Μισθός: Χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ευρώπη

Η Ευρώπη δεν αποτελεί εξαίρεση, παρά την ψευδαίσθηση που πολλοί μπορεί να έχουν, στις ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων. Οι ανισότητες αυτές όμως δεν βρίσκουν μόνο έκφραση στην ενδοοικογενειακή βία, την κακοποίηση και την καταπίεση των γυναικών. Ακόμα και η ίδια η εργασία και οι αποδοχές αυτής αντανακλούν την ανισότιμη θέση των γυναικών στις κοινωνίες μας, παρά τα μεγάλα λόγια και συνδέεται με τα τραγικά περιστατικά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

Το λεγόμενο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων είναι η διαφορά των μέσων ετήσιων αποδοχών μεταξύ γυναικών και ανδρών. Αφορά στις αποδοχές που λαμβάνονται απευθείας από τους εργαζόμενους πριν αφαιρεθεί ο φόρος εισοδήματος και οι ασφαλιστικές εισφορές. Στην σχετική έρευνα της ΕΕ ελήφθησαν υπόψη μόνο οι επιχειρήσεις με τουλάχιστον 10 εργαζόμενους.

Μισθός: Τα στοιχεία πριν την πανδημία αποτυπώνουν μεγάλη ανομοιομορφία μεταξύ των χωρών

Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος του μισθολογικού χάσματος είναι στο 14,1% . Σε χώρες όπως η Εσθονία, η Λετονία, η Αυστρία και η Γερμανία το η μισθολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων αγγίζουν το 20%. Αντίθετα, χώρες όπως η Ρουμανία ,η Ιταλία και το Βέλγιο είναι κάτω από το6% το μισθολογικό χάσμα. Η Ελλάδα βρίσκεται κι αυτή κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ στο 10.4%.

Μισθός: Οι αριθμοί ξεγελούν

Το Ευρωκοινοβούλιο προειδοποιεί: «Σε ορισμένα κράτη μέλη, τα μειωμένα μισθολογικά χάσματα συνδέονται με τη χαμηλότερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Με τη σειρά τους, τα μεγαλύτερα μισθολογικά χάσματα τείνουν να σχετίζονται με τα υψηλά ποσοστά γυναικών που εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης ή με τη συγκέντρωσή τους σε περιορισμένο αριθμό επαγγελμάτων». Στην πραγματικότητα δηλαδή αυτά τα στοιχεία δεν επαρκούν για να αποτυπώσουν ακριβώς τις μεγάλες ανισότητες στο εισόδημα μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Οι αιτίες των μισθολογικών διαφορών σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς

Υπάρχουν κάποιες αθέατες όψεις που τα Ευρωπαϊκά όργανα διαπιστώνουν ως αρκετά κρίσιμες. Οι γυναίκες συμπληρώνουν περισσότερες ώρες που αφορούν τη φροντίδα των παιδιών και τις λοιπές οικιακές εργασίες, εργασίες για τις οποίες προφανώς δεν πληρώνονται. Σύμφωνα μάλιστα με παλιότερη σχετική έρευνα του 2015, στις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, κατά βάση οι γυναίκες απασχολούνται πολλές ώρες τη βδομάδα σε αυτήν την αμισθί εργασία. Και η Ελλάδα βρίσκεται ψηλά στη σχετική λίστα.

Το 2018 σε άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε αποδείχθηκε ότι η μερική απασχόληση είναι γυναικείο «προνόμιο». Οι γυναίκες που απασχολούνται σε καθεστώς μερικής απασχόλησης είναι πολλαπλάσιες σε σχέση με τους άντρες.

Μισθός: Σύνθετη καθημερινότητα για τις γυναίκες

Οι πιέσεις επίσης που δέχονται οι γυναίκες για να ανταποκριθούν στα οικογενειακά ή οικιακά τους καθήκοντα είναι πολύ περισσότερες και εγκαταλείπουν συχνότερα την επαγγελματική τους σταδιοδρομία σε σχέση με τους άνδρες. Αλλά ακόμα και όταν δεν την εγκαταλείπουν, λόγω των οικογενειακών υποχρεώσεων οι επαγγελματικές επιλογές των γυναικών επηρεάζονται σημαντικά από εξωεργασιακούς παράγοντες

Εκτιμάται ότι το 30% περίπου του συνολικού μισθολογικού χάσματος αντικατοπτρίζεται στο ποσοστό των γυναικών που ανήκουν στα στρώματα με τα χαμηλότερα εισοδήματα. Τέτοια είναι οι πωλήσεις και η εκπαίδευση, σε αντίθεση με του άντρες που απασχολούνται κατά 80% σε πολύ καλύτερα αμειβόμενους τομείς όπως της τεχνολογίας.

Μισθός: Για την ίδια δουλειά, λιγότερα λεφτά

Είναι πλέον γνωστό ότι οι διακρίσεις στους χώρους εργασίας σε βάρος των γυναικών καλά κρατούν. Για την ίδια δουλειά γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άντρες ενώ δεν στερούνται δεξιοτήτων και προσόντων. Για την ίδια θέση υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ανασφάλεια για μια γυναίκα που μπορεί να επιθυμεί να γίνει μητέρα.

Οι προεκτάσεις τον όρων απασχόλησης των γυναικών

Οι γυναίκες δεν αμείβονται απλά λιγότερο ανά ώρα εργασίας. Δουλεύουν και πολύ περισσότερες ώρες αμισθί για να εκπληρώνουν τις οικογενειακές και οικιακές τους υποχρεώσεις. Είναι πολύ περισσότερο εκτεθειμένες στον κίνδυνο της ανεργίας. Είναι πολύ περισσότερο από τους άντρες, αναγκασμένες να ακολουθήσουν το καθεστώς της μερικής απασχόλησης και των μικρότερων αποδοχών, κατά συνέπεια.

Για όλα αυτά όμως χιλιάδες, εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο εξαρτώνται οικονομικά από το σύντροφό τους και στο τέλος μπορεί να βρεθούν εκτεθειμένες σε νέους κινδύνους ακόμα και στην προσωπική τους ζωή όπως μας δείχνουν τα τραγικά περιστατικά των γυναικοκτονιών, της ενδοοικογενειακής βίας και τόσα άλλα που ακούμε και βλέπουμε καθημερινά.

Μισθός: Η δράση του Ευρωκοινοβουλίου

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπήρξε πάντα πολύ δραστήριο για την επίτευξη της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, και διαθέτει μόνιμη επιτροπή που ασχολείται με τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων.

Οι ευρωβουλευτές από τις αρχές του έτους υιοθέτησαν ένα ψήφισμα σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων, καλώντας την Επιτροπή να προτείνει ένα νέο, φιλόδοξο σχέδιο δράσης σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων, που θα ορίζει σαφείς στόχους μείωσης του χάσματος για τα κράτη μέλη για την επόμενη πενταετία.

Το ευρωκοινοβούλιο πρότεινε μάλιστα την παροχή κινήτρων στις γυναίκες και στα κορίτσια ώστε να ακολουθούν τομείς σπουδών και επαγγελματικής κατάρτισης στους οποίους κατά παράδοση κυριαρχούν οι άνδρες.

Ζήτησαν επιπλέον την προώθηση ευέλικτων ρυθμίσεων του ωραρίου εργασίας, καθώς και τη βελτίωση των μισθών και των συνθηκών εργασίας σε τομείς στους οποίους κυριαρχούν οι γυναίκες, όπως είναι η υγεία, οι υπηρεσίες παροχής φροντίδας και το λιανικό εμπόριο. Υπάρχει όμως πολύς δρόμος ακόμα για να σταθεί η Ευρώπη στο ύψος των περιστάσεων όπως ανέφεραν και ευρωβουλευτές στις σχετικές συζητήσεις.