Ανάβοντας φωτιές σε όλα τα μέτωπα

Με τη χθεσινή σύναψη της συμφωνίας για μίσθωση της λιβυκής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, η Τουρκία απλώνει τον επιθετικό οπλισμό της απέναντι στην Ελλάδα.

Χάρη στη συμφωνία αυτή, η Άγκυρα ενεργοποιεί, ουσιαστικά, εκ νέου το παράνομο μνημόνιο του 2019, που συνήψαν η Τουρκία και η Λιβύη. Η μίσθωση της λιβυκής ΑΟΖ προβλέπει την εξόρυξη υδρογονανθράκων σε συνεργασία με τουρκικές και λιβυκές εταιρείες.

Με αυτόν τον τρόπο, η τουρκική πλευρά ανοίγει και το τρίτο μεγάλο κεφάλαιο των ανθελληνικών προκλήσεών της απέναντι στη χώρα μας, μετά το αίτημα περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου και την εισροή παράτυπων μεταναστών, πρωταρχικά από τα βορειανατολικά σύνορά μας.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, η πρόκληση αυτουπονομεύθηκε. Πριν καλά – καλά στεγνώσει το μελάνι στο κάτω μέρος της συμφωνίας, η Βουλή της Λιβύης κήρυξε τη συμφωνία «παράνομη». Τούτο το γκροτέσκο έχει την εξήγησή του στο ότι η παρούσα Κυβέρνηση της χώρας στερείται νομιμοποίησης, αφού είναι ουσιαστικά διορισμένη από την Άγκυρα, από το στρατιωτικό και πολιτικό κατεστημένο της οποίας ελέγχεται πλήρως. Μια κυβέρνηση μαριονέτα, με υπουργούς πολιτικά αχυράνθρωπους, συνάπτει συμφωνίες με τον πολιτικό της πάτρωνα – την Τουρκία.

Με το βλέμμα στραμμένο στην Πράγα

Τρεις μόνο μέρες πριν από την έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Πράγα, ο Τούρκος Πρόεδρος προβαίνει σε μια επίδειξη παράβασης της διεθνούς νομιμότητας, με αλλεπάλληλες προκλητικές κινήσεις.

Ο Ερντογάν σπεύδει να στείλει το μήνυμα, ότι, τούτη φορά, είναι αποφασισμένος για όλα, ακόμη και για μία στρατιωτική κίνηση, μια τολμηρή κίνηση στο πεδίο.

Απέναντί του έχει θέσει ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, με πρώτες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι σχέσεις του Ερντογάν με την Ουάσιγκτον βρίσκονται σε πολύ άσχημο σημείο. Οι ΗΠΑ έχουν ως κύριο και ανοικτό μέτωπο τον ρωσοουκρανικό πόλεμο και την εν γένει ρωσική επιθετικότητα, η οποία, εδώ και περισσότερους από επτά μήνες, έχει λάβει τα χαρακτηριστικά της θηριωδίας.

Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν αποδεικνύεται ένας συνεπής σύμμαχος. Απεναντίας, τηρεί ανοικτούς όλους τους διαύλους επικοινωνίας με τον δικτάτορα του Κρεμλίνου, συμμετέχει ενεργά στις διεργασίες και τις ζυμώσεις του Οργανισμού Συνεργασία της Σαγκάης, στον οποίο παίρνουν μέρος και η Κίνα και η Ινδία, επιτίθεται προπαγανδιστικά εναντίον Αμερικανών αξιωματούχων για τις σοβαρές επιφυλάξεις τους αναφορικά με την πώληση στρατιωτικών αεροσκαφών στην Άγκυρα.

Την ίδια στιγμή, ο Ερντογάν βρίσκεται σε δεινή θέση και στο εσωτερικό μέτωπό του. Ο επίσημος πληθωρισμός της Τουρκίας κοντεύει να φθάσει το 90%, το κόστος ζωής των Τούρκων πολιτών είναι εξαιρετικά υψηλό, η πολιτική δημοφιλία του ακολουθεί καθοδική τροχιά εν όψει μιας προεδρικής εκλογικής αναμέτρησης, που διεξάγεται σε μόλις δέκα μήνες.

Το πολιτικό του αφήγημα είναι, πλέον, όχι μόνον ο ανθελληνισμός, αλλά ο ανοιχτός αντιαμερικανισμός και αντιδυτικισμός συνολικά. Η Δύση παρουσιάζεται σαν ο «αποδιοπομπαίος τράγος» των δεινών που βιώνει η τουρκική κοινωνία. Αυτή είναι η εικόνα που φιλοτεχνείται, εδώ και αρκετούς μήνες, στο εσωτερικό της γείτονος, η οποία ακολουθεί την πεπατημένη της «εξόδου» της κρίσης της προς την χώρα μας.

Η Ελλάδα, το Διεθνές Δίκαιο και οι συμμαχικές χώρες

Η Ελλάδα έδειξε άμεσα ανταναλαστικά στο χθεσινό, αιφνιδιαστικό χτύπημα της Τουρκίας, με τη σύναψη της συμφωνίας με την Λιβύη. Το Υπουργείο Εξωτερικών φρόντισε να απαντήσει σε σκληρή γλώσσα στην τουρκική πλευρά για το νέο κάμωμά της.

Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ είναι πράγματι προσεκτικά γραμμένη και αποκαθιστά το πλαίσιο της αντιπαράθεσης: «Η Ελλάδα παρακολουθεί ιδιαίτερα στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή “μνημονίου συνεργασίας” μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων.

Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. (…) H Ελλάδα διατηρεί, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα ipso facto et ad initio σε υφαλοκρηπίδα, η οποία, ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή».

Ορθά και καίρια, η ηγεσία της ελληνικής διπλωματίας επικαλείται το διεθνές δίκαιο και, μάλιστα, με αυτόν τον αρκετά αναλυτικό τρόπο.

Επιπλέον, υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες, που εμπλέκονται άμεσα στη συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία και την Λιβύη και οι οποίες βλέπουν τα συμφέροντά τους να πλήττονται.

Η Γαλλία, αλλά και η Ιταλία έχουν άμεσα συμφέροντα στην περιοχή. Και θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η έντονη αντίδραση της Γαλλικής Προεδρίας κα του Υπουργείου Εξωτερικών. Αυτό θα μπορούσε να υποστηριχθεί και για την περίπτωση της Ιταλίας, η οποία, όμως, βρίσκεται ακόμη, κατ’ ουσίαν , σε μετεκλογική περίοδο, με μια νέα και άπειρη στην άσκηση διακυβέρνησης Πρωθυπουργό. Οι εταίροι της και, πιθανώς, ο Πρόεδρος της χώρας θα μπορούσαν να παίξουν ένα ρόλο υποστηρικτικό για την Τζόρτζια Μελόνι.

Η «μεγάλη εικόνα» παραμένει και θέλει την Τουρκία να προκαλεί ανοικτά την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και τον Τούρκο Πρόεδρο, μονίμως παραπονούμενο για τη στάση που τηρεί η «αμαρτωλή» Δύση απέναντι στην περιούσια χώρα του, η οποία, φευ, δοκιμάζεται οικονομικά και πολιτικά.