Ευρωπαϊκή Ένωση: Ένα βήμα πριν από την απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου

Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναλύουν και επεξεργάζονται τις λεπτομέρειες της σταδιακής κατάργησης των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, οι οποίες θα μπορούσαν να παρουσιαστούν στις χώρες της ΕΕ ήδη από την επόμενη εβδομάδα, αλλά δεν είναι ακόμα σαφές πόσο σκληρά θα τολμήσει η ΕΕ να συμπιέσει τη βασική ροή εσόδων του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Το εισόδημα από το πετρέλαιο είναι κρίσιμο για την πυροδότηση του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά ο φόβος μεταξύ των διπλωματών που θέλουν να καταφέρουν ένα καταστροφικό πλήγμα στο Κρεμλίνο είναι ότι τα ευρωπαϊκά μέτρα θα μειωθούν πολύ για να κερδίσουν υποστήριξη από πιο διστακτικές χώρες της ΕΕ, όπως είναι η Γερμανία και η Ουγγαρία .

Η άμεση, πλήρης απαγόρευση που επιβλήθηκε από την ΕΕ στο πετρέλαιο εξακολουθεί να είναι απαγορευμένη για την οικονομική δύναμη της Γερμανίας. Το Βερολίνο έχει τονίσει σε άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ ότι είναι έτοιμο να εξετάσει το ενδεχόμενο περικοπής του ρωσικού πετρελαίου —ακόμα και αν δεν είναι ακόμη σε θέση να εγκαταλείψει τις εισαγωγές φυσικού αερίου— αλλά μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες συζητούνται τώρα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με αξιωματούχους και διπλωμάτες, οποιοδήποτε εμπάργκο πετρελαίου της ΕΕ πρόκειται να διαφοροποιήσει τις διάφορες ποιότητες ρωσικού πετρελαίου και το εάν παραδίδονται στην ΕΕ με δεξαμενόπλοιο ή με αγωγό. Το 2020, από τις συνολικές εξαγωγές αργού 2,8 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως από τη Ρωσία στην Ευρώπη, τα 0,7 εκατομμύρια προήλθαν μέσω αγωγών και τα υπόλοιπα μέσω θαλάσσης.

Όπως και με τις πρόσφατες κυρώσεις κατά του ρωσικού άνθρακα, γίνεται επίσης συζήτηση για μεταβατικές περιόδους, ούτως ώστε να δοθεί χρόνος στις χώρες της ΕΕ να προετοιμαστούν για οποιοδήποτε εμπάργκο.

Όσον αφορά τις διάφορες ποιότητες πετρελαίου που θα μπορούσαν να απαγορευθούν, τα διυλιστήρια της ΕΕ είναι σε μεγάλο βαθμό διαμορφωμένα για να λειτουργούν με ένα ρωσικό πετρέλαιο που ονομάζεται “Urals crude”, το οποίο είναι ένα μείγμα βαρέος πετρελαίου από τις περιοχές των Ουραλίων και του Βόλγα αναμεμειγμένο με ελαφρύτερο πετρέλαιο από τη δυτική Σιβηρία.

Η Ρωσία εξάγει, επίσης, πολύ βαρύ μαζούτ και βενζίνη κενού, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή ντίζελ, και προμηθεύει άμεσα το 10% του τελικού ντίζελ της ΕΕ – ένα ευαίσθητο θέμα για ένα εμπάργκο ενόψει της καλοκαιρινής περιόδου αιχμής.

Όμως, αν η απαγόρευση αποτελείται από πάρα πολλές εξαιρέσεις, ο υπόλοιπος κόσμος θα το δει σωστά.

Στην καρδιά του εμπάργκο βρίσκονται οι κυρώσεις για το πετρέλαιο, που ανακινούν ένα ολόκληρο πλέγμα αμοιβαίων εξαρτήσεων. Υπολογίζεται, προς την κατεύθυνση αυτή, ότι η Ρωσία παρείχε 3,5 εκατομμύρια βαρέλια από τις συνολικές εισαγωγές της ΕΕ ύψους 15 εκατομμυρίων βαρελιών το 2021. Υπολογίζεται ακόμη ότι η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο πλήρωσαν μαζί στη Ρωσία 88 δισεκατομμύρια ευρώ για αυτές τις εισαγωγές. Ωστόσο, αυτό δεν αποτυπώνει το σύνολο των εσόδων στη Ρωσία. Ο Πούτιν βασίζεται στην Ευρώπη για σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών του πετρελαίου και η διαφοροποίηση δεν θα ήταν εύκολη.

Η απαγόρευση εισαγωγής πετρελαίου από την ΕΕ θα ήταν μια τεράστια αγορά που θα απαλειφόταν για το ρωσικό πετρέλαιο που δεν θα μπορούσε να αντικατασταθεί από τη μια μέρα στην άλλη.

Ενώ η τελευταία επίθεση της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία αυξάνει την πίεση για την ανάληψη ευρωπαϊκής δράσης, οι Βρυξέλλες επιθυμούν να κρατήσουν το εμπάργκο πετρελαίου μακριά από τα πρωτοσέλιδα, κυρίως λόγω του αντικτύπου που αυτό θα είχε στην πολιτική απήχηση ευρωσκεπτικιστικών πολιτικών δυνάμεων στο εσωτερικό των κρατών – μελών της ευρωπαϊκής οικογένειας.