Ο οικονομικός χειμώνας της Ρωσίας

Δεν είναι μόνον οι δυτικές οικονομίες που προετοιμάζονται για έναν δύσκολο ενεργειακό και οικονομικό χειμώνα, απόρροια των πολεμικών εχθροπραξιών στο ουκρανικό έδαφος. Αν οι οικονομίες του δυτικού κόσμου διαθέτουν σημαντικά οικονομικά αποθέματα, που θα τους επιτρέψουν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες, αυτό δεν μπορεί να υποστηριχθεί με απόλυτη βεβαιότητα για τη Ρωσία, που εισήλθε σε έναν οικονομικά δύσκολο χειμώνα.

Οι προβλέψεις του Κρεμλίνου για μία «ταχεία στρατιωτική επιχείρηση» δεν επιβεβαιώθηκαν στην περίπτωση της Ουκρανίας, η οποία επιδεικνύει έναν παγκοσμίως θαυμαστό πατριωτισμό και μια έντονη μαχητικότητα, με την πολύτιμη συνδρομή των δυτικών εταίρων της.

Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η ρωσική ανάπτυξη αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 3,4% το 2022 και 2,3% το 2023.

Στους αρνητικούς δείκτες του πληθωρισμού πρέπει να προστεθεί και η πρόσφατη, μερική αναδίπλωση της Κίνας, που δείχνει μικρότερη διάθεση να συνδράμει οικονομικά το Κρεμλίνο, το οποίο παρουσιάζει σημαντικές απώλειες στα πεδία των μαχών και μετρά απώλειες εδαφών.

Ωστόσο, η Ρωσία θα βρίσκεται πράγματι σε ύφεση το 2022, αλλά σε βαθμό μικρότερο από το αναμενόμενο. Και αυτό, χάρη στις εξαγωγές αργού πετρελαίου, οι οποίες συνεχίστηκαν, και στην εγχώρια ζήτηση που παρέμεινε σχετικά «σταθερή». Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η Ρωσία θα μπορούσε να έχει πραγματοποιήσει σοβαρότερα λάθη, αλλά θεωρεί ότι η Μόσχα αντέδρασε αρκετά ικανοποιητικά στις δυτικές κυρώσεις. που είχαν ως σκοπό να αποδυναμώσουν την οικονομία της.

Για το 2023, το ΔΝΤ προβλέπει πρόσθετη ύφεση της ρωσικής οικονομίας κατά 2,3%.

Συγκριτικά, το Ταμείο εξακολουθεί να προβλέπει ύφεση 35% του ΑΕΠ για την Ουκρανία το 2022, που είναι εμφανώς επηρεασμένη σε μεγάλο βαθμό από τη σύγκρουση που ξέσπασε στο έδαφός της από τη Ρωσία. Το ΔΝΤ, ωστόσο, δεν έχει κάνει καμία πρόβλεψη για τη χώρα αυτή για το 2023.

Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει το ενδεχόμενο να εφαρμόσει ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου για να περιορίσει τα έσοδα που συνδέονται με την πώληση υδρογονανθράκων, που χρηματοδοτούν την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία. Ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Ρωσίας για θέματα ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ, επέκρινε το μέτρο την περασμένη εβδομάδα και προειδοποίησε ότι οι ρωσικές εταιρείες «δεν θα προμηθεύουν πετρέλαιο σε χώρες που χρησιμοποιούν αυτό το μέσο», σε μια προσπάθεια αποτροπής μιας ακόμη αρνητικής εξέλιξης για τη ρωσική οικονομία.

 Υπάρχει κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης;

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η οικονομία είναι ένα βήμα πιο κοντά στην ύφεση, προειδοποίησε το ΔΝΤ.

Ομολογουμένως, το Ταμείο διατήρησε την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη για το 2022 στο 3,2%, αλλά μείωσε ξανά αυτό που αναμενόταν για το 2023, αυτή τη φορά στο 2,7%, ή 0,2 μονάδες λιγότερο από την προηγούμενη αξιολόγηση, τον Ιούλιο.

Στο επίκεντρο των δυσκολιών βρίσκεται ο επίμονος πληθωρισμός, που επηρεάζει τις προηγμένες οικονομίες αλλά, ακόμη περισσότερο, τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες, και που αναμένεται να φτάσει το 8,8% κατά μέσο όρο παγκοσμίως φέτος (+0,5 μονάδες σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Ιουλίου).

Το ΔΝΤ αναφέρει επ’ αυτού ότι «η σύγκρουση ανέβασε τις τιμές των τροφίμων στις παγκόσμιες αγορές, (…) προκαλώντας σοβαρές δυσκολίες στα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα σε όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού εισοδήματος».

Εντούτοις, ένα παγκόσμιο οικονομικό «κραχ» δεν προβλέπεται από το Ταμείο, που εκφράζει ανησυχίες για τον επικείμενο οικονομικό, ρωσικό χειμώνα.