Αποζημιώσεις πολέμου για την Ρωσία

Ήδη, το κόστος της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας υπολογίζεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια και συνεχίζει να αυξάνεται κάθε μέρα που περνά. Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να καταθέτουν προβληματισμούς και να ανταλλάσσουν ιδέες για την «επόμενη μέρα», αν βέβαια επιβεβαιωθεί το πιθανό ενδεχόμενο της αναδίπλωσης του ρωσικού επεκτατισμού.

Οι ιδέες ποικίλλουν και περιλαμβάνουν από κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων μέχρι φόρο πετρελαίου για τη συλλογή των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων πόλεων, αεροδρομίων και εργοστασίων της Ουκρανίας.

Το κόστος της ρωσικής στρατιωτικής επιθετικότητας υπολογίζεται περίπου στα 500 δισεκατομμύρια δολάρια, με το Κίεβο να εκτιμά ότι η συνολική ζημία φθάνει στο ένα δισεκατομμύριο αν συνυπολογισθεί και η απώλεια από την πιθανολογούμενη οικονομική ανάκαμψη. Ο Ζελένσκι προειδοποιεί τον Πούτιν ότι θα πρέπει να αρχίζει να συνηθίζει να χρησιμοποιεί τη λέξη «αποζημιώσεις».

Βέβαια, η καταβολή των αποζημιώσεων πολέμου από τη Ρωσία εγείρει μια σειρά από περίπλοκα νομικά προβλήματα, αν και ο όρος «πολεμικές αποζημιώσεις» αποτελεί από χρόνια αναπόσπαστο μέρος του λεξιλογίου του δημοσίου διεθνούς δικαίου. Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης μελετούν κατά πόσον περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν σε ολιγάρχες, όπως είναι τα πολυτελή κότερα, θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στην προσπάθεια ανοικοδόμησης, αν και τα σχετικά οικονομικά οφέλη θα είναι μάλλον μέτρια και, σίγουρα, ανεπαρκή για την εκπλήρωση του στόχου αυτού. Από την άποψη αυτή, τα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων στο εξωτερικό είναι ένας δελεαστικός στόχος.

Ένα «Σχέδιο Μάρσαλ» για την Ουκρανία;

Άλλες πιθανές επιλογές περιλαμβάνουν τον εξαναγκασμό των Ρώσων σε μια συμφωνία επανόρθωσης ως μέρος μιας ειρηνευτικής διευθέτησης. Με βάση μια λιγότερο συγκρουσιακή προσέγγιση, ο επικεφαλής του προϋπολογισμού της ΕΕ παρουσίασε ένα σχέδιο Μάρσαλ για την Ουκρανία, που θα οδηγούσε την Ευρώπη να δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ σε μια προσπάθεια προσέγγισης του Κιέβου με την ΕΕ, όπως έκαναν οι ΗΠΑ με την Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι χώρες της ΕΕ, ο Καναδάς και η Ιαπωνία θα πρέπει να κανονίσουν την κατάσχεση και τη δήμευση των σχεδόν 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων που κρατούνται στα εδάφη τους.

Η λεγόμενη «Ειδική Ομάδα Κατάσχεσης» που συστάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αποσπάσει 29,5 δισεκατομμύρια ευρώ, συμπεριλαμβανομένων γιοτ, ελικοπτέρων, ακινήτων περιουσιών και έργων τέχνης που ανήκαν σε ολιγάρχες και σε άτομα που συνδέονται προνομιακά με το Κρεμλίνο.

Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, διπλωμάτες και Ουκρανούς αξιωματούχους, διεξάγονται συνομιλίες για το εάν αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ή τα έσοδα από την πώλησή τους θα μπορούσαν να διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Σπεύδουν να προειδοποιήσουν, ωστόσο, ότι η δήμευση μπορεί να γίνει νόμιμα μόνο υπό περιορισμένες συνθήκες και ότι θα εξαρτηθεί από το εθνικό ποινικό δίκαιο της κάθε χώρας μέλους τα ευρωπαϊκής οικογένειας.