Ουκρανία: Στο στόχαστρο των KleptoCapture οι Ρώσοι ολιγάρχες

Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν η αιτία επιβολής κυρώσεων από την Δύση στην Ρωσία. Οι κυρώσεις που προέρχονται από τις ΗΠΑ παρακολουθούνται με μία ιδιαίτερη διαδικασία. Η ειδική μονάδα κρούσης του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ που έχει επιφορτιστεί με την στοχοθέτηση περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών.

Ο Άντριου Άνταμς, βετεράνος εισαγγελέας που επιλέχτηκε να ηγηθεί της νέας ομάδας κρούσης “KleptoCapture” του υπουργείου που συγκροτήθηκε τον περασμένο μήνα, δήλωσε στο Reuters σε συνέντευξή του ότι το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των χωρών σε έρευνες για παράνομα κέρδη ολιγαρχών έχει φτάσει σε «πρωτοφανές υψηλό επίπεδο» στον απόηχο της επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ποιος ο στόχος της ομάδας κρούσης

«Υπάρχουν προσπάθειες σε εξέλιξη – ορισμένες από αυτές που έχουν δημοσιευθεί – να μεταφερθεί, για παράδειγμα, κινητή περιουσία με τη μορφή γιοτ, αεροπλάνων… σε δικαιοδοσίες όπου, νομίζω, οι άνθρωποι έχουν την αντίληψη ότι θα ήταν πιο δύσκολο να διερευνηθεί και πιο δύσκολο να παγώσουν (σ.σ. τα περιουστιακά στοιχεία)», είπε ο Άνταμς.

Στόχος της ειδικής ομάδας κρούσης είναι να τεθούν υπό πίεση τα οικονομικά των Ρώσων ολιγαρχών σε μια προσπάθεια να πιέσουν τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να σταματήσει την στρατιωτική του επίθεση στην Ουκρανία. Το όνομα της μονάδας είναι ένα παιχνίδι με τη λέξη “kleptocracy”, μια αναφορά σε διεφθαρμένους αξιωματούχους που κάνουν κατάχρηση εξουσίας για να συσσωρεύσουν πλούτο. Η μονάδα κρούσης περιλαμβάνει εισαγγελείς, ανακριτές και αναλυτές από πολλές ομοσπονδιακές υπηρεσίες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν επιβάλει σειρά κυρώσεων τις τελευταίες εβδομάδες με στόχο τον Πούτιν, πολλούς από τους πλούσιους φίλους του και δεκάδες ρωσικές επιχειρήσεις και κυβερνητικές υπηρεσίες, ορισμένες από τις οποίες κατηγορούνται για διάδοση παραπληροφόρησης που αποσκοπεί στην αποσταθεροποίηση της ουκρανικής κυβέρνησης. Ο εντοπισμός των περιουσιακών στοιχείων των ολιγαρχών είναι συχνά δύσκολος επειδή κρύβονται πίσω από «αλλεπάλληλα επίπεδα “εταιρείς κελύφος” διάσπαρτες σε όλο τον κόσμο», είπε ο Άνταμς.

Πως λειτουργεί η ομάδα κρούσης

Αμερικανοί εισαγγελείς λαμβάνουν πληροφορίες από τοποθεσίες που προηγουμένως θεωρούνταν ασφαλή καταφύγια, είπε ο Άνταμς. «Ειδικά στο τρέχον πλαίσιο και το τρέχον κλίμα… το επίπεδο της κοινής αίσθησης σκοπού νομίζω ότι είναι στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών και από τη δική μου οπτική γωνία μοιάζει με μια τεράστια στροφή αναφορικά με την κοινή χάραξη», συμπλήρωσε ο Άνταμς.

Αρνήθηκε να παράσχει λεπτομέρειες για συγκεκριμένες δικαιοδοσίες που έχουν παράσχει πληροφορίες στην ειδική ομάδα ή να κατονομάσει συγκεκριμένα άτομα υπό έρευνα. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι η στόχευση περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στο εξωτερικό ήταν ένα σημαντικό στοιχείο του έργου της μονάδας, προσθέτοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν μια ελκυστική χώρα για τους υποστηρικτές της ρωσικής κυβέρνησης από το 2014 περίπου λόγω μιας σειράς κυρώσεων για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα από την Ουκρανία.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήταν ένα φιλικό μέρος για να τοποθετήσεις τα χρήματά σου ως ολιγάρχης», είπε ο Άνταμς. «Τα πιο επιδεικτικά, τα πιο προφανή είδη περιουσιακών στοιχείων δεν βρίσκονται στις ΗΠΑ. Υπάρχουν σε μέρη του κόσμου όπου ήταν ευκολότερο να λειτουργήσει μέχρι σχετικά πρόσφατα».

Κάποια από τα περιστατικά

Ο Άνταμς ανέφερε μια υπόθεση του 2019 στην οποία οι αρχές των ΗΠΑ κατέλαβαν το Wise Honest, ένα βορειοκορεατικό φορτηγό πλοίο που κατηγορείται για παράνομες αποστολές άνθρακα κατά παράβαση των αμερικανικών κυρώσεων, παρόλο που το πλοίο βρισκόταν αρχικά εκτός αμερικανικών υδάτων, ως «εγχειρίδιο» για ορισμένα από τα μελλοντικές υποθέσεις της ειδικής μονάδας κρούσης .

Εν τω μεταξύ, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη βρει και κατασχέσει γιοτ πλούσιων Ρώσων επιχειρηματιών. Στην Ισπανία, η κυβέρνηση κατέσχεσε προσωρινά το Superyacht Valerie, αξίας 140 εκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο συνδέεται με τον Σεργκέι Τσεμέζοφ, έναν πρώην αξιωματικό της KGB που ηγείται του κρατικού ομίλου Rostec.

Γαλλικές και ιταλικές αρχές κατέσχεσαν επίσης τον περασμένο μήνα πολλά πλοία, συμπεριλαμβανομένου ενός εκ των αφεντικών της Rosneft, Ιγκνόε Σεχίν, σε ένα λιμάνι της Γαλλικής Ριβιέρας, και ενός άλλου ιδιοκτησίας του του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Αντρέι Ιγκόρεβιτς Μελνιτσένκο, στο βόρειο ιταλικό λιμάνι της Τεργέστης.