AUKUS: Εν αναμονή τηλεφωνικής επικοινωνίας Μπάιντεν – Μακρόν

Όπως έχει ήδη καταστεί σαφές, η ανακοίνωση της συμφωνίας AUKUS προκάλεσε μία σοβαρή διπλωματική ένταση μεταξύ της Γαλλίας και των «τριών». Μία εξέλιξη που δικαιολογημένα προκάλεσε την αντίδραση της Γαλλίας, η οποία είδε από την μία να χάνει ένα γιγαντιαίο συμβόλαιο και από την άλλη την άφηνε εκτός παιχνιδιού σε μία περιοχή έντονου γαλλικού ενδιαφέροντος.

Κατά αυτό τον τρόπο, ο Αμερικανός πρόεδρος θα προχωρήσει σε μία πρώτη απόπειρα να κατευνάσει την δυσαρέσκεια του Παρισιού σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν η οποία αναμένεται από στιγμή σε στιγμή.

Οι στρατηγικοί μετασεισμοί της συμφωνίας AUKUS θα είναι έντονοι και διαρκείς, καθώς είναι γεγονός ότι συντελείται μία πρωτοφανής γεωπολιτική στροφή. Το διπλωματικό κόστος της τριμερούς αυτής συμφωνίας ενδέχεται να είναι μεγάλο για την Ουάσιγκτον. Οι Αμερικανοί άφησαν το Παρίσι στην απ’ έξω, τη στιγμή που η Γαλλία έχει ενεργό ρόλο στον Ειρηνικό. Ο Μακρόν δεν πρόκειται να δεχτεί το τετελεσμένο αυτό δίχως να αντιδράσει. Και η αντίδρασή του αυτή ξεκινά με το «χαρτί της ευρωπαϊκής αμυντικής αυτονομίας». Κάτι τέτοιο θα βαθύνει το ρήγμα στις ευρωατλαντικές σχέσεις. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι παρά το κόστος, η συμφωνία δεν θα μπορέσει να επιτύχει τον αληθινό σκοπό της, ο οποίος δεν είναι άλλος από την αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων στον Ειρηνικό.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι χώρες μέλη της ΕΕ ξεκαθάρισαν ότι τάσσονται στο πλευρό της Γαλλίας σε σχέση με την τριμερή συμφωνία AUKUS. Η Γερμανία δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Παρ’ ότι συνήθως αρέσκεται στο να τηρεί αποστάσεις και να υιοθετεί το ρόλο του μεσολαβητή, στην περίπτωση αυτή μοιάζει να έχει συνειδητοποιήσει ότι η πρωτοφανής γεωπολιτική τριμερής συμφωνία αποτελεί ένα πλήγμα όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ίσως, συνέβαλε και το γεγονός ότι η Άνγκελα Μέρκελ βρίσκεται σε αποδρομή.

Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ αφότου εξέφρασε την αλληλεγγύη των κρατών μελών προς το Παρίσι, πραγματοποίησε συνάντηση με την υπουργό Εξωτερικών της Αυστραλίας Μαρίσε Πέιν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

Εκεί εξέφρασε «την απογοήτευσή του» για τον αποκλεισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας αποκλεισμός που σχεδιάστηκε πίσω από την πλάτη κάποιων εκ των Ευρωπαίων ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής της G7 τον Ιούνιο στην Κορνουάλη. Ο τότε Bρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ, ήταν, μάλιστα, από εκείνους που είχε επισημάνει εγκαίρως τους κινδύνους που ενέχει η συμφωνία, όπως η ρήξη στη σχέση Γαλλίας-Αγγλίας, Κίνας-Γαλλίας και φυσικά τον πιθανό εναγκαλισμό Κίνας-Ρωσίας.

Το Παρίσι δεν είναι το μόνο που πλήττεται από τη συμφωνία αυτή. Γεγονός είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση περιθωριοποιείται ή αν μη τι άλλο καλείται να βρει το δικό της βηματισμό. Την ανάγκη αυτή εξέφρασε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: «η ΕΕ πρέπει να πάρει διδάγματα και να αποκτήσει την πολιτική βούληση να δημιουργήσει τη δική της στρατιωτική δύναμη για να επεκταθεί σε μελλοντικές κρίσεις».

Δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι με αφορμή την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ συμφώνησε για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής δύναμης ταχείας αντίδρασης αποτελούμενη από πέντε χιλιάδες στρατιώτες.

Το Λονδίνο δηλώνει ότι επιθυμεί εξομάλυνση της κατάστασης, αλλά δεν κάνει και τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση.

Πλέον, τα βλέμματα όλων έχουν στραφεί στην επικείμενη τηλεφωνική επικοινωνία Μακρόν – Μπάιντεν. Αυτή μπορεί να λάβει χώρα από στιγμή σε στιγμή, ύστερα από το αίτημα που κατέθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Ακόμα, όμως, και ένας συμβιβαστικός Μπάιντεν δεν μπορεί να αλλάξει αυτό που συντελέστηκε. Η συμφωνία AUKUS προβλέπει ένα ευρύ φάσμα διπλωματικής και τεχνολογικής συνεργασίας των τριών χωρών, από την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο έως την τεχνητή νοημοσύνη. Στον πυρήνα της, όμως, βρίσκεται η έναρξη διαβουλεύσεων που θα επιτρέψουν στην Αυστραλία να αποκτήσει πυρηνoκίνητα υποβρύχια. Ως συνέπεια αυτού, ακυρώθηκε η παραγγελία της Αυστραλίας προς τη Γαλλία για υποβρύχια ύψους 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας.

Μπορεί, όμως, η νέα αυτή συμφωνία να αναχαιτίσει την Κίνα και να αλλάξει τα δεδομένα στη Νότια Σινική Θάλασσα; Δύσκολο, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι Κινέζοι έχουν ήδη διαμορφώσει ένα πλέγμα οπλικών συστημάτων που καθιστά εξαιρετικά επικίνδυνη την παρουσία οποιουδήποτε ξένου πλοίου. Η Κίνα διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο του κόσμου, μεγαλύτερο και από τον Αμερικανικό. Ας μην το ξεχνάμε αυτό…