Τι αποκαλύπτει ο σύμβουλος του Πούτιν

Ο Σεργκέι Καραγκάνοφ, επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής (αναλυτικού ιδρύματος της Ρωσίας) και κοσμήτορας της Σχολής Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων στην Ανώτατη Οικονομική Σχολή της Μόσχας είναι ένας από τους πιο προβεβλημένους Ρώσους διανοουμένους της μετασοβιετικής εποχής και ταυτόχρονα ένας θερμός θιασώτης της ευρασιατικής ολοκλήρωσης και της “επανεξισορρόπησης” των σχέσεων της χώρας του με τη Δύση.

“Τέκνο” του Γεβγκένι Πριμακόφ (του πρωθυπουργού ο οποίος συμβολικά διέταξε την αναστροφή του αεροσκάφους του πάνω από τον Ατλαντικό όταν ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Γιουγκοσλαβίας το 1999 ενώ ο ίδιος κατευθυνόταν προς την Ουάσιγκτον), ο 70χρονος σήμερα Καραγκάνοφ θήτευσε ως προεδρικός σύμβουλος τόσο του Μπορίς Γέλτσιν, όσο και του Βλαντίμιρ Πούτιν και έγινε ευρύτερα γνωστός εισηγούμενος το 1992 το “δόγμα Καραγκάνοφ”, ήτοι την επίκληση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ρώσων πολιτών στον μετασοβιετικό χώρο, ώστε η Μόσχα να διατηρήσει πολιτική επιρροή στο “εγγύς εξωτερικό”.

Τα ρωσικά στρατεύματα δεν θα διαβούν τα σύνορα, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα

Από αυτόν τον αξιόπιστο εκφραστή της στρατηγικής σκέψης που επικρατεί στη σημερινή Ρωσία παρήγγειλαν οι Financial Times την συγγραφή σύντομου άρθρου γνώμης σχετικά με την τρέχουσα ουκρανική κρίση. Η βρετανική εφημερίδα δεν δημοσίευσε εντέλει το άρθρο, το οποίο κατέληξε στο Russia in Global Affairs – και είναι αποκαλυπτικό.

Σε αυτό ο αποκαλούμενος δημοσιογραφικά και “consigliere του Πούτιν” υποστηρίζει εμφατικά ότι “δεν πρόκειται για την Ουκρανία” που ξέσπασε η παρούσα κρίση στις σχέσεις με τη Δύση. Τα ρωσικά στρατεύματα δεν θα διαβούν τα σύνορα, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα. Όπως λέει “η απόσπαση γης από μια χώρα ρημαγμένη από τις αντεθνικές και διεφθαρμένες ελίτ της θα ήταν το χειρότερο σενάριο”. Τα στρατεύματα βρίσκονται στη σύνορα για να αποτρέψουν μία νέα επίθεση στις “λαϊκές δημοκρατίες” του Ντονμπάς – η οποία, αν συμβεί, θα σημάνει την άμεση καταστροφή του ουκρανικού στρατού και ενδεχομένως την κατάρρευση αυτού του “αποτυχημένου κράτους” που είναι η Ουκρανία. Η συγκέντρωση των ρωσικών στρατευμάτων είναι, κατά τον Καραγκάνοφ, ένα μήνυμα στους “κουκλοπαίκτες” και όχι στις “μαριονέτες”.

Российская газета

Η Ρωσία, συνεχίζει ο ίδιος, μπορεί να βασισθεί στις ενισχυμένες στρατιωτικές της δυνατότητες για να αποκτήσει στην Ευρώπη και αλλού τον έλεγχο της κλιμάκωσης (escalation dominance), όπως λέγεται στη Δύση, ενώ αντίθετα το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ είναι “κούφιο” και οι ΗΠΑ σε καμία περίπτωση δεν θα εμπλέκονταν σε πόλεμο ενάντια σε μία πυρηνική δύναμη, όπως δείχνει και η μελέτη του αμερικανικού πυρηνικού δόγματος. Επιπλέον η συστράτευση της Ρωσίας με την Κίνα ενισχύει τις πολιτικο-στρατιωτικές δυνατότητες αμφοτέρων.

Σύμφωνα με τον Ρώσο αναλυτή, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ απέρριψαν τις εγγυήσεις ασφαλείας που διεκδικεί η Μόσχα και αντιπρότειναν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ελέγχου των εξοπλισμών που δεν έχουν νόημα, διότι υπήρχαν και παλαιότερα.

Ο Καραγκάνοφ ούτε λίγο ούτε πολύ υποστηρίζει ότι για την παρούσα ένταση ευθύνεται και η χώρα του, διότι, όπως λέει, επέδειξε αδυναμία και εμπιστεύτηκε τους Δυτικούς συνομιλητές της. Αυτό δεν ισχύει πια.

Το ΝΑΤΟ, προσθέτει ο ίδιος, δεν είναι πλέον αμυντική συμμαχία, αλλά επιθετική, όπως καταδεικνύουν οι περιπτώσεις της Γιουγκοσλαβίας και της Λιβύης. Αλλά δεν είναι και άμεση απειλή, διότι οι πολεμικές της δυνατότητες αποδείχθηκαν στο Αφγανιστάν. Είναι μάλλον ένας “ιός” που εξαπλώνει το πολεμοχαρές πνεύμα και τρέφεται από αυτό.

Η Ρωσία ιστορικά συνέτριψε κάθε ευρωπαϊκό συνασπισμό που προσπάθησε να την υποτάξει λ..χ υπό τον Ναπολέοντα ή τον Χίτλερ. Αλλά δεν επιθυμεί τον πόλεμο – ούτε καν εκτός της επικράτειάς της

Αυτό που επιθυμεί, διευκρινίζει ο Καραγκάνοφ είναι το ξεπέρασμα της “μη βιώσιμης” αρχιτεκτονικής ασφαλείας που δημιουργήθηκε στην Ευρώπη μετά το 1990, χωρίς την υπογραφή συνθήκης.

Το στενά νοούμενο ουκρανικό ζήτημα μπορεί να επιλυθεί με διάφορους διπλωματικούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων κάποιων κρατών του ΝΑΤΟ ότι δεν θα υπερψηφίσουν την ένταξη της Ουκρανίας. Στο αγέρωχο πνεύμα που διακρίνει το κείμενό του, ο Καραγκάνοφ υποστηρίζει ότι η χώρα του θέλει να δώσει στο ΝΑΤΟ μία οδό διαφυγής για την λανθασμένη απόφασή του να υιοθετήσει την πολιτική της διαρκούς επέκτασης, χωρίς να το ταπεινώσει, αφού γνωρίζουμε τι παρήγαγε η “ταπείνωση των Βερσαλλιών”.

Ο στόχος καταλήγει, είναι ευρύτερος: να οικοδομηθεί ένα βιώσιμο σύστημα στα ερείπια του τωρινού – χωρίς καταφυγή στα όπλα και πιθανότατα σε ένα μεγαλύτερο ευρασιατικό πλαίσιο. Η Ρωσία χρειάζεται μια ασφαλή και φιλική δυτική πτέρυγα στα πλευρά της ενόψει των μελλοντικών παγκόσμιων ανταγωνισμών, ενώ η Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία ή εναντίον της χάνει γοργά το διεθνές της αντίκρισμα. Δεν είναι αργά να ξανασκεφτεί κανείς τις προτάσεις που απηύθυνε η Ρωσία ήδη από τη δεκαετία του ’90 (και δεν εισακούστηκαν) να πορευτεί μαζί με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, αλλά όχι εντός τους, διότι είναι πολύ μεγάλη και υπερήφανη για κάτι τέτοιο.