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και το Βερολίνο να προσπαθούν να καταλάβουν τι ακριβώς σήμαινε.

Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν επανειλημμένως ότι η Ρωσία δεν έχει λάβει κανένα μέτρο που θα ωθούσε τους αξιωματούχους των ΗΠΑ ή του ΝΑΤΟ να «αλλάξουν τη στάση τους», δηλαδή να διατάξουν τις στρατιωτικές δυνάμεις να τεθούν σε υψηλότερη ετοιμότητα.

Στις 30 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας για την προσάρτηση τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας, ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία θα υπερασπιστεί το έδαφός της «με όλες τις δυνάμεις και τους πόρους» που διαθέτει. Αναφέρθηκε, επίσης, στον πυρηνικό βομβαρδισμό της Ιαπωνίας από τις ΗΠΑ το 1945, χαρακτηρίζοντάς τον, με αυτό το νεφελώδες ύφος των πολιτικών λόγων του, ως «προηγούμενο».

Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να επιτεθεί στις δυτικές πρωτεύουσες με στρατηγικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που θα οδηγούσαν σε ολοκληρωτικό θερμοπυρηνικό πόλεμο. Αυτό θα σήμαινε πλανητικό πυρηνικό όλεθρο, από την οποία, σε τελική ανάλυση, ούτε η Ρωσία θα αποτελούσε εξαίρεση.

Υπάρχουν όμως και άλλες επιλογές, οι οποίες μικρότερες, πιο κινητές, και παραπέμπουν σε πυρηνικές κεφαλές ως τακτικά όπλα.  Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσιγκτον έχουν λιγότερο από τον επιτρεπόμενο αριθμό αναπτυγμένων κεφαλών, αριθμός που έχει ορισθεί στους 1.550.

Ως προς την ειδική κατηγορία των μη στρατηγικών όπλων, τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι μικρότερα, τόσο σε μέγεθος όσο και σε εκρηκτική ισχύ, και είναι σχεδιασμένα για χρήση στο πεδίο της μάχης ή σε επιχειρησιακούς χώρους.

Ο όρος είναι προβληματικός γιατί, στην πραγματικότητα, οποιαδήποτε χρήση πυρηνικών όπλων θα είναι στρατηγική, καθόσον θα αλλάξει, και ο στόχος θα είναι να αλλάξει, η έκβαση της σύγκρουσης.

Ακόμη και αν χρησιμοποιηθούν στο πεδίο της μάχης, που είναι απίθανο να αλλάξει κάτι εκεί, το κύριο μήνυμα ενός τέτοιου βήματος θα είναι ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να τα χρησιμοποιήσει ευρύτερα και, τελικά, θα είναι έτοιμη να τα χρησιμοποιήσει εναντίον ανθρώπινου πληθυσμού.

Τα τακτικά όπλα (βόμβες, βλήματα πυροβολικού, πύραυλοι μικρού βεληνεκούς) είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να έχουν λιγότερη εκρηκτική ισχύ από τους μεγαλύτερους στρατηγικούς πυραύλους.

Επίσης, αυτά τα όπλα είναι μικρότερα σε μέγεθος και δεν έχουν σχεδιαστεί για να φτάνουν σε μεγάλες αποστάσεις. Εάν τοποθετηθούν σε πύραυλο, δεν μπορεί να διανύσει περισσότερα από 500 χιλιόμετρα.

Αυτό σημαίνει ότι η σύγχρονη νοημοσύνη, που είναι δορυφόροι, ισχυροί αισθητήρες ή ακόμα και κατάσκοποι με κιάλια, δυσκολεύονται να τους εντοπίσουν. Αυτό σημαίνει επίσης ότι είναι πιο δύσκολο για έναν αντίπαλο να προετοιμαστεί ή να αμυνθεί. Για το λόγο αυτό, δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που θεωρούν ότι αυτά τα όπλα είναι πιο αποσταθεροποιητικά και, δυνητικά, πιο επικίνδυνα.

Ποια χώρα έχει τακτικά πυρηνικά;

Τόσο η Σοβιετική Ένωση όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν μικρά πυρηνικά όπλα στις πιο σκοτεινές ημέρες του Ψυχρού Πολέμου.

Η Σοβιετική Ένωση και οι εταίροι της στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας διέθεταν πολύ περισσότερα άρματα μάχης και πεζικό από το ΝΑΤΟ και η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων ήταν βασικό στοιχείο των σχεδίων του ΝΑΤΟ να αποτρέψει μια επίθεση του Συμφώνου της Βαρσοβίας στη Δυτική Ευρώπη.

Από τότε, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες σταμάτησαν να βασίζονται σε τακτικά όπλα. Οι σχεδιαστές βασίζονται πλέον σε πιο ακριβή όπλα για να επιτύχουν τους ίδιους στόχους. Τα εξελιγμένα συμβατικά εκρηκτικά μπορούν να στοιβάζονται σε ποσότητα τόσο μεγάλη όσο μια πυρηνική κεφαλή.

Προς το παρόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν περίπου 200 τακτικά όπλα και βρίσκονται στη Γερμανία και σε άλλες συμμαχικές χώρες του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας.

Υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, αξιωματούχοι των ΗΠΑ πίεσαν για την ανάπτυξη νέων μη στρατηγικών όπλων μικρότερης εμβέλειας και χαμηλότερης απόδοσης, αλλά αυτά τα σχέδια είναι ακόμη σε εξέλιξη.

Η Ρωσία, εν τω μεταξύ, εκτιμάται ότι διαθέτει μεταξύ 1.500 και 2.000 τακτικές κεφαλές, συμπεριλαμβανομένων βομβών βαρύτητας, πυραύλων αέρος – εδάφους, πυραύλων κατά πλοίων και πυραύλων κρουζ. Τα περισσότερα, αν όχι όλα, φυλάσσονται σε αποθήκες, όπου ελπίζουμε αλλά και αγωνιζόμαστε να παραμείνουν, χωρίς τις πολιτικές ψευδαισθήσεις του χθες.