Ενεργειακή κρίση: Μεγάλο πρόβλημα στην ΕΕ από το εμπάργκο στο πετρέλαιο

Η ενεργειακή κρίση συνεχίζεται και με τα προβλήματα στην παροχή του φυσικού αερίου να συνεχίζονται. Την Τρίτη, υπήρξε μεγάλο πρόβλημα από μία ροή που προέρχεται από την Ουκρανία. Η διαχειρίστρια εταιρεία του συστήματος μεταφοράς αερίου της Ουκρανίας GTSOU ανέφερε ότι η παρουσία ρωσικών δυνάμεων κοντά στις εγκαταστάσεις της Σοχρανίφκα και του Νοβοπσκόφ στην περιοχή του Λουγκάνσκ δεν επιτρέπουν τη διασφάλιση της ομαλής ροής αερίου και ζήτησε τη μεταφορά αυτών των όγκων από άλλο σημείο διασύνδεσης, στη Σούτζα.

Την ίδια μέρα, ο ρωσικός κολοσσός αερίου Gazprom αρνήθηκε ότι υπάρχει οποιαδήποτε περίπτωση «ανωτέρας βίας» και υποστήριξε ότι είναι αδύνατον να γίνει εκτροπή της ροής του αερίου. Ο επικεφαλής της ουκρανικής κρατικής εταιρίας αερίου, της Naftogaz, Γιούρι Βιτρένκο δήλωσε σήμερα πως δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό της ρωσικής Gazprom ότι δεν είναι τεχνικά δυνατόν να γίνει εκτροπή αερίου στην Ουκρανία σε νέο σημείο εισόδου.

Το πρόβλημα με τον αγωγό στην Ουκρανία

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από την GTSOU σήμερα το πρωί, οι όγκοι που περνούν από τη Σοχρανίφκα έπεσαν στο μηδέν και αυτοί από τη Σούτζα αναμένονται αυξημένοι αλλά όχι αρκετά για να αντισταθμίσουν τη μείωση.

Η μείωση του αερίου που μεταφέρεται μέσω Ουκρανίας από τα σημεία αυτά μπορεί να φθάσει σήμερα τα 16,2 εκατ. κυβικά μέτρα, δηλαδή περίπου το 18%, με τους όγκους να προβλέπεται να διαμορφωθούν περίπου στα 72 εκατ. κυβικά μέτρα αερίου συγκριτικά με 88 την προηγουμένη, σύμφωνα με την GTSOU. Η Gazprom επιβεβαίωσε στο ρωσικό πρακτορείο Tass ότι οι όγκοι θα μειώνονταν στα 72 εκατ. κυβικά μέτρα, αλλά δήλωσε ότι την προηγούμενη είχαν παραδοθεί 95,8 εκατ. κυβικά μέτρα.

Από την πλευρά της, η διαχειρίστρια αερίου της Μολδαβίας, η Moldovagaz, ανακοίνωσε σήμερα ότι η χώρα που συνορεύει με την Ουκρανία δεν επηρεάζεται από την απόφαση του Κιέβου να αναστείλει τη διαμετακόμιση αερίου από τη Ρωσία κατά μήκος μιας σημαντικής οδού. «Όλα είναι καλά. Δεν έχουμε λάβει προειδοποιήσεις από τον προμηθευτή μας, τη (ρωσική κρατική εταιρία εξαγωγής αερίου) Gazprom, για πιθανή παύση των προμηθειών αερίου», δήλωσε εκπρόσωπος της Moldovagaz.

Σημαντικός ο αγωγός που κλείνει – Η ΕΕ δεν έχει άλλη λύση

Η Σοχρανίφκα και η Σούτζα είναι δύο βασικά σημεία εισόδου στα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που δέχονται ροές από την Gazprom για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Την Τρίτη (10/5), το 27% των ροών περνούσε από τη Σοχρανίφκα, με τις υπόλοιπες ροές να περνούν μέσω Σούτζα.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για πετρελαϊκές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας θα κατέστρεφε την ουγγρική οικονομία και δεν προσφέρει λύση στα τεράστια προβλήματα που θα δημιουργούσε στην Ουγγαρία, δήλωσε σήμερα ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο.

Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Σιγιάρτο δηλώνει σε βίντεο που ανάρτησε στη σελίδα του στο Facebook πως, μετά τις συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει κάποια λύση, έτσι ο μοναδικός τρόπος για να επιτευχθεί μια συμφωνία για πετρελαϊκό εμπάργκο θα ήταν αν αυτό εφαρμοζόταν στο πετρέλαιο που μεταφέρεται δια θαλάσσης και εξαιρούνταν πλήρως όλες οι αποστολές ρωσικού πετρελαίου μέσω πετρελαιαγωγών.

Τι μέλλει γενέσθαι με το έκτο πακέτο κυρώσεων

Απομακρύνεται κατά περίπου μία εβδομάδα η επίτευξη συμφωνίας στην ΕΕ για το 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που περιλαμβάνει σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο μέχρι το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ. Οι συζητήσεις για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο συνεχίζονται σε όλα τα επίπεδα. Σήμερα το θέμα του ρωσικού πετρελαίου θα συζητηθεί σε επίπεδο πρεσβευτών (Coreper) και στις 16 Μαΐου στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.

Το μεγαλύτερο «φρένο» στην επίτευξη συμφωνίας είναι η Ουγγαρία, καθώς και η Σλοβακία και η Βουλγαρία που ζητούν εγγυήσεις για την ενεργειακή τους ασφάλεια. Η Ουγγαρία, μεταξύ άλλων, ζητά από την ΕΕ να χρηματοδοτήσει τις υποδομές που θα χρειαστεί η χώρα για να μπορέσει να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο ως το τέλος του 2024, αν και επιμένει ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος. Ανάλογα αιτήματα προβάλουν και η Σλοβακία και η Βουλγαρία. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ, οι δυσκολίες δεν αναμένεται να επιλυθούν πριν από τις 18 Μαίου, όταν η Επιτροπή θα παρουσιάσει το σχέδιό της για τη σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ το «REPowerEU». Στο σχέδιο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί η οικονομική στήριξη που ζητά η Ουγγαρία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ κατέστησε σαφές ότι η συνάντηση της Προέδρου της Επιτροπής με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας στη Βουδαπέστη δεν αφορούσε χρονοδιαγράμματα, αλλά επικεντρώθηκε στα ζητήματα που σχετίζονται με τις ενεργειακές υποδομές της χώρας και τα διυλιστήρια.

Πώς θα επηρεαστεί η Ελλάδα

Φυσικά η κρίση δεν μένει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, έχει επεκταθεί και στην Ελλάδα.Η Ρωσία συνεισέφερε τα προηγούμενα χρόνια το 40%-45% της αξίας των εισροών φυσικού αερίου της Ελλάδας, ποσοστό που μειώθηκε στο 30% το πρώτο διάστημα του 2022 και σχεδόν στο 20% της αξίας των ελληνικών εισαγωγών πετρελαίου.

Ο κίνδυνος ενεργειακής επάρκειας για τη χώρα μας δείχνει πάντως περιορισμένος, λένε οι οικονομολόγοι, σημειώνοντας τις συγκριτικά χαμηλές εγχώριες ανάγκες σε φυσικό αέριο που αντιστοιχούν στο 20% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην οικονομία. Επίσης, η χώρα προχωρεί στην περεταίρω αξιοποίηση των φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG που προσεγγίζει εφέτος το 50% των συνολικών εισαγωγών, με τις υποδομές για αποθήκευση να είναι διπλάσιες και να συνεχίζουν να αυξάνουν, απόρροια των νέων επενδύσεων, των περιθωρίων εντατικότερης χρήσης των ΑΠΕ, αλλά και της προσωρινής αύξησης της χρήσης λιγνιτικών μονάδων.

Καθώς όμως οι εξελίξεις οδηγούν σε ένα ενεργειακό έλλειμμα στην ευρωζώνη, που θα έχει πληθωριστικό και υφεσιακό αντίκτυπο, θα επηρεαστεί και η ελληνική οικονομία. Ο πόλεμος εξάλλου συνεχίζεται, το μακροοικονομικό περιβάλλον επιδεινώνεται, ο πληθωρισμός αναμένεται να ξεπεράσει το 10% τον Απρίλιο και οι εκτιμήσεις για τον εφετινό ρυθμό ανάπτυξης περιορίζονται από το ΥΠΟΙΚ στο 3,1% ή στο 2,1% στο δυσμενές σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας, την ώρα που η κυβέρνηση εξαντλεί τα δημοσιονομικά περιθώρια για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με τους αναλυτές να επισημαίνουν και το ρίσκο του εκλογικού κύκλου.

Το σχέδιο της Ελλάδας

Επιπλέον, επεσήμανε ότι «από τον Ιούλιο όλα αυτά αλλάζουν για το σύνολο της κατανάλωσης για κύριες και μη κατοικίες, θα απορροφήσουμε έως και το 85% της αύξησης για το επόμενο διάστημα, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια» και τόνισε: «Ουσιαστικά βάζουμε ένα πλαφόν στην χονδρική, εμείς αποσυνδέουμε την τιμή του φυσικού αερίου από το κέρδος των εταιρειών και βάζουμε και ένα “πλαφόν” στη λιανική.»

Σχετικά με τη διακοπή ρεύματος στα νοικοκυριά, αναφέρει: «Καταρχήν να πούμε ότι και για τον Μάιο και τον Ιούνιο, αυξάνουμε τις επιδοτήσεις, για τους παλιούς λογαριασμούς υπάρχουν οι επιστροφές. Έχουμε πολύ λιγότερες αποκοπές ρεύματος από το 2017 και 2018 που δεν υπήρχε ενεργειακή κρίση.»

Το back up plan της Ένωσης

Οι Βρυξέλλες προειδοποιούν ότι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης τα μέτρα θα επηρεάσουν σχεδόν όλους τους εταίρους της ΕΕ, επειδή όσοι έχουν άλλες πηγές προμήθειας, όπως η Ισπανία, θα πρέπει να μοιραστούν το φυσικό αέριο τους με τις χώρες που επηρεάζονται από την περικοπή του Κρεμλίνου.

Οι Βρυξέλλες θα απαιτήσουν ενεργειακό δελτίο, που θα ξεκινούσε από τον βιομηχανικό τομέα, να εφαρμόζεται με τέτοιο τρόπο ώστε οι εταιρείες σε μια χώρα με πλήρη προσφορά να μην έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι εκείνων σε χώρες που πλήττονται από τη Μόσχα. Για να προσπαθήσουν να αποφύγουν το δελτίο, αρκετοί εταίροι της ΕΕ έχουν ήδη αρχίσει να υιοθετούν μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης, που κυμαίνονται από τα μέσα μαζικής μεταφοράς έως τη μείωση του θερμοστάτη σε κτίρια, δημόσιες υπηρεσίες ή πισίνες.

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, οι Βρυξέλλες θα χρησιμοποιήσουν τον κανονισμό για την ασφάλεια του εφοδιασμού, που ισχύει από το 2017, για να επιβάλουν μέτρα που εγγυώνται την άφιξη επαρκούς φυσικού αερίου σε προστατευμένους πελάτες (νοικοκυριά και βασικές κοινωνικές υπηρεσίες) σε όλες τις χώρες και που μετριάζουν την οικονομική και κοινωνική μια πιθανή έκτακτη ανάγκη.