Και “Καύσωνας” και χιονοπτώσεις στην Ανταρκτική τον Μάρτιο

Ένας… πρωτοφανής “καύσωνας” υπάρχει αυτή τη στιγμή η Ανταρκτική, αποτυπώνοντας έτσι την κλιματική αλλαγή που βιώνει στον πλανήτη.

Πιο συγκεκριμένα φετινός Μάρτιος ήταν 0,39°C θερμότερος από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020, δείχνοντας έτσι τις άγριες διαθέσεις της η ατμόσφαιρα.

Είναι ο πέμπτος πιο θερμός Μάρτιος στα χρονικά. Η μέση πανευρωπαϊκή θερμοκρασία ήταν 0,43°C χαμηλότερη από τον μέσο όρο της περιόδου 1991-2020. Ήταν ο τρίτος πιο ψυχρός Μάρτιος την τελευταία δεκαετία.

Ας ξεκινήσουμε, βλέποντας τον πάγο γύρω από την Ανταρκτική και τα τελευταία στοιχεία του Κοπέρνικου.

Η έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής ήταν 26% κάτω από τον μέσο όρο, τον προηγούμενο μήνα. Είναι το δεύτερο χαμηλότερο επίπεδο στα χρονικά. Οι περιοχές με κόκκινο, η Θάλασσα Ρος και Αμούνδσεν είχαν πολύ χαμηλά επίπεδα θαλάσσιου πάγου.

Πάμε τώρα στις διακυμάνσεις θερμοκρασίας. Αυτό το γράφημα δείχνει πώς μια αχανής περιοχή της ανατολικής Ανταρκτικής βίωσε ένα είδος καύσωνα τον περασμένο μήνα. Μια μάζα θερμότερου αέρα σάρωσε όλη την ήπειρο, ωθώντας τις θερμοκρασίες στον ερευνητικό σταθμό Concordia από τους συνηθισμένους -55 βαθμούς Κελσίου σε ένα νέο υψηλό όλων των εποχών για τον σταθμό στους -11,5 βαθμούς.

Οι θερμοκρασίες στην Ανταρκτική μπορεί να ποικίλουν. Ήταν λοιπόν ένα καινούργιο φαινόμενο; Ας ακούσουμε τον κλιματολόγο Τζόναθαν Γουίλι: «Σε ό,τι γνωρίζουμε για το κλίμα της Ανταρκτικής, ναι, αυτό είναι κάτι άνευ προηγουμένου. Τα αρχεία μας, φυσικά, για την Ανταρκτική δεν πάνε τόσο πίσω όσο στον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο. Είναι ένα γεγονός στο ίδιο επίπεδο με αυτό που είδαμε στο κύμα καύσωνα στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό τον Ιούνιο του 2021. Ένα γεγονός που επαναπροσδιορίζει αυτό που πιστεύαμε ότι ήταν δυνατό για το κλιματικό σύστημα».

Πώς ήταν λοιπόν για εκείνους που έζησαν τον καύσωνα; Και ποια είναι η μεγαλύτερη εικόνα όσον αφορά στο πώς αλλάζει το κλίμα στην Ανταρκτική;

Ο ερευνητικός σταθμός Concordia απέχει πολύ από τη θάλασσα. Βρίσκεται στα χίλια χιλιόμετρα από την ακτή, σε υψόμετρο 3.200 μέτρα. Είναι συνήθως μια πολύ παγωμένη έρημος. Ωστόσο, στα μέσα Μαρτίου, όλα άλλαξαν. Καθώς η θερμοκρασία ανέβηκε στους -11,5 βαθμούς, ο επιστήμονας Ζιλιέν Γουιτγουίκι τράβηξε αυτές τις φωτογραφίες της σπάνιας χιονόπτωσης που κάλυψε τον αρχαίο πάγο:

«Είχαμε 10 εκατοστά χιονιού. Αυτό είναι περισσότερο χιόνι από ό, τι συνήθως πέφτει σε ένα χρόνο. Έτσι, αντί να περπατάμε εύκολα σε σκληρό χιόνι, βυθιζόμασταν στην φρέσκια επίστρωση για αρκετές ημέρες. Θυμίζει περισσότερο Γαλλικές Άλπεις παρά Ανταρκτική. Ακόμα κι αν δεν το αποδώσουμε άμεσα στην υπερθέρμανση του πλανήτη, καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να συνδέεται με αυτήν».

Η ασυνήθιστη χιονόπτωση στο Concordia θα μπορούσε να είναι μέρος μιας ευρύτερης τάσης. Ο γερμανικός σταθμός Kohnen, ο οποίος βρίσκεται επίσης σε υψόμετρο και βαθιά στην ενδοχώρα, έχει αναφέρει αύξηση 20% στις χιονοπτώσεις τα τελευταία 20 χρόνια. Και πέρυσι ο παράκτιος σταθμός Neumayer της Γερμανίας κατέγραψε 50% περισσότερο χιόνι από το μέσο όρο.

Ο καθηγητής Όλαφ Άιζεν από το Πανεπιστήμιο της Βρέμης τονίζει: «Αυτό είναι κάτι που έχει προβλεφθεί ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Όταν η ατμόσφαιρα γίνεται πιο ζεστή, μπορεί να κρατήσει περισσότερη υγρασία και περισσότερη υγρασία σημαίνει περισσότερες χιονοπτώσεις».

Ένα ερώτημα που θέτουν πολλοί είναι εάν η επιπλέον χιονόπτωση θα μπορούσε να αντισταθμίσει έστω και ένα μικρό ποσοστό του πάγου που χάνεται στους ωκεανούς. Η απώλεια πάγου φαίνεται ξεκάθαρα από το διάστημα. Τον Μάρτιο, στρώμα πάγου επιφάνειας 1.200 τετραγωνικών χλμ στον παγετώνα Conger, που είχε έκταση ίση με τη Ρώμη, αποκολλήθηκε, μετά από χρόνια συρρίκνωσης.

Όλοι συμφωνούν ότι η Ανταρκτική θα συνεχίσει να χάνει μάζα, καθώς οι θερμότεροι ωκεανοί και ο αέρας συμβάλλουν στη μείωση των στρωμάτων πάγου, κάνοντάς τα ολοένα και πιο ασταθή. Ο Αλέν Ιμπέρ είναι πρόεδρος του Διεθνούς Ιδρύματος για τους Πόλους: «Αυτό που μπορώ να πω επειδή βρίσκομαι επί τόπου και το έχω παρατηρήσει για περισσότερα από 15 χρόνια, είναι ότι όλα αυτά τα στρώματα πάγου που απελευθερώνονται από τον ηπειρωτικό παγετώνα, έχουν άμεση επίδραση στη στάθμη της θάλασσας και θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Αυτό είναι σίγουρο, γιατί το νερό θερμαίνεται και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει την επόμενη δεκαετία».