Τέταρτη δόση εμβολίου: Ξεκινά ξανά η συζήτηση

Η πανδημία συνεχίζει να βρίσκεται εδώ με αποτέλεσμα να ανοίγει η συζήτηση για την τέταρτη δόση του εμβολίου. Σύμφωνα με τους Financial Times, παρότι μέχρι σήμερα κυριαρχεί η εντύπωση ότι τα υπάρχοντα εμβόλια δεν έχουν μεγάλη αποτελεσματικότητα έναντι της μετάλλαξης Ομικρον, ολοένα και περισσότερες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Το πρόβλημα είναι ότι τα δεδομένα είναι πολύ περιορισμένα. Ηδη, μάλιστα, κάποιες χώρες οι οποίες δίνουν στους πολίτες τους το δικαίωμα, εάν το επιθυμούν, να κάνουν και τέταρτη δόση. Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία και Σουηδία έχουν ανακοινώσει ότι άτομα με συγκεκριμένα υποκείμενα νοσήματα και άνω των 65 ετών, μπορούν να κάνουν ακόμη μία δόση του εμβολίου για τον κορονοϊό.

Τι γίνεται στις ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ, η Pfizer είχε ζητήσει την περασμένη εβδομάδα από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να εγκρίνει την τέταρτη δόση, ενώ η Moderna, έχει ζητήσει άδεια χορήγησης της τέταρτης δόσης σε όλους τους ενήλικες. Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (ΕΜΑ), έχει εκφράσει τις αμφιβολίες της για την ανάγκη τέταρτης δόσης του εμβολίου για τον κορονοϊό.

Κι αυτό διότι οι επαναλαμβανόμενες δόσεις ενός εμβολίου, θα μπορούσαν να βλάψουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Την αντίθεσή της έχει εκφράσει και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (εδώ), καθώς θεωρεί ότι αν δεν υπάρξει ενημέρωση στη σύσταση του εμβολίου ώστε να είναι αποτελεσματικό στη μετάλλαξη Ομικρον, δεν έχει κανένα νόημα η χορήγησή του, αφού δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό στην κυρίαρχη παραλλαγή.

Οι εμβολιασμένοι στις ΜΕΘ

Αλλωστε και τα δεδομένα από την έκθεση επιτήρησης του ΕΟΔΥ, δείχνουν ότι ενώ τον Δεκέμβριο μόνο το 10% των νοσηλευόμενων στις ΜΕΘ-Covid ήταν πλήρως εμβολιασμένο, τώρα το ποσοστό αυτό έχει φτάσει στο 37,7%. Το δεδομένο αυτό χωράει αρκετές ερμηνείες, με επικρατούσα ότι αυξήθηκε σημαντικά η εμβολιαστική κάλυψη στη χώρα και έτσι ολοένα και περισσότεροι εμβολιασμένοι με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα βρίσκονται στην Εντατική. «Αν υποθετικά είχαμε εμβολιαστεί το 100% του πληθυσμού, όλα τα άτομα που υπάρχουν στις ΜΕΘ θα ήταν εμβολιασμένα. Ανεβαίνει το ποσοστό των διασωληνωμένων που είναι εμβολιασμένοι, γιατί έχει ανέβει και το ποσοστό των εμβολιασμένων σε επίπεδο πληθυσμού», εξηγεί ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Περικλής Ζαούτης.

Παρόλα αυτά, ο ΕΟΔΥ δεν δίνει στη δημοσιότητα δεδομένα για τους θανάτους των εμβολιασμένων. Τα δεδομένα από το Ισραήλ, που έγινε και η πρώτη χώρα του κόσμου που χορήγησε μαζικά την τέταρτη δόση, δείχνουν ότι υπάρχει προστασία, η οποία διαφέρει σημαντικά ανά ηλικία, όμως οι ειδικοί θα πρέπει τώρα να τη ζυγίσουν, σε σχέση με τα ενδεχόμενα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ανοσολογική εξάντληση από τα πολλά εμβόλια Υπάρχουν επιστήμονες, όπως αναφέρουν οι Financial Times, που φοβούνται την ανοσολογική εξάντληση, ένα φαινόμενο κατά το οποίο η συχνή και επαναλαμβανόμενη έκθεση σε ένα παθογόνο, με την πάροδο του χρόνου, μειώνει την ικανότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στους εισβολείς.

Στην Ελλάδα

Ωστόσο, οι επιστήμονες τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν τις κλινικές μελέτες και βρίσκονται σε ετοιμότητα. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά μέσα στην πανδημία, που ενώ απορρίπτεται αρχικά μία ιδέα, στη συνέχεια εφαρμόζεται και μάλιστα σε μαζική κλίμακα. «Τα δεδομένα αυτά δεν αποκλείεται να αλλάξουν το επόμενο διάστημα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους ηλικιωμένους», αναφέρει ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας και υπεύθυνος για τη διαχείριση της πανδημίας στη χώρα μας, Σωτήρης Τσιόδρας.

«Φαίνεται όντως μία μείωση και των αντισωμάτων και πιθανώς και της δράσης των Τ–κυττάρων με την πάροδο του χρόνου και ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους. Γι’ αυτό βλέπετε και μια τάση διεθνώς κάποια κράτη να προχωρούν στον εμβολιασμό με τέταρτη δόση ηλικιωμένων άνω των 75, όπως π.χ. η Βρετανία και να δίνουν και συστάσεις με βάση τα περιορισμένα δεδομένα του Ισραήλ, ότι υπάρχει τρεις με τέσσερις φορές μεγαλύτερη προστασία από σοβαρή νόσο και θάνατο. Αλλά δεν ξέρουμε και πόσο διαρκεί», προσθέτει ο ίδιος.

Παράλληλα, ο κ. Τσιόδρας προβλέπει «ότι θα υπάρχει μια συνεχής συζήτηση με ανάλυση δεδομένων και όσο αυξάνεται η απόσταση από τον τελευταίο εμβολιασμό, πιθανόν θα μειώνεται η προστασία και γι’ αυτό θα έχει σημασία η αναμνηστική δόση. Αλλά όχι τόσο στους πληθυσμούς χαμηλού κινδύνου, κυρίως μόνο σε άτομα υψηλού κινδύνου». Να σημειωθεί ότι τέταρτη δόση (δεύτερη αναμνηστική) στην Ελλάδα χορηγείται ήδη σε ανοσοκατεσταλμένους ενήλικες, που δεν αναπτύσσουν ισχυρή ανοσία και απαιτείται ενίσχυση της προστασίας τους.