Ντέιβιντ Μπάουι: Πέντε χρόνια χωρίς τον μοναδικό καλλιτέχνη

Ντέιβιντ Μπάουι: Queer, κλασάτος και underground, μία από τις πιο ανατρεπτικές περσόνες του 20ου αιώνα, ο Ντέιβιντ Μπάουι έφυγε νικημένος από τον καρκίνο μια μέρα σαν κι αυτή το 2016.

Ο Ντέιβιντ Μπάουι άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στον 20 αιώνα. Τόσο η μουσική του διαδρομή με τα περάσματα και τις επιρροές από πολλά και διαφορετικά ρεύματα όσο και η προσωπικότητά του τον καθιέρωσαν ως έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες. Ίσως αποτελεί και την πρώτη queer περσόνα σε μια εποχή που σίγουρα δεν ήταν της μόδας. Τα επίθετα που θα μπορούσαν να τον συνοδεύσουν είναι πολλά, αλλά καλύτερα να σταθούμε στην πορεία μιας μεγάλης καλλιτεχνικής πορείας που τελείωσε το 2016 με το άλμπουμ «The Next Day». Λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του, ο Μπάουι έφυγε από τη ζωή παίρνοντας μαζί του ένα κομμάτι από το χρώμα της.

Όπως γράφει το mixanitoxronou.gr, η πρώτη μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1972 με το άλμπουμ “The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars”, που τον παρουσίαζε ως έναν εξωγήινο. Δημιούργησε μία καινούρια περσόνα, που ονόμασε Ziggy Stardust. Ήταν μία ανδρόγυνη φιγούρα με φανταχτερά ρούχα και πολύχρωμα μαλλιά. Για τη δεκαετία του ’70, ήταν πράγματι ένας καλλιτέχνης τόσο διαφορετικός, που η κοινωνία της εποχής θα μπορούσε να τον χαρακτηρίσει εξωγήινο.

Η σόλο καριέρα και η επιτυχία

Πριν όμως φθάσει στην επιτυχία, είχε προηγηθεί σχεδόν μία δεκαετία προσπάθειας και απογοητεύσεων. Μέχρι και το 1967, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο του άλμπουμ, ήταν γνωστός ως Ντέιβιντ Τζόουνς και προσπαθούσε να δημιουργήσει τη δική του καριέρα σε αυτό που αγαπούσε με πάθος. Τη μουσική. Ξεκίνησε ως έφηβος παίζοντας μουσική με φίλους. Άλλαζε συνέχεια συγκροτήματα, μέχρι να βρει το σχήμα που θα τον ικανοποιούσε.

Το 1967 αποφάσισε να κάνει μία ριζική αλλαγή. Ακολούθησε σόλο καριέρα. Πήρε το όνομα του Τζιμ Μπάουι, ενός θρυλικού Αμερικανού πολεμιστή, που είχε δώσει το όνομά του και σε ένα είδος μαχαιριού. Το πρώτο του άλμπουμ απέτυχε παταγωδώς. Ασφαλώς, ο Μπάουι δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια. Επέστρεψε δύο χρόνια αργότερα, πιο αποφασισμένος από ποτέ. Στις 11 Ιουλίου του 1969, μόλις πέντε μέρες πριν ο άνθρωπος πατήσει πρώτη φορά στο φεγγάρι, κυκλοφόρησε το single, “Space Oddity”, που έγινε τεράστια επιτυχία.

Τρία χρόνια αργότερα, ο Μπάουι επέστρεψε, προκαλώντας σάλο. Έβαψε τα μαλλιά του πορτοκαλί, ντύθηκε με στρας και πολύχρωμες φόρμες και δήλωσε δημοσίως ότι ήταν ομοφυλόφιλος. Και εκείνη την εποχή δεν ήταν απλό ούτε χωρίς συνέπειες. Κυκλοφορούσε στο δρόμο ντυμένος με φορέματα, προκαλώντας το βλέμμα των περαστικών και τα σχόλια των μήντια. Μία φορά μάλιστα, ένας πολίτης απείλησε να τον πυροβολήσει. Όλος ο κόσμος ασχολούνταν με τις σεξουαλικές προτιμήσεις του Μπάουι.

Ήταν ένα εξαιρετικό διαφημιστικό τρικ, που κέντρισε όλα τα βλέμματα. Όπως αποκάλυψε ο ίδιος και ο βιογράφος του, Ντέιβιντ Μπάκλι, οι δηλώσεις του περί ομοφυλοφιλίας είχαν περισσότερο ως στόχο να σοκάρουν και να προκαλέσουν τα κοινωνικά ταμπού. Τον ενδιέφερε να πειραματιστεί σεξουαλικά και είχε έρθει σε επαφή με άντρες, αλλά παρέμενε “κρυφά” ετεροφυλόφιλος, όπως είπε κι ο ίδιος.

Όπως ήταν φυσικό, οι πωλήσεις του “Ziggy Stardust” ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο και τον καθιέρωσαν ως μία από τις πιο πρωτοποριακές και ανατρεπτικές φιγούρες του 20ου αιώνα. Η αιτία όμως δεν ήταν μόνο το διαφημιστικό κόλπο αλλά και το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ήταν ένας εξαιρετικός δίσκος.

Επόμενος στόχος ήταν η κατάκτηση της Αμερικής. Εγκαταστάθηκε στο Λος Άντζελες το 1974. Αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα με τα ναρκωτικά, ενώ ο εθισμός στην κοκαΐνη τον είχε αφήσει σκελετωμένο και με ψυχολογικά προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να φτάσει στην 8η θέση των αμερικάνικων chart με το άλμπουμ “David Live” και ένα χρόνο αργότερα, να γοητεύει το Αμερικάνικο κοινό με το άλμπουμ “Young Americans”.

Ο ήχος του Μπάουι άλλαξε, καθώς επηρεάστηκε απ’ τους funk και soul ήχους της Αμερικής και το κοινό αντέδρασε πολύ θετικά. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Μπάουι ήταν ένας παγκόσμιος σούπερ σταρ.

Το 1976, μεταμορφώθηκε σε έναν “Άσπρο Δούκα”.

Ήταν η καινούρια περσόνα του Μπάουι, ο οποίος είχε πια χάσει τον έλεγχο με τα ναρκωτικά. Αρνήθηκε να καθυστερήσει την προβολή μιας ζωντανής συνέντευξης, αν και ο Ισπανός δικτάτορας Φράνκο είχε μόλις πεθάνει και το κανάλι ήθελε να εστιάσει σε αυτό. Όταν βγήκε στους δέκτες, δυσκολευόταν ακόμα και να μιλήσει. Προκάλεσε αντιδράσεις όταν έκανε δηλώσεις υπέρ του φασισμού και του Χίτλερ, ενώ κατηγορήθηκε ότι έκανε δημοσίως τον χαιρετισμό των Ναζί.

Όπως δήλωσε αργότερα, “Ήμουν τελείως τρελός. Με ένοιαζε μόνο η μυθολογία. Όλο αυτό το πράγμα με τον Χίτλερ… ήταν λες και ανακάλυψα τον βασιλιά Αρθούρο”. Προς το τέλος της δεκαετίας, ο Μπάουι είχε εγκατασταθεί στη Γερμανία, είχε αρχίσει να απομακρύνεται απ’ τα ναρκωτικά και η μουσική του απέκτησε έναν πιο μίνιμαλ ήχο. Δημιούργησε τη λεγόμενη “Τριλογία του Βερολίνου”, η οποία απέσπασε θετικές κριτικές.

Η δεκαετία του ’80 σημαδεύτηκε από την επιστροφή του “Major Tom”, του ήρωα του Space Oddity”, με το τραγούδι “Ashes to Ashes”. Η θεατρικότητα του Μπάουι βρήκε διέξοδο στο θεατρικό σανίδι, όταν πρωταγωνίστησε στο Broadway ως ο “Άνθρωπος Ελέφαντας”. Συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως ο Μικ Τζάγκερ, η Τίνα Τέρνερ και οι Queen, στο αξέχαστο “Under Pressure”. Το 1989 εγκατέλειψε τη σόλο καριέρα, για να γίνει μέλος του συγκροτήματος “Tin Machine”, με το οποίο κυκλοφόρησε δύο άλμπουμ, τα οποία πέρασαν απαρατήρητα.

Το 1990, μέσω κοινών φίλων, γνώρισε το τοπ μόντελ, Ιμάν. “Σκεφτόμουν πώς θα ονομάσουμε τα παιδιά μας απ’ τη νύχτα που γνωριστήκαμε. Ήταν ακαριαίο”, δήλωσε αργότερα ο Μπάουι. Παντρεύτηκαν το 1992, απέκτησε μία κόρη, την Αλεξάντρια και ήταν μαζί μέχρι και τον θάνατό του. Τη δεκαετία του ’90, ο ήχος του εμφάνισε έντονες επιρροές από την ηλεκτρονική και τέκνο μουσική. Μετά από περιοδείες με το συγκρότημα “Nine Inch Nails”, επέλεξε να μείνει στο παρασκήνιο και να αναλάβει τη θέση του παραγωγού, για καλλιτέχνες όπως ο Λου Ριντ και ο Ίγκι Ποπ.

Δημιουργία μέχρι το τέλος

Το 2004, έπαθε καρδιακή προσβολή και χρειάστηκε επέμβαση. Ανακοίνωσε ότι θα αποσυρόταν για ένα διάστημα για λόγους υγείας. Σταδιακά, μετατρεπόταν σε έναν “ήρεμο οικογενειάρχη”. Η εικόνα του δεν είχε καμία σχέση με την περσόνα του Ziggy Stardust και τις έξαλλες εμφανίσεις που τον έκαναν γνωστό. Τα χρόνια, οι καταχρήσεις, η φυσιολογική φθορά, τον ηρέμησαν. Φωτογραφιζόταν να περπατά στο πάρκο ντυμένος με τζιν και φορώντας γυαλιά πρεσβυωπίας.

Το 2006, σε ηλικία 59 ετών, βραβεύτηκε για τη προσφορά του στη μουσική και έδωσε την τελευταία ζωντανή συναυλία σε φιλανθρωπική εκδήλωση στη Νέα Υόρκη. Επανεμφανίστηκε πολλά χρόνια αργότερα, το 2013 με το άλμπουμ “The Next Day”. Το κοινό το υποδέχτηκε με ενθουσιασμό και σκαρφάλωσε αμέσως στη δεύτερη θέση των chart. Ο Μπάουι ωστόσο επέμενε να μένει μακριά από τις κάμερες. Το Δεκέμβριο του 2015 έκανε πρεμιέρα το μιούζικαλ που έγραψε με τίτλο “Lazarus”. Στις 7 Ιανουαρίου του 2016, την ημέρα των γενεθλίων του, κυκλοφόρησε το καινούριο του άλμπουμ, “Blackstar”. Είναι το τελευταίο έργο της καριέρας του. Πέθανε στις 10 Ιανουαρίου 2016.