Politico: Πώς ο Μακρόν έπεσε στα χέρια της ρωσικής αρκούδας

Μετά από περισσότερες από πέντε ώρες συνομιλιών με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο Εμανουέλ Μακρόν μπήκε στη φωλιά της αρκούδας και… κατασπαράχθηκε, γράφει το Politico σε ανάλυσή του για τη συνάντηση Πούτιν – Μακρόν στο Κρεμλίνο.

Με περισσότερους από 100.000 Ρώσους στρατιώτες και βαρέα όπλα συγκεντρωμένα στα ουκρανικά σύνορα, ο Γάλλος πρόεδρος και οι σύμβουλοί του επέμεναν ότι, μεταξύ των δυτικών ηγετών, ο Μακρόν ήταν σε καλύτερη θέση για να πείσει τον Πούτιν να ακολουθήσει έναν δρόμο αποκλιμάκωσης. Αντίθετα, ο Πούτιν επέλεξε τον δρόμο της περιφρόνησης, δηλώνοντας ότι η Κριμαία είναι Ρωσία και ότι εάν η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, οι ευρωπαϊκές χώρες θα είναι «αυτόματα» σε πόλεμο με τη Ρωσία. Κουνώντας το δάχτυλο σε έναν Γάλλο δημοσιογράφο, είπε ότι «η Ρωσία είναι μια στρατιωτική υπερδύναμη και μια πυρηνική υπερδύναμη» και προειδοποίησε: «Δεν θα υπάρξουν νικητές και θα παρασυρθείτε σε αυτή τη σύγκρουση παρά τη θέλησή σας».

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Πούτιν χλεύασε τους ισχυρισμούς δυτικών ηγετών ότι το ΝΑΤΟ είναι μια «αμυντική συμμαχία», αναφέροντας τις επιχειρήσεις στη Σερβία, στο Αφγανιστάν, στη Συρία και στη Λιβύη, ως απόδειξη του αντιθέτου. Επανέλαβε τον ισχυρισμό του ότι η επανάσταση του Μαϊντάν της Ουκρανίας το 2014 ήταν ένα «πραξικόπημα». Κατηγόρησε την ουκρανική κυβέρνηση ότι προσπαθεί να διευθετήσει τον αυτονομιστικό πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία με «στρατιωτικά μέσα» και τρόλαρε το Κίεβο προσφέροντας πολιτικό άσυλο στον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, ο οποίος έχει κατηγορηθεί για προδοσία.

Η ουκρανική κυβέρνηση να εφαρμόσει τις  συμφωνίες του Μινσκ

Υποστηρίζοντας ότι η ουκρανική κυβέρνηση πρέπει να αναγκαστεί να εφαρμόσει τις διατάξεις των ειρηνευτικών συμφωνιών του Μινσκ, ο Πούτιν χρησιμοποίησε στίχο από ένα άσεμνο τραγούδι με νύξεις για βιασμό: «Είτε σου αρέσει είτε όχι, άντεξε, ομορφιά μου», είπε.

Ο Μακρόν δεν έδωσε ουσιαστικά καμία απάντηση, αναφέρει το δημοσίευμα, εκτός από το να επιμείνει ότι είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να μιλάμε. Ακόμα και σε αυτό το σημείο, όμως, ο Πούτιν ήταν ευγενικός αλλά και περιφρονητικός, επιμένοντας ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης ένιωθε ότι ο Μακρόν τον «ταλαιπωρούσε» μιλώντας πολύ, στην προσπάθειά του να βρει κάποιου είδους διευθέτηση.

«Είναι ευθύνη της Γαλλίας να έχει την ισχυρότερη δυνατή σχέση με τη Ρωσία», είπε ο Μακρόν, παίρνοντας το λόγο στο σημείο που ο Πούτιν δήλωσε ότι η Κριμαία είναι αμετάκλητα τμήμα της Ρωσίας. Η αδυναμία του Μακρόν να απαντήσει στις προκλητικές δηλώσεις Πούτιν, προβάλλοντας τις σταθερές θέσεις της Γαλλίας και της ΕΕ -για παράδειγμα, ότι η Ρωσία εισέβαλε παράνομα και προσάρτησε την Κριμαία-, θύμιζε μια καταστροφική επίσκεψη στη Μόσχα πέρυσι του επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ που στάθηκε αμήχανα καθώς ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επέκρινε την ΕΕ ως «αναξιόπιστο εταίρο».

Ανησυχία για τα συμφέροντα της Ρωσίας

Η προσπάθεια του Γάλλου προέδρου να επιδείξει τη βαθιά του ανησυχία για τις ανάγκες και τα συμφέροντα της Ρωσίας ήταν ταυτόχρονα σε πλήρη αντίθεση με τις δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος χθες συναντήθηκε με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στην Ουάσιγκτον. Ο Λευκός Οίκος προειδοποίησε ότι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2 δεν θα λειτουργήσει ποτέ, αν η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία.

Τη στιγμή, όμως, που ο Μπάιντεν και ο Σολτς έδειχναν την πρόθεσή τους να ενισχύσουν τη σκληρή γραμμή της Δύσης, ο Μακρόν μίλησε με τόνους κατευνασμού, εκφράζοντας επανειλημμένα τις ανησυχίες του για τα συμφέροντα της Ρωσίας, αναφερόμενος ακόμα και στο «τραύμα» που είχε βιώσει η Ρωσία στα 30 χρόνια από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.

Στρατιωτική σύγκρουση

Ο Πούτιν, όμως, δεν φαινόταν τραυματισμένος, σημειώνει το Politico. Αντίθετα, χρησιμοποίησε τη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση για να περάσει στην επίθεση. «Θέλω να υπογραμμίσω για άλλη μια φορά, παρόλο που το έχω αναφέρει -και θα ήθελα πραγματικά να με ακούσετε και να μεταφέρετε το μήνυμα στο κοινό σας- ότι εάν η Ουκρανία μπει στο ΝΑΤΟ και εάν αποφασίσει να πάρει πίσω την Κριμαία χρησιμοποιώντας στρατιωτικά μέσα», είπε, «οι ευρωπαϊκές χώρες θα βρεθούν αυτόματα σε στρατιωτική σύγκρουση με τη Ρωσία».

Ο Πούτιν επέμεινε ότι ούτε ο ίδιος ούτε ο Μακρόν επιθυμούσαν μια τέτοια εξέλιξη, αν και σε κανένα σημείο δεν έδειξε προθυμία να αποσύρει τα στρατεύματα και τα όπλα από τις θέσεις τους, από τις οποίες δυτικοί αναλυτές πληροφοριών λένε ότι μπορούν να εξαπολύσουν εισβολή στην Ουκρανία ανά πάσα στιγμή. Αντίθετα, ο Πούτιν υποστήριξε ότι το Κίεβο προχωρά σε ανάλογες κινήσεις. «Η Ουκρανία συγκεντρώνει επίσης στρατεύματα γύρω από το Ντονμπάς, ενώ προσπάθησε να λύσουν το ζήτημα με στρατιωτικά μέσα», είπε.

Ο Μακρόν σημείωσε ότι πολλά από τα αιτήματα της Ρωσίας ήταν συμβατά με τους στόχους της Δύσης. «Θέματα εγγυήσεων που διατυπώθηκαν από τη Ρωσία εδώ και πολύ καιρό σχετικά με τον περιορισμό στην ανάπτυξη στρατιωτών, τη διαφάνεια στην αντιπυραυλική άμυνα και το καθεστώς ελέγχου και περιορισμού μετά τη συνθήκη INF (Συνθήκη για τους πυρηνικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς), είναι απαιτήσεις που ανταποκρίνονται ακριβώς στις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών κρατών», είπε ο Μακρόν. «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα μπορέσουμε να δώσουμε μια συλλογική απάντηση, όλοι εμείς οι Ευρωπαίοι, αλλά και οι Αμερικανοί».

Επιπλέον υπάρχουν πρακτικά όρια στη διαπραγμάτευση ένας προς έναν, γράφει το Politico. Ενώ η Γαλλία θα μπορούσε, θεωρητικά, να καλύψει μονομερώς την απαίτηση του Πούτιν για εγγύηση ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ -οποιοσδήποτε από τα 30 μέλη της συμμαχίας θα μπορούσε να ασκήσει βέτο-, ο Μακρόν δεν προσφέρθηκε να το κάνει, τουλάχιστον όχι δημόσια.

Ορισμένα αιτήματα της Ρωσίας -όπως οι διαβεβαιώσεις ότι στρατεύματα και πύραυλοι δεν θα αναπτυχθούν στο ουκρανικό έδαφος- αφορούν τις ΗΠΑ ή απαιτούν συλλογική απόφαση από όλους τους συμμάχους. Το ίδιο ισχύει για την επιμονή του Κρεμλίνου να αποσύρει το ΝΑΤΟ τις δυνάμεις από όλες τις πρώην ανατολικές χώρες που δεν ήταν μέλη της συμμαχίας το 1997. Στο τέλος, ο Πούτιν φάνηκε να συμπεραίνει ότι ο Μακρόν δεν ήταν πρόθυμος ή δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένα αιτήματα της Ρωσίας, και ως αποτέλεσμα ο Ρώσος ηγέτης δεν πρόσφερε τίποτα συγκεκριμένο ως αντάλλαγμα.

Στη συνέντευξη Τύπου, ο Μακρόν τελικά πίεσε λίγο τον Πούτιν και είπε ότι η Δύση δεν θα υποχωρήσει στις πιέσεις. Αφού κατηγόρησε τη Ρωσία του Πούτιν ότι «παραβίασε» αρχές όπως η «κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα», κατέστησε σαφές ότι «ούτε το ΝΑΤΟ ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θα ικανοποιήσουν όλες τις απαιτήσεις της Ρωσίας σε ένα πλαίσιο πολύ ισχυρής στρατιωτικής πίεσης».

Η επίσκεψη του Μακρόν στη Μόσχα ήταν από την αρχή ένα παιχνίδι υψηλού ρίσκου. Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ έχουν ήδη απαντήσει εγγράφως στις σαρωτικές απαιτήσεις της Ρωσίας για νέες εγγυήσεις ασφαλείας, και καθώς το Κρεμλίνο ζυγίζει ακόμα την απάντησή του, δεν ήταν σαφές τι, αν κάτι, θα μπορούσε να πει ή να προσφέρει ο Μακρόν, χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη δυτική ενότητα. Και καθώς ο Μακρόν έφτασε στο Κρεμλίνο, ήταν γρήγορα σαφές ότι βρισκόταν σε μειονεκτική θέση έναντι του πολύ πιο έμπειρου Ρώσου προέδρου, σύμφωνα με το δημοσίευμα.