Σολομοί: Ψήθηκαν ζωντανοί μέσα στο νερό

Σολομοί στον ποταμό Κολούμπια, σχεδόν «ψήθηκαν» λόγω του πρωτοφανούς κύματος καύσωνα που σάρωσε τις βορειοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ. Σε βίντεο – ντοκουμέντο που δόθηκε στη δημοσιότητα  από τη ΜΚΟ Columbia Riverkeeper, φαίνεται ένα κοπάδι κόκκινων σολομών που κολυμπά, με πληγές και κόκκινες και λευκές αλλοιώσεις στο δέρμα τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πληγές αυτές είναι αποτέλεσμα άγχους και έκθεσης  των ψαριών σε ακραίες θερμοκρασίες.

Όπως εξηγεί ο Μπρετ Βαντενχόιβελ, επικεφαλής της Columbia River, οι σολομοί ταξίδευαν αντίθετα στο ρεύμα από τον ωκεανό στο ποτάμι, προκειμένου να επιστρέψουν στις πατρογονικές περιοχές αναπαραγωγής τους, ώσπου ξαφνικά άλλαξαν πορεία.

Το δραματικό αυτό βίντεο είναι άλλη μια απόδειξη του τραγικού απολογισμού σε πανίδα και χλωρίδα του πρόσφατου καύσωνα που προκάλεσε το θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων σε Καναδά και βορειοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ.

Σολομοί: Λίγα λόγια για τους σολομούς:

Πρόκειται για γένη ψαριών της οικογένειας σαλμονιδών, της τάξης των κλυπεόμορφων. Ζουν στα ψυχρά νερά του βορείου ημισφαιρίου σε Ατλαντικό και Ειρηνικό ωκεανό.

Ο σολομός είναι μεγάλο ψάρι με μήκος 1-1,5 μ. και βάρος 15-25 κιλά. Στο πάνω μέρος του, έχει γκριζογάλανο χρώμα αλλά την εποχή της αναπαραγωγής αποχτά κηλίδες με πορτοκαλί χρώμα. Ακόμα και το κρέας του γίνεται ρόδινο. Το σώμα του είναι στενόμακρο, ατρακτοειδές και έχει μακρύ ρύγχος. Το στόμα του είναι βαθιά σχισμένο, με πολλά δόντια που υπάρχουν στις σιαγόνες, στον ουρανίσκο και στη γλώσσα. Το δέρμα του είναι σκεπασμένο με μικρά λέπια. Τα πλευρικά και ραχιαία πτερύγια είναι επίσης μικρά. Όλη αυτή η κατασκευή του το βοηθά να κολυμπά τόσο στη θάλασσα όσο και στα ποτάμια, όταν μεταναστεύει για αναπαραγωγή αφού πρέπει να περάσει από ρηχά νερά, ανάμεσα σε βράχια και πέτρες, αντίθετα στο ρεύμα των ποταμών και να υπερπηδήσει φυσικά φράγματα!

Ο σολομός περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη θάλασσα. Όταν όμως έρθει η εποχή που θα γεννήσει, μεταναστεύει στις πηγές των ποταμών και μόνο στο ορισμένο μέρος του ποταμού όπου γεννήθηκε. Η κίνηση αυτή γίνεται κατά κοπάδια που αποτελούνται από άτομα του ίδιου φύλου, από το τέλος του φθινοπώρου και όλο το χειμώνα μέχρι την άνοιξη. Στην πορεία αυτή, ο πληθυσμός αντιμετωπίζει μεγάλα εμπόδια και κινδύνους.

Συνήθως, αποδεκατίζεται από την εξάντληση, τις πληγές, τη σύλληψη από διάφορα ζώα, π.χ. αρκούδες και το ψάρεμα από τον άνθρωπο σε λίμνες και ποτάμια. Τα λιγοστά άτομα που φθάνουν στα οξυγονωμένα νερά των ρυακιών αναπαράγονται και έπειτα, πεθαίνουν ή μένουν αδρανή, παρασυρόμενα από τα νερά. Το ταξίδι αυτό μπορεί να επαναληφθεί περισσότερες από μια φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του ψαριού.

Τα θηλυκά γεννούν πολλά αβγά σ’ ένα βαθούλωμα του ρηχού νερού που το σκάβουν με την ουρά τους και ακολούθως τα καλύπτουν με χαλίκια. Παραμένουν κοντά στα αβγά μέχρι το θάνατό τους, λίγες μέρες μετά. Αυτά γονιμοποιούνται αμέσως από τα αρσενικά. Από τα αβγά εκκολάπτονται μετά από 2 με 3 μήνες μικρά διαφανή ιχθίδια μήκους 1,5-2 εκ. Κατά την πρώτη περίοδο της ζωής τους, τρέφονται από τον λεκιθικό σάκο. Όταν περάσουν 2 ή 3 χρόνια, τα ψάρια κατεβαίνουν κατά κοπάδια στη θάλασσα όπου συμπληρώνεται η ανάπτυξή τους. Η κάθοδος γίνεται οπισθοβατικά με το κεφάλι στραμμένο προς τις πηγές. Έτσι το στόμα τους δέχεται τροφές που κατεβάζει το ρεύμα του ποταμού. Μετά από 2-4 χρόνια γίνονται ικανά για αναπαραγωγή πραγματοποιώντας το ταξίδι της μετανάστευσης. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πως οι σολομοί ξέρουν ποιο δρόμο να ακολουθήσουν για το ποτάμι όπου γεννήθηκαν. Πιστεύεται ότι η γεύση και η όσφρησή τους, τους οδηγεί στον εν λόγω χώρο.

Οι σολωμοί φημίζονται για την ικανότητα που έχουν να πηδούν αντίθετα στο ρεύμα των καταρρακτών καθώς ανεβαίνουν τα ποτάμια για να αναπαραχθούν.

Μια έκθεση της Ιρλανδικής Υπηρεσίας Ερευνών για το Σολομό, έδειξε ότι τα τελευταία χρόνια έχει «μειωθεί δραστικά ο αριθμός των άγριων ψαριών που ανεβαίνουν τα ποτάμια για να αναπαραχθούν». Κάποια μελέτη έδειξε ότι, μέσα σε ένα χρόνο, από τους σχεδόν 44.000 νεαρούς σολομούς που μαρκαρίστηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι, μόνο το 3 τοις εκατό (περίπου 1.300) επέστρεψαν.

Τι ευθύνεται για αυτή την τραγική μείωση στον πληθυσμό του «Βασιλιά των Ψαριών», του σολομού του Ατλαντικού; Θα γίνει ποτέ ξανά τόσο πολυπληθής όσο ήταν παλιότερα; Η κατανόηση του συναρπαστικού και ασυνήθιστου κύκλου ζωής αυτού του μεγαλοπρεπούς ψαριού θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε καλύτερα τις αιτίες και τις πιθανές λύσεις του προβλήματος.