Έρχεται ο ευρωστρατός: Η απάντηση των Βρυξελλών στη συμφωνία AUKUS

Την αντεπίθεσή της ετοιμάζει η Γαλλία, ύστερα από το φιάσκο που υπέστη με την ανακοίνωση της συμφωνίας AUKUS από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Φαίνεται από τις εξελίξεις πως ο ευρωστρατός έρχεται τελικά πολύ νωρίτερα από ότι τον περιμέναμε.

Η πρώτη και ηχηρή συνέπεια από το τριμερές αγγλοσαξονικό σύμφωνο ασφάλειας AUKUS (ΗΠΑ, Αυστραλία, Μ. Βρετανία) είχε ως αποτέλεσμα να λειτουργήσει ως επιταχυντής μια αυτόνομη «ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική», με τη Γαλλία να κάνει σπριντ για να καλύψει το χαμένο έδαφος.

Προσθέτοντας στο παζλ των νέων επιδιώξεων της ΕΕ στη σκιά της AUKUS και την ηχηρή αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, η ώρα των αποφάσεων για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας ήρθε, με τις Βρυξέλλες να δρομολογούν τις εξελίξεις, με επίκεντρο δράσης το Παρίσι. Συγκεκριμένα, στον ετήσιο απολογισμό της για τη δράση της Ένωσης το 2021 στα μέσα της περασμένης εβδομάδας η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισήμανε ότι «δεν υπάρχει κανένα ζήτημα ασφάλειας και άμυνας για το οποίο η απάντηση είναι λιγότερη συνεργασία. Πρέπει να επενδύσουμε στην κοινή εταιρική σχέση μας και να αξιοποιήσουμε τη μοναδική δύναμη της κάθε πλευράς» αναφερόμενη στο ΝΑΤΟ, ενώ έθεσε τις εξελίξεις υπό την ηγεσία των Ηλυσίων, προαναγγέλλοντας πως «υπό τη γαλλική Προεδρία, ο πρόεδρος κος Μακρόν και εγώ θα συγκαλέσουμε Σύνοδο Κορυφής για την ευρωπαϊκή άμυνα».

Κλειδί η Γαλλική Προεδρία

Στην πράξη, οι όποιες αποφάσεις για την ανάπτυξη της πρώτης μορφής ευρωστρατού αναμένεται να ληφθούν από τον Ιανουάριο του 2022 και μέχρι τα τέλη του Ιουνίου του έτους, οπότε και η Γαλλία αναλαμβάνει την Προεδρία της ΕΕ. Η σύμπτωση, άλλωστε, της ευρωπαϊκής προεδρίας με έναν πιο δυναμικό (αν όχι τον δυναμικότερο λόγω της αποχώρησης της γερμανίδας καγκελάριου, Άνγκελας Μέρκελ) Γάλλο Πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν ευνοείται και από το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, αφού η προεδρεύουσα χώρα είναι σε ανοιχτή γραμμή τόσο με την Πρόεδρο της Κομισιόν, όσο και τον εκάστοτε επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, συγκεκριμένα τον Ζοζέπ Μπορέλ. Ο τελευταίος , άλλωστε, τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής δύναμης ταχείας αντίδρασης με 5.000 στρατιώτες, ζητώντας από τα 27 κράτη – μέλη να δράσουν άμεσα. «Πρέπει να είμαστε ικανοί να ενεργήσουμε με ταχύτητα» δήλωσε ο κος Μπορέλ, με φόντο το χάος μετά την αμερικανική απομάκρυνση από το Αφγανιστάν.

Ανοιχτός ο δρόμος

Υπενθυμίζεται ότι η δυνατότητα ανάπτυξης δύναμης ταχείας αντίδρασης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι απολύτως δυνατή από το 1999, ενώ το κενό που δημιουργήθηκε τα προηγούμενα χρόνια είχε καλυφθεί από τη στενή συνεργασία της ΕΕ με το ΝΑΤΟ, συνεργασία που τίθεται σε νέο πλαίσιο μετά την επιλογή των ΗΠΑ να υποχωρήσει μερικώς από το βορειοατλαντικό σύμφωνο, επιμερίζοντας τις δυνάμεις της μεταξύ ΝΑΤΟ και AUKUS.

Για το λόγο αυτό η Γαλλία δεν φαίνεται διατεθειμένη να χάσει περισσότερο χρόνο, ανακτώντας την πρωτοβουλία των κινήσεων, μετά το αρχικό σοκ. Με έδρα το Παρίσι, εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς η ανάκτηση του γαλλικού γοήτρου, καθώς ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας συμφώνησε με τον Ινδό ομόλογό του να συνεργαστούν οι δύο χώρες τους σε ένα πρόγραμμα για την προώθηση «μιας πραγματικά πολυμερούς διεθνής τάξης», ανακοίνωσε απόψε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο ανδρών.

Ο Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν και ο Σουμπραχμανιάν Τζαϊσανκάρ συμφώνησαν επίσης να εμβαθύνουν τη στρατηγική συνεργασία τους που βασίζεται «σε μια σχέση πολιτικής εμπιστοσύνης μεταξύ δύο μεγάλων κυρίαρχων κρατών του Ινδοειρηνικού», προστίθεται στην ανακοίνωση.

Την εγρήγορση που καταγράφεται στο Παρίσι αναφορικά με τη δυνατότητα ανάπτυξης ευρωστρατού απηχούν και οι δηλώσεις του Κλεμέντε Μπον, υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αναρωτήθηκε σήμερα γιατί θα πρέπει να εξασφαλίζουν την άμυνα της Ευρώπης οι ΗΠΑ. «Είναι στο χέρι μας να το κάνουμε, έχουμε την τεχνογνωσία, τα οικονομικά μέσα και την ικανότητα» τόνισε σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό France24.

Ο κος Μπον άφησε να φανεί και η πικρία του για τη στάση του Λονδίνου λέγοντας ότι μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ επέστρεψε στη σχέση εξάρτησης με την Ουάσιγκτον. Αιχμηρός ήταν και απέναντι στους Αυστραλούς: «Δεν ξέρω πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε τους Αυστραλούς εταίρους μας τώρα. Δεν ήταν μια κίνηση εναντίον της Γαλλίας, υπονομεύει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης».