Ο απόηχος της συνάντησης Πούτιν – Ερντογάν

Ανάμεσα στους δύο άνδρες υπάρχει ένα καλό επίπεδο επικοινωνίας, το οποίο δύσκολα θα μπορούσε να παραμείνει κρυφό.

Σήμερα, συναντήθηκαν για τέταρτη φορά μέσα σε τρεις μήνες. Η συνάντηση ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε στο περιθώριο της έκτης συνόδου κορυφής της Διάσκεψης για την αλληλεπίδραση και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στην Ασία (CICA), στην Αστάνα του Καζακστάν.

Τα σχέδια Πούτιν

Ο Ρώσος Πρόεδρος αξιοποίησε τη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του για να του προτείνει κατ’ ουσίαν κόμβο φυσικού αερίου στην Τουρκία: «Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τη δυνατότητα δημιουργίας κόμβου φυσικού αερίου στο τουρκικό έδαφος για παραδόσεις σε άλλες χώρες».

Επιχειρώντας να θεμελιώσει την πρότασή του, ο Πούτιν πρόσθεσε ότι «η Τουρκία έχει αποδειχθεί, κατά τη γνώμη του, ότι είναι «η πιο αξιόπιστη οδός για την παράδοση αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Για αυτόν τον λόγο, πρότεινε τη δημιουργία ενός κόμβου προμηθειών. Αυτός ο κόμβος τον οποίο «θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε μαζί φυσικά, θα είναι επίσης», σύμφωνα με τον Πούτιν, «μια πλατφόρμα όχι μόνο για προμήθειες, αλλά επίσης για τον καθορισμό της τιμής, επειδή αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα – το ζήτημα της τιμολόγησης».

Και συμπλήρωσε: «Σήμερα οι τιμές αυτές βρίσκονται στα ύψη· θα μπορούσαμε εύκολα να τις ρυθμίσουμε σε ένα φυσιολογικό αγοραίο επίπεδο, χωρίς οποιεσδήποτε πολιτικές προεκτάσεις».

Είναι σαφές ότι ο Ρώσος Πρόεδρος συνεχίζει να προωθεί τα πιόνια της σκακιέρας του προς την πλευρά της ανατολικής Ευρώπης. Και τούτο το πράττει τη στιγμή κατά την οποία δεν έχει αποκλειστεί ο κίνδυνος ελλείψεων για τον φετινό χειμώνα στη Γηραιά Ήπειρο. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου σκοπεύει να συνεχίσει να εργαλειοποιεί αυτό το φλέγον ζήτημα για τους Ευρωπαίους, οι οποίοι πάσχουν εξ αντικειμένου από τη διακοπή των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 1.

Επίσης, αυτή η νέα υποδομή θα επιτρέψει «παραδόσεις σε άλλες χώρες» και, έτσι, ο Ρώσος Πρόεδρος θα συνεχίσει να προωθεί φυσικό αέριο και σε άλλες οικονομίες.

Σύμφωνα με τον Πούτιν, η Τουρκία έχει αποδειχθεί «αυτή τη στιγμή η ασφαλέστερη οδός για παραδόσεις» υδρογονανθράκων και αυτό θα επέτρεπε τον «καθορισμό των τιμών» που είναι «σήμερα υπέρογκες».

 Τα κλειστά χαρτιά του Ερντογάν

Ο Τούρκος Πρόεδρος, από την πλευρά του, απέφυγε να λάβει θέση σχετικά με την ενεργειακή πρόταση του Ρώσου ομολόγου του, χωρίς, ωστόσο, να την αποκλείει.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τον Ερντογάν στα σιτηρά και τα δημητριακά: «Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε και να συνεχίσουμε τις εξαγωγές σιτηρών με βάση τη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης, καθώς και τη μεταφορά ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων σε μη ανεπτυγμένες χώρες μέσω της Τουρκίας».

Ο Ερντογάν προτίμησε να κρατήσει κλειστά τα ενεργειακά χαρτιά του ως προς την πρόταση του Ρώσου Προέδρου.

Ωστόσο, κινήθηκε ανοιχτά προς δύο κατευθύνσεις.

Η πρώτη από αυτές είναι ο τομέας της πυρηνικής ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό, τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας πυρηνικού σταθμού στη Σινώπη, στη βόρεια Τουρκία, κοντά στον Εύξεινο Πόντο.

Η δεύτερη κατεύθυνση είναι πιο γενική και αφορά τους προβληματισμούς και τις σκέψεις του Τούρκου Προέδρου, ο οποίος δήλωσε πως «η ισορροπία δυνάμεων έχει μετατοπιστεί και οι αλυσίδες εφοδιασμού έχουν διακοπεί. Αντιμετωπίζουμε σοβαρές προκλήσεις σε πολλούς τομείς, από την οικονομία μέχρι την επισιτιστική ασφάλεια, από την ενέργεια έως τις διεθνείς σχέσεις. Πιστεύουμε ότι η παγκόσμια αρχιτεκτονική ασφάλειας πρέπει να διαμορφωθεί στη βάση μιας πιο δίκαιης κατανόησης».

Και σε προηγούμενο κείμενο εντοπίστηκε ότι στους λόγους του Τούρκου Προέδρου, κατά το τελευταίο διάστημα, τίθενται ευρύτερα γεωπολιτικά ζητήματα, τα οποία, προδήλως, αφορούν και την πορεία της γείτονος. Αυτή αποκόπτεται, διαρκώς και περισσότερο, από το δυτικό πλέγμα θεσμών και από το νατοϊκό σύστημα ασφαλείας. Το πιθανότερο είναι ότι, στην παρούσα φάση, εντός δηλαδή των ερχόμενων εβδομάδων, ο Τούρκος Πρόεδρος να μη θελήσει να δώσει συνέχεια σε αυτούς τους συλλογισμούς.

Συγκρατούμε, ωστόσο, προς το παρόν το αίτημα Ερντογάν για «μια πιο δίκαιη κατανομή της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφάλειας». Φαίνεται ότι, μεσοπρόθεσμα, αποκτήσει ένα πιο υψηλό βαθμό επικαιρότητας.