Τζον Λένον: Ένα νέο βιβλίο ανατρέπει όσα ξέραμε

Το βιβλίο για τον Τζον Λένον που κυκλοφόρησε και στα ελληνικά ήρθε να ταράξει τα νερά.

Ο πολυδιαβασμένος συγγραφέας Τζέιμς Πάτερσον, τα βιβλία του οποίου έχουν κυκλοφορήσει σε 27 γλώσσες και έχουν πουλήσει πάνω από 305 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, επιστρέφει με ένα απολαυστικό βιβλίο που απαντά σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα. Το μπεστ σέλερ «Οι τελευταίες μέρες του Τζον Λένον» (εκδ. Δίχτυ), που ο Αμερικανός συγγραφέας έγραψε με τους δημοσιογράφους Casey Sherman και Dave Wedge, αναπλάθει σαν δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ το χρονικό δολοφονίας του θρυλικού ιδρυτή των Beatles που είχε κατακτήσει την αθανασία και είχε γίνει παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης πολύ πριν πεθάνει.

Πώς ένα κακοποιημένο παιδί που λάτρευε τους Beatles και υφίστατο μπούλινγκ στο σχολείο επειδή μισούσε το ράγμπι, μετατράπηκε σε στυγερό, αδίστακτο δολοφόνο, που εκτέλεσε εν ψυχρώ τον μεγαλύτερο θρύλο του ροκ εν ρολ; Πώς έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Τζον Λένον πριν δολοφονηθεί στις 8 Δεκεμβρίου του 1980; Τι όπλισε το χέρι του Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν να σκοτώσει κάποιον που λάτρευε με θρησκευτική ευλάβεια; Τι συνέβη πίσω από κλειστές πόρτες και διαλύθηκε η μπάντα-φαινόμενο που άλλαξε για πάντα τη μουσική βιομηχανία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Οι Beatles ήταν ένα φαινόμενο στη μουσική που δεν έχει υπάρξει αντίστοιχο / Φωτογραφία: AP Images To βιβλίο βασίζεται σε εξονυχιστική έρευνα και διαβάζεται απνευστί ακόμα και σε ένα μόνο βράδυ, αφού έχει τον καταιγιστικό ρυθμό ενός καλογραμμένου αστυνομικού μυθιστορήματος από έναν μετρ του είδους.

Τζον Λένον: Περίληψη

Η αφήγηση κινείται σε δύο επίπεδα και χρόνους: Ο αναγνώστης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα ένα ημερολόγιο το οποίο καταγράφει τα γεγονότα που συνέβησαν από τη στιγμή, στις 6 Δεκεμβρίου του 1980, που ο επικίνδυνος και εμμονικός φανατικός θαυμαστής του Λένον, Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν, αποβιβάζεται στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης, με ένα 38άρι όπλο στη βαλίτσα του, αποφασισμένος να εκτελέσει τον διάσημο τραγουδιστή.

Στο ημερολόγιο αυτό παρεμβάλλονται τα κεφάλαια όπου αφηγούνται την ιστορία του Λένον, από τον Ιούλιο του 1957 που ο Τζον τραγουδούσε με την μπάντα του Quarrymen μέχρι τη διάλυση των Beatles το 1970 και τη δολοφονία του ιδρυτή τους, δέκα χρόνια μετά, στις 8 Δεκεμβρίου του 1980.

Ο Πάτερσον κυκλώνει τον Τσάπμαν, σκιαγραφώντας πολύ δυνατά το ψυχολογικό προφίλ ενός ναρκομανή, εμμονικού θαυμαστή, του οποίου η λατρεία για τον Λένον μετατράπηκε σε ασίγαστο μίσος.

Τζον Λένον: Η ψυχοσύνθεση του δολοφόνου -Τι όπλισε το χέρι του Τσάπμαν

Ο Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1955 και μεγάλωσε στο συντηρητικό Τέξας της δεκαετίας του ’60, όπου κυριαρχούσαν η κουλτούρα των όπλων, οι φανατικοί τηλεπάστορες και η Κου Κλουξ Κλαν.

Η ζωή του από πολύ νωρίς ήταν μια κόλαση: Ο πατέρας του κακοποιούσε τη μητέρα του και οι συμμαθητές του τού έκαναν μπούλινγκ, γιατί δεν του άρεσαν τα σπορ και τον θεωρούσαν αλλόκοτο. Ο Τσάπμαν δεν έβρισκε ησυχία και ασφάλεια πουθενά. Όταν ήταν σπίτι έτρεμε τον πατέρα του και όταν πήγαινε σχολείο φοβόταν τους συμμαθητές του. Προτιμούσε να απομονώνεται και να ακούει μουσική. Έτσι ανέπτυξε μια μεγάλη λατρεία για τους Beatles. Έκλεινε τα μάτια και παθιαζόταν με τον Τζον Λένον. Η φωνή του ήταν γι’ αυτόν ένα καταφύγιο από όλα όσα τον τρομοκρατούσαν. Με μια πολύ εύθραυστη ψυχολογία, πολύ γρήγορα έμπλεξε με τα ναρκωτικά. Μαριχουάνα, LSD, ηρωίνη. Στην προτελευταία τάξη του σχολείου προσπάθησε να ξεμπλέξει. Γραπώθηκε από μια φίλη του που τον προσηλύτισε στην ευαγγελική εκκλησία. Εκεί όλοι τον αγκάλιασαν και για πρώτη φορά ένιωσε ότι ανήκει κάπου. Η εκκλησία τον βοήθησε να βρει μια δουλειά σε μια χριστιανική κατασκήνωση, όπου άρχισε να γίνεται όχι απλά αποδεκτός, αλλά δημοφιλής. Αυτό είχε ως συνέπεια να εθιστεί σε αυτή την αποδοχή. Όσα του είχαν στερήσει ο βίαιος πατέρας, το σχολείο, οι κλίκες των συμμαθητών του, που τον είχαν διαρκώς στο περιθώριο, του τα προσέφερε η πίστη του στον Χριστό. Η ζωή του ήταν μια συνεχής διαδοχή εθισμών: Οι Beatles, τα ναρκωτικά, η θρησκεία.

Ο Τσάπμαν πάθαινε μια εμμονική προσκόλληση με όλα τα πράγματα που του έδιναν μια διέξοδο. Τώρα, εκτός από τη λατρεία του για τον Τζον Λένον, είχε βρει τη δική του Ιθάκη στην εκκλησία. Η λατρεία του για τον Ιησού ήταν η μόνη πατρίδα που αναγνώριζε, το μόνο καταφύγιο.

Όταν, τον Μάρτιο του 1966, ο front-man των Beatles δήλωσε σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα The Evening Standard, ότι «ο Χριστιανισμός θα εξαφανιστεί, θα συρρικνωθεί. Δεν χρειάζεται να διαφωνήσουμε γι’ αυτό. Ξέρω ότι έχω δίκιο και θα αποδειχτεί. Είμαστε πιο δημοφιλείς από τον Ιησού τώρα. Δεν ξέρω ποιος θα κερδίσει: το ροκ εν ρολ ή ο Χριστιανισμός;», ο Τσάπμαν οργίστηκε τόσο με το είδωλό του που ένιωσε κάτι μέσα του να ραγίζει. Ένιωθε διχασμένος, εξαπατημένος, προδομένος. Η θύελλα που ξέσπασε στην Αμερική μετά τις δηλώσεις αυτές είχε όλα τα συστατικά μιας μαζικής υστερίας. Οι τηλεπάστορες στις πιο συντηρητικές πολιτείες των ΗΠΑ και οι χριστιανικές κοινότητες εξαπέλυσαν μια άγρια σταυροφορία, φανατικοί χριστιανοί βγήκαν στις πλατείες καίγοντας δίσκους των Beatles, ενώ η Κου Κλουξ Κλαν που μεσουρανούσε ενορχήστρωσε μια ολόκληρη εκστρατεία εναντίων τους που πήρε τεράστιες διαστάσεις. Όλα αυτά επηρέασαν πολύ άσχημα την εύθραυστη ψυχολογία του Τσάπμαν, τόσο πολύ που για πρώτη φορά ένιωσε στ΄ αλήθεια να μισεί τον Τζον Λένον. Στην εκκλησία, όπου πήγαινε συστηματικά, άρχισε και ο ίδιος να γίνεται στόχος εξαιτίας της γνωστής λατρείας που είχε στους Beatles. Για άλλη μια φορά ένιωθε ότι δεν ανήκει πουθενά. Ούτε στο σπίτι του όπου ο πατέρας του τον αντιμετώπιζε σαν άρρωστο, ούτε στην εκκλησία και τη χριστιανική κατασκήνωση, όπου πλέον ένιωθε δακτυλοδεικτούμενος, ούτε και στην μουσική όπου κάποτε έβρισκε παρηγοριά.

Kάποια στιγμή, σε εκείνη την περίοδο, έπεσε στα χέρια του το μυθιστόρημα «Ο Φύλακας στη Σίκαλη» του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ. O Τσάπμαν κόλλησε άσχημα. Ταυτίστηκε με τον ήρωα, ένα δυσλειτουργικό, θυμωμένο έφηβο που δυσκολευόταν να προσαρμοστεί. Όπως ο Χόλντεν Κόλφιλντ δεν άντεχε τον κόσμο στον οποίο ήταν αναγκασμένος να ζει, έτσι και ο Τσάπμαν έβραζε μέσα του από άρνηση, απογοήτευση, αηδία και οργή. Άλλη μια φορά η εμμονική του φύση, βρήκε νέα προσκόλληση. Στο κολέγιο του Τενεσί όπου πήγε για σπουδές το 1976 άρχισε να μιλάει σαν τον ήρωα του Σάλιντζερ, να συστήνεται ως Χόλντεν Κόλφιλντ. Έγινε ο γραφικός του κολεγίου. Οι συμφοιτητές του γελούσαν μαζί του, τον κορόιδευαν. Άρχισε να κλείνεται στον εαυτό του, δεν ήθελε να βγει από το δωμάτιό του στη φοιτητική εστία, έχανε μαθήματα, κοιμόταν διαρκώς υποφέροντας από κατάθλιψη. Τα παράτησε και επέστρεψε στο Τέξας όπου βρήκε δουλειά σαν νυχτοφύλακας. Έκανε τη νύχτα μέρα και άρχισε να νιώθει πάλι περιθωριακός. Ο Θεός τον είχε εγκαταλείψει και ο Τζον Λένον τον είχε προδώσει διαλύοντας τους Beatles ήδη από το 1970. Ήταν διαρκώς θυμωμένος και η μαριχουάνα αντί να τον ηρεμεί του δημιουργούσε παρανοϊκές κρίσεις και τρομερά ξεσπάσματα οργής. Σκεφτόταν μονάχα πλέον την αυτοκτονία, εμμονικά. Μια μέρα επιστρέφοντας σπίτι, είδε μια μπροσούρα για τη Χαβάη κολλημένη στη τζαμαρία ενός ταξιδιωτικού γραφείου. Του μπήκε η ιδέα να πάει εκεί και να δώσει τέλος στη ζωή του σε μια χρυσή αμμουδιά, βλέποντας ένα απόκοσμο ηλιοβασίλεμα σαν αυτό που έβλεπε στη μπροσούρα. Το ταξίδι ήταν άκαρπο. Δεν βρήκε τη δύναμη να αυτοκτονήσει και γύρισε στο Τέξας ακόμα πιο απεγνωσμένος. Ένα χρόνο μετά, κι ενώ περιφερόταν άσκοπα στην πόλη σαν ζόμπι, εξαντλημένος από τους συνεχείς άγριους καυγάδες με τον πατέρα του, παραδομένος σε μια ζωή κενή νοήματος, πήρε την απόφαση να επιστρέψει στη Χαβάη για να ολοκληρώσει το μακάβριο σχέδιό του. Κλείστηκε στο αυτοκίνητό του, με τη μηχανή ανοιχτή εισπνέοντας τα καυσαέρια, αλλά τελικά απλώς έχασε τις αισθήσεις του και επιβίωσε και από αυτή την απόπειρα αυτοκτονίας.

Τα χρόνια που ακολούθησαν νοσηλεύτηκε σε ψυχιατρική κλινική και το 1979 παντρεύτηκε μια νεαρή γυναίκα, την Gloria Abe, που γνώρισε σε ένα ταξιδιωτικό γραφείο. Η συζυγική ζωή άρχισε να τον κάνει να ασφυκτιά και να κατρακυλά στην κατάθλιψη και το αλκοόλ. Τότε, το 1980, ήταν που έπεσε στα χέρια του το λάθος βιβλίο που απασφάλισε το διαταραγμένο του μυαλό και όπλισε το χέρι του. Διαβάζοντας τη βιογραφία «John Lennon: One Day at a Time» του Anthony Fawcett, πρώην γραμματέα του Τζον Λένον και της Γιόκο Όνο, όπου ο συγγραφέας περιέγραφε το πώς ο front-man των Beatles τίναξε στον αέρα το συγκρότημα για να ακολουθήσει σόλο καριέρα, η οργή που ένιωθε ο Τσάπμαν για την κατεστραμμένη ζωή του βρήκε κανάλι για να διοχετευθεί. Ο Τζον Λένον του έγινε εμμονή. Κοιμόταν και ξυπνούσε με τη σκέψη ότι σκοτώνει τον υποκριτή που τους είχε ξεγελάσει όλους, το παιδί των λουλουδιών, τον ειρηνοποιό που σαν μεσσίας κήρυττε την απλότητα και την ασκητική επιστροφή στη φύση, αλλά ο ίδιος ζούσε με την Γιόκο Όνο μια πάμπλουτη ζωή στη Νέα Υόρκη, κόντρα σε όσα δίδασκε.

Τζον Λένον: Οι τελευταίες μέρες του Τζον Λένον όπως τις αφηγείται ο Τζέιμς Πάτερσον

«Μας είπε να φανταστούμε ότι δεν υπάρχει ιδιοκτησία. Έκανε το αντίθετο. Να τον, με εκατομμύρια δολάρια και γιοτ και αγροκτήματα και εξοχικό, να γελάει με ανθρώπους σαν εμένα που πιστέψαμε τα ψέματα, αγοράσαμε δίσκους και χτίσαμε ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας γύρω από τη μουσική του».

Το πιο δυνατό κομμάτι του βιβλίου, πέρα από το αναμενόμενο σασπένς που δημιουργεί ένας πολύ έμπειρος συγγραφέας βιβλίων αστυνομικής λογοτεχνίας, είναι το γεγονός ότι ο αναγνώστης εισέρχεται στους σκοτεινούς διαδρόμους ενός ταραγμένου μυαλού.

Η Γιόκο Όνο θρηνόντας στο νοσοκομείο Ρούσβελτ, τη βραδιά της δολοφονίας του Λένον – Φωτογραφία: AP Images «Ο Μαρκ γλιστράει το 38άρι στην τσέπη του σακακιού του και το καλύπτει με το χέρι του. Δοκιμάζει να τραβήξει το όπλο και να σταθεί σε θέση μάχης. Το κάνει ξανά και ξανά μέχρι να αισθανθεί σίγουρος ότι μπορεί να βγάλει το όπλο με μια ομαλή κίνηση. Παίρνει μια βαθιά ανάσα και φαντάζεται τον εαυτό του να στέκεται έξω απ’ το κτίριο Ντακότα […] Φαντάζεται μια λιμουζίνα να πλησιάζει στο πεζοδρόμιο. Ο Λένον βγαίνει έξω, μόνος. Δεν κινείται με σωματοφύλακες. Είναι άνθρωπος του λαού. Ο Λένον κάνει ένα γρήγορο νεύμα κι έπειτα τρέχει προς την μπροστινή είσοδο του Ντακότα. “Ο κύριος Λένον;”. Ο Μαρκ φαντάζεται τον Λένον να τον αγνοεί. Θα τον κάνει τελικά να τον προσέξει. Ο Μαρκ τραβάει γρήγορα το πιστόλι, βλέπει την αντανάκλασή του να στέκεται σε θέση βολής. “Ο κύριος Λένον;”. Αυτή τη φορά, ο Λένον δεν του δίνει σημασία. Γυρίζει, βλέπει το όπλο που τον σημαδεύει, αλλά είναι πολύ αργά. Μέσα στο δωμάτιο, ο Μαρκ τραβά τη σκανδάλη. Κάνει ένα απαλό κλικ γιατί δεν έχει σφαίρες, αλλά στο μυαλό του ακούει τον πυροβολισμό, Βλέπει τον Λένον να καταρρέει στο πεζοδρόμιο. Ο Λένον φαίνεται σαν να ετοιμάζεται να πει κάτι – “Λυπάμαι”, ίσως, ή “Σε παρακαλώ συγχώρησέ με για τις αμαρτίες μου”, και ο Μαρκ πιέζει ξανά τη σκανδάλη. Και ξανά. Ξανά. Και τις πέντε βολές. Τελείωσε. Ο Λένον είναι νεκρός».

Το εξώφυλλο του βιβλίου του James Patterson «Οι τελευταίες μέρες του Τζον Λένον» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Δίχτυ. Κάθε σελίδα που αφηγείται τις τελευταίες ώρες πριν ο Τσάπμαν πατήσει τη σκανδάλη και εκτελέσει τον Τζον Λένον, είναι μια κάθοδος στην παράνοια. Οι σκέψεις του δολοφόνου, καθώς και η πορεία του ανυποψίαστου θρυλικού τραγουδιστή προς το θάνατο, είναι γραμμένες κινηματογραφικά, ενώ οι λεπτομέρειες δείχνουν το βάθος της δημοσιογραφικής έρευνας που έχει προηγηθεί.

Λίγες ώρες πριν την εκτέλεση του Λένον, ο δολοφόνος τον πλησιάζει καθώς ο θρυλικός τραγουδιστής βγαίνει μαζί με τη Γιόκο Όνο από το κτίριο Ντακότα όπου ζούσαν στη Νέα Υόρκη. Τους ακολουθεί μια ομάδα ανδρών που κρατούν όλοι κασετόφωνα, μάλλον δημοσιογράφοι. Όσο το ζευγάρι περιμένει τη λιμουζίνα του που έχει αργήσει, ο Τσάπμαν γλιστράει κουνώντας το άλμπουμ Double Fantasy που κρατά στο χέρι και ζητάει στον Λένον να του το υπογράψει. Ο Τσάπμαν ψαχουλεύει το 38άρι στην τσέπη του. Η Γιόκο Όνο του χαμογελάει. Τύψεις. Ο Τσάπμαν διστάζει, το ζευγάρι μπαίνει στο αυτοκίνητο και φεύγει.

Τις επόμενες ώρες ο Τσάπμαν παλεύει με τον εαυτό του. Τελικά το κακό υπερνικά. Όταν το ζευγάρι θα επιστρέψει σπίτι του ο Τσάπμαν θα σκοτώσει τον Τζον Λένον. Πυροβολώντας τέσσερις φορές. Ο ιδρυτής των Beatles, αυτός ο θρύλος της μουσικής, θα περάσει στην ιστορία στις 11:15 το βράδυ καθώς τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο Ρούσβελτ.