Φυσικό αέριο: Επιταχύνεται το κοινό σχέδιο της ΕΕ για πλαφόν στην τιμή του αερίου

Η ενεργειακή κρίση έχει φέρει τα πάνω κάτω στην Ευρώπη και η πλειονότητα των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιμένουν μία παρέμβαση με κοινό παρονομαστή στην αγορά του φυσικού αερίου, αλλά και ρεύματος. Αυτό αναμένεται να γίνει την επόμενη εβδομάδα από την Κομισιόν, με πιο πιθανή ημερομηνία την 9η Σεπτεμβρίου, όπου θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος των υπουργών Ενέργειας.

Ο λόγος για μία Σύνοδο η οποία για την ελληνική «πραγματικότητα» έχει ειδική σημασία, αφού θα λάβει χώρα την ίδια ημέρα με τη συνεδρίαση του Eurogroup και λίγες ώρες πριν τις καθιερωμένες ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού από το Βήμα της ΔΕΘ (10-11/9). Χωρίς βεβαίως να είναι ορατό σήμερα, όπως εξηγούν κοινοτικές πηγές, ούτε το πότε θα έρθει η ώρα των… αποφάσεων της ΕΕ (σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής) ούτε το πού αυτές θα καταλήξουν.

Οι τεχνικές συζητήσεις για τα 2 σενάρια παρέμβασης έχουν εδώ και ημέρες ξεκινήσει και πλέον επιταχύνονται υπό το βάρος της εντεινόμενης κρίσης στην αγορά φυσικού αερίου και ρεύματος. Παραμένουν, ωστόσο, προς το παρόν αρκετά αναπάντητα ακόμη ερωτήματα σε επίπεδο ΕΕ, όπως εξηγούν κοινοτικές πηγές.

Τα 2 σενάρια για την ΕΕ και οι κίνδυνοι που ενέχουν

Στο πιο «ορατό» σκέλος της ευρωπαϊκής αντίδρασης, όπως αυτή αρχίζει να ξεδιπλώνεται και θα κωδικοποιηθεί τις επόμενες μέρες ανάλογα με την πρόοδο των διαβουλεύσεων, ανάμεσα στα 2 σενάρια που είναι στο τραπέζι των τεχνικών διαβουλεύσεων, υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Που έχουν πολύ διαφορετική επίδραση, δημοσιονομική και όχι μόνο, με ειδική σημασία για τα κράτη-μέλη:

Το σενάριο του κοινού πλαφόν στη τιμή εισαγωγής του αερίου με «μπλόκο» στις εισαγωγές καυσίμου στην Ευρώπη, οι οποίες θα έχουν τιμολογηθεί πάνω από το ανώτατο όριο που θα θεσπισθεί (δηλαδή μίας «διατίμησης»), όπως εξηγούν κοινοτικές πηγές, δημιουργεί το ερώτημα τι θα γίνει αν οι προμήθειες που θα προκύψουν θα είναι πολύ μικρές και δεν θα καλύπτουν τις ανάγκες. Παρ’ όλα αυτά θεωρείται το πιο πιθανό και γιατί προκαλεί πλήγμα στη Ρωσία αλλά και γιατί δεν έχει δημοσιονομικό κόστος με την μορφή επιδότησης αλλά οδηγεί σε ανάγκες για επενδύσεις ενεργειακής εξοικονόμησης και μετάβασης (σ.σ. που θα εμπλέξουν τις επιχειρήσεις και άρα θα βοηθήσουν την αγορά).

Το δεύτερο σενάριο επιδότησης των εισαγωγέων καυσίμου, ώστε αυτοί να το διαθέσουν στις ευρωπαϊκές αγορές σε κόστος που δεν θα υπερβαίνει το πλαφόν, και όχι στην (υψηλότερη) τιμή με την οποία προμηθεύτηκαν το αέριο (μοντέλο στο πρότυπο του μηχανισμού Ισπανίας, Πορτογαλίας) έχει το «ατού» πως δεν προκαλεί έλλειψη επάρκειας. Αλλά, ενέχει δημοσιονομικό κόστος και μάλιστα σημαντικό. Έτσι, θα είναι μέγα θέμα, εξηγούν αρμόδιες πηγές της ΕΕ, αν θα το επωμισθούν τα κράτη και μέγα ερώτημα το κατά πόσο θα μπορούν να το κάνουν χώρες με υψηλό χρέος. Επίσης, έχει το «ντεφό» πως δεν «χτυπά» τη Ρωσία, αφού θα πληρώνονται οι εισαγωγές….

Άγνωστος «Χ» το δημοσιονομικό κόστος – τα θολά σημεία

Υπάρχουν ακόμη και πολλά «αόρατα» σημεία, εξηγούν πηγές της ΕΕ. Αναμφισβήτητα, το μεγάλο ερώτημα στο πακέτο της Ευρώπης είναι το ποιος θα «πληρώσει» την παρέμβαση, δηλαδή αν θα υπάρξει συνδρομή της ΕΕ στο πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης (σ.σ. κάτι που ακόμη δεν ακούγεται) ή αν θα είναι μία κοινή στάση με ευθύνη εφαρμογής από τα κράτη και άρα τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Τα θολά αυτά σημεία περιλαμβάνουν και το πότε θα γίνει η εκκίνηση (σ.σ. με ξένα δημοσιεύματα να ομιλούν για τον Ιανουάριο του 2023). Ο λόγος για ζητήματα που είναι καίριας σημασίας για το πως θα διαμορφώνει κάθε κράτος και τη δημοσιονομική του πολιτική (φέτος αλλά και τα επόμενα χρόνια).

Παραμένει σε εκκρεμότητα επιπλέον και το πως/αν θα προσαρμοσθεί με βάση τα νέα δεδομένα και αν θα ξαναμοιρασθεί η «τράπουλα» για τους Δημοσιονομικούς Κανόνες (σ.σ. η πρόταση της Επιτροπής περί παρεμβάσεων στους κανόνες πλεονασμάτων χρέους και δαπανών ήταν να οδεύσει στη σύνοδο του Eurogroup της 9/9 αλλά προς το παρόν δεν έχει ενταχθεί και δεν αποκλείεται νέα αναβολή). Το ίδιο ισχύει και για το RepοwerEU, για την πρωτοβουλία της Επιτροπής που εκκρεμεί από τον Μάιο (σ.σ. θα έπρεπε να οδηγήσει σε αναθεώρηση των Σχεδίων Ανάκαμψης από τον Ιούλιο αλλά ακόμη δεν έχουν δοθεί τα νομικά κείμενα στα κράτη).