Τι ζητούν οι διαδηλωτές του Ιράν;

Ο θάνατος της 22χρονης γυναίκας, που συνελήφθη επειδή «φορούσε ακατάλληλα ρούχα» ή, σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, επειδή μια τούφα μαλλιών έβγαινε από το χιτζάμπ της, έχει πυροδοτήσει αλλεπάλληλα κύματα διαμαρτυριών σε όλο το Ιράν.

«Οι νέοι ζητούν ελευθερία. Ζητούν δικαιώματα για όλους επειδή όλοι δικαιούνται αξιοπρέπεια και ελευθερία», είπε ο Ναμάμ Ισμαϊλί, ένας Ιρανός Κούρδος από το Σαρντάστ, μια πόλη στο βορειοδυτικό Ιράν. Και η φράση του έχει λάβει δυτικές, αν όχι πλανητικές, διαστάσεις.

Πίσω όμως από το γενικόλογο και αφηρημένο αίτημα για ελευθερία τι κρύβεται ως πιο συγκεκριμένο ζητούμενο από τους διαδηλωτές;

Εδώ, τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται κάπως πιο ξεκάθαρα.

Συγκεκριμένα, το κύριο μεταρρυθμιστικό κόμμα του Ιράν ζήτησε επιτακτικά από το καθεστώς να ακυρώσει την απαίτηση για πέπλο μετά το θάνατο της νεαρής, κουρδικής καταγωγής, Μαχσά Αμινί, που φέρεται να δολοφονήθηκε από υπερβάλλουσα χρήση σωματικής βίας από τα αστυνομικά όργανα του κράτος.

Σύμφωνα με ένα νόμο που ισχύει στη χώρα από το 1983, οι γυναίκες, Ιρανές και αλλοδαπές, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους, πρέπει να βγαίνουν έξω, με το κεφάλι τους καλυμμένο με πέπλο και με το σώμα τους καλυμμένο με ένα φαρδύ και μακρύ ρούχο.

Η 22χρονη Μαχσά Αμινί συνελήφθη, επειδή δεν ήταν ενδεδυμένη σε απόλυτη συμφωνία με όσα προβλέπει ο ενδυματολογικός κώδικας της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Πέθανε τρεις μέρες αργότερα στο νοσοκομείο. Η Λαϊκή Ένωση του Ισλαμικού Ιράν, που ιδρύθηκε από συγγενείς του πρώην μεταρρυθμιστή Προέδρου Μοχάμαντ Χαταμί (1997-2005), τόνισε, από την πλευρά του, ότι απαιτεί από τις αρχές να προετοιμάσουν τα νομικά στοιχεία που είναι ικανά να ανοίξουν το δρόμο για την ακύρωση του υποχρεωτικού νόμου για το περίφημο χιτζάμπ, σύμφωνα με ανακοίνωση που εκδόθηκε απόψε.

Επιπλέον, ο κομματικός αυτός σχηματισμός, ο οποίος δεν βρίσκεται στην πολιτική εξουσία, απαιτεί από την Ισλαμική Δημοκρατία να ανακοινώσει επισήμως την καθολική αναστολή των δραστηριοτήτων της αστυνομίας ηθών και να επιτρέψει τις διαδηλώσεις με ειρηνικό χαρακτήρα.

Τέλος, το κόμμα ζητάει τη συγκρότηση μιας αμερόληπτης, ad hoc εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση των αιτίων του θανάτου της Μασχά Αμινί και για την άμεση απελευθέρωση όλων όσων έχουν συλληφθεί έως τώρα λόγω της συμμετοχής τους στις διαδηλώσεις.

Βέβαια, ακόμη κι αν γίνουν δεκτά τα προαναφερόμενα αιτήματα, το καθεστώς δεν πρόκειται μεμιάς να μετατραπεί σε ένα καθεστώς δυτικού τύπου, αλλά θα πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς τη φιλελευθεροποίησή του, με την ουσιαστικοποίηση θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων και δημοσίων ελευθεριών