Γαλλία: Μια αξιακή αναμέτρηση

Για πολλές δεκαετίες, είχαμε πορευθεί χρησιμοποιώντας βαριές μεταβλητές στην ερμηνευτική ανάγνωση εκλογικών αποτελεσμάτων, με πρώτη το ταξικό. Τα αποτελέσματα των χθεσινοβραδινών εκλογών εγγράφονται όμως σε μια συνέχεια όσων προηγήθηκαν πριν από δυο εβδομάδες στις γαλλικές προεδρικές κάλπες. Δεν επρόκειτο πια για την αναμέτρηση ανάμεσα σε έναν σοσιαλιστή και έναν δεξιό – κεντροδεξιό υποψήφιο. Το πολιτικό παιχνίδι παίχθηκε – και χθες βράδυ, κρίθηκε – μεταξύ ενός φιλελεύθερου κεντρώου υποψηφίου και μια υποψηφιότητας που «κρατάει» από τον χώρο της άκρας δεξιάς.

Τα ερμηνευτικά κλειδιά ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος είναι ακουμπισμένα στο τραπέζι, αφού η θέση ενός ψηφοφόρου στην κοινωνική ιεραρχία δεν καθορίζει αυτομάτως – ή έστω σε τελικό βαθμό – τις εκλογικές του προτιμήσεις. Χωρίς να παραβλέπεται καθόλου το αξιοπρόσεκτο 21,5% του αριστερού ριζοσπαστισμού, που κατεξοχήν εκφράστηκε με όρους υλικούς και ταξικούς, στην καρδιά της εκλογικής πάλης βρέθηκε, όπως ακριβώς και πριν από πέντε χρόνια, η φιλελεύθερη μεταρρυθμιστική συνιστώσα του κομματικού συστήματος με τα λεπενικά πολιτικά ύδατα.

Η Λε Πεν ομίλησε με όρους πολιτισμικής δεξιάς και, συχνά, με ακροδεξιούς όρους. Τα ιδανικά, που τροφοδοτούν τον πολιτικό της λόγο, δεν είναι βέβαια η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, στοιχείο που επιστρατεύτηκε τις τελευταίες εβδομάδες, περίπου συγκυριακά, από το λεπενικό εκλογικό επιτελείο  και που σε κάθε περίπτωση δεν είναι ιδανικό, αλλά αναφέρονται στις παραδοσιακές αξίες της τάξης, της ασφάλειας, της εθνικής κυριαρχίας. Η υπόσχεση της Λε Πεν αφορά τις θαλπωρές και τις βεβαιότητες ενός προ – παγκοσμιοποιημένου πολιτικού και κοινωνικού περιβάλλοντος.

Και από αυτά τα ιδανικά ενός ιδιόμορφου παλαιού καθεστώτος απορρέουν λογικά η δυσπιστία απέναντι στις αφηγήσεις της νεωτερικότητας, η καχυποψία απέναντι σε ξένα κέντρα λήψης των αποφάσεων, η ανάγκη για αναδίπλωση στον εθνικό ορίζοντα, παρά τις διεθνείς συνέργειες που υπαγορεύονται από την ίδια την οδυνηρή πραγματικότητα, όπως είναι ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία.

Στον αντίποδα ακριβώς ίσταται ο φιλελευθερισμός, ο ανήσυχος φιλελευθερισμός του Μακρόν και του «μακρονισμού». Οι αξιακοί κώδικες του μακρονικού φιλελευθερισμού δεν έχουν να κάνουν με τον αξιακό γαλαξία της Λε Πεν. Η ανεκτικότητα στο ετερόδοξο, η εμπιστοσύνη, η  ισότητα συγκροτούν τις αξιακές προτεραιότητες του Μακρόν και των συνοδοιπόρων του. Από αυτά τα αξιακά credo του Γάλλου Προέδρου εκπορεύονται ο υψηλός βαθμός εμπιστοσύνης προς υπερεθνικές οντότητες (Ευρωπαϊκή Ένωση) και διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ΝΑΤΟ), η μέριμνα για νέες εκδοχές της γονεϊκότητας, η περαιτέρω προώθηση της ισότητας των δύο φύλων και η εγρήγορση σε αιτήματα των ομοφυλοφίλων.

Και η οικονομία; Θα αναρωτηθεί εύλογα κανείς. Εδώ, τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα, πιο απαιτητικά για τον επανεκλεγέντα Πρόεδρο. Η στάση του απέναντι στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων και σε αιτιολογημένα και μετρήσιμα αιτήματα των εργατικών συνδικάτων δεν έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό από τον Μακρόν, ο οποίος όμως θα κληθεί, στη νέα θητεία που διανοίγεται μπροστά του, να αναδείξει κοινωνικά περιεχόμενα της φιλελεύθερης κατάθεσης.