Εμβόλια κατά του κορωνοϊού: Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τα κορυφαία σκευάσματα

Σε έξαρση βρίσκεται το δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού, με τις χώρες την μία μετά την άλλη να σημειώνουν αρνητικά ρεκόρ κρουσμάτων και νεκρών και με τα Εθνικά Συστήματα Υγείας να δοκιμάζουν τα όριά τους αν δεν έχουν ήδη καταρρεύσει. Από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βραζιλία, ως τη Γαλλία, τη Νότια Αφρική και την Ινδία, οι κυβερνήσεις, τα νοσοκομεία και οι πολίτες δίνουν καθημερινά “μάχη” με σκοπό να περιοριστεί η διασπορά της νόσου.

Όπως ακριβώς “μάχη” δίνουν και οι ειδικοί στα εργαστήρια προκειμένου να καταλήξουν στο εμβόλιο που θα νικήσει τον αόρατο αυτό εχθρό και θα σώσει την ανθρωπότητα.

Οι πρόσφατες ανακοινώσεις των Pfizer – BioNTech για την επιτυχία του εμβολίου κατά του κορωνοϊού σε ποσοστό 90% έδωσαν ελπίδα σε όλο τον κόσμο κάνοντας τον να πιστέψει πως σύντομα -όσο αυτό είναι εφικτό- θα επιστρέψει στην καθημερινότητά του. Την ίδια στιγμή, στην τελική ευθεία μπαίνουν και οι δοκιμές για το εμβόλιο της Moderna, με τα αποτελέσματα να αναμένονται εντός του Νοέμβρη. Ωστόσο, αντίπαλος τoυ σκευάσματος της Pfizer αυτό της  Οξφόρδης, για το οποίο έχουν ήδη παρασκευαστεί 40 εκατομμύρια δόσεις.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι τα εμβόλια που αναπτύσσονται κατά του φονικού ιού έχουν δημιουργηθεί με διαφορετικές προσεγγίσεις. Το εμβόλιο των AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με την επιστημονική ονομασία ChAdOx1 nCoV-19, βασίζεται σε έναν «απενεργοποιημένο» αδενοϊό, που προκαλεί κρυολόγημα και εντοπίζεται στους χιμπατζήδες.

Στον συγκεκριμένο αδενοϊό, ωστόσο, οι επιστήμονες προσέθεσαν γενετικές οδηγίες για την πρωτεΐνη επιφανείας (spike protein) του κορωνοϊού SARS-Cov-2, που είναι απαραίτητη ώστε ο ιός να προσβάλει τον άνθρωπο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι το εμβόλιο της Οξφόρδης και της AstraZeneca μαθαίνει στο ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον κορωνοϊό και να δημιουργεί ανοσολογική αντίδραση. Τονίζεται, ότι ο ιός-«όχημα» που χρησιμοποιείται στο εμβόλιο της Οξφόρδης δεν μπορεί να μεταδοθεί στους ανθρώπους.

Πού διαφέρει με το εμβολίου της Pfizer;

Η ομάδα των Pfizer και BioNTech επέλεξε έναν διαφορετικό δρόμο για το δικό της εμβόλιο, το οποίο βασίζεται στην τεχνική του αγγελιαφόρου RNA (mRNA), κάτι που το διαφοροποιεί από τα περισσότερα εμβόλια, στα οποία και χρησιμοποιούνται αποδυναμωμένοι ιοί. Όταν εγχύεται στον οργανισμό, το mRNA εμβόλιο περνά στα κύτταρα και τους «μαθαίνει» να δημιουργούν αντιγόνα. Αυτά τα αντιγόνα αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό σύστημα και εκείνο, τότε, προετοιμάζεται για να “πολεμήσει” τον κορωνοϊό.

Από τις τελευταίες παρατηρήσεις επιστημόνων προκύπτει ότι κάθε εμβόλιο έχει τα θετικά και τα αρνητικά του. Τα βασικά εξ αυτών είναι τα εξής:

Η παραγωγή:

• Το εμβόλιο της Pfizer μπορεί να παραχθεί με μεγαλύτερους ρυθμούς, καθώς δεν περιλαμβάνει πραγματικό ιό στη σύνθεσή του. Παρά ταύτα, το εμβόλιο της Pfizer χρειάζεται πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, κάτω των 70 βαθμών Κελσίου, για να συντηρηθεί. Αυτό δημιουργεί βασικά προβλήματα για τη διανομή του, ιδίως σε μη ανεπτυγμένες χώρες. Αυτός είναι και ο λόγος που η Pfizer σχεδιάζει μια εκδοχή του εμβολίου σε σκόνη.
• Το εμβόλιο της Οξφόρδης μπορεί να συντηρηθεί σε θερμοκρασίες 2 με 8 βαθμούς Κελσίου, καθιστώντας μακράν πιο εύκολη τη διανομή του.

Η τιμή:

• Το εμβόλιο της Pfizer θα χρειάζεται δύο δόσεις, έναντι μιας δόσης του εμβολίου της Οξφόρδης.
• Το εμβόλιο της Οξφόρδης θα είναι πιο φτηνό από εκείνο της Pfizer. Σύμφωνα με τον Independent, οι δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer θα κοστίζουν περί τα 39 δολάρια. Το εμβόλιο της Οξφόρδης, ωστόσο, θα κοστίζει 3 δολάρια. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υπογράψει συμφωνίες για αγορά 400 εκατ. δόσεων του εμβολίου της Οξφόρδης έναντι 2,5 ευρώ και έχει επίσης αγοράσει 200 εκατ. δόσεις με οψιόν για 100 εκατ. ακόμη από το εμβόλιο της Pfizer με λιγότερα από 19,5 δολάρια ανά δόση. Η Ευρώπη κατόπιν θα μοιράσει τα εμβόλια σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Η αποτελεσματικότητα:

• Τα αποτελέσματα για το εμβόλιο της Pfizer μας ξάφνιασαν όλους, καθώς από τις δύο ομάδες που το έλαβαν (εμβόλιο έναντι placebo) αποδείχθηκε ότι απέδωσε στο 90% των συμμετεχόντων.
• Ενθαρρυντικά ήταν επίσης και τα πρώτα αποτελέσματα για το εμβόλιο της Οξφόρδης, δίχως όμως να περιλαμβάνουν προχωρημένες δοκιμές, δηλαδή ανθρώπους που προσβλήθηκαν από κορωνοϊό και δεν νόσησαν. Το εμβόλιο της Οξφόρδης προκαλεί ισχυρή ανοσοαπόκριση στους ηλικιωμένους. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι, για παράδειγμα, το εμβόλιο της γρίπης έχει χαμηλή αποδοτικότητα στον ηλικιωμένο πληθυσμό.
• Αντιθέτως, το εμβόλιο της Pfizer δεν είναι ακόμη γνωστό το ποσοστό αποτελεσματικότητας σε κρίσιμες υπο-ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι, όπως και κατά πόσον το εμβόλιο μπορεί να αποτρέψει βαριές περιπτώσεις, αφού δεν είχε νοσήσει βαριά ουδείς από τους συμμετέχοντες που κόλλησαν Covid-19 σε αυτόν τον γύρο της ανάλυσης.

Τι κατάφεραν και τα δύο εμβόλια:

Τέλος σημειώνεται πως τόσο το εμβόλιο των AstraZeneca και Οξφόρδης όσο και το εμβόλιο των Pfizer και BioNTech κατάφεραν να «πυροδοτήσουν» τη δημιουργία αντισωμάτων και Τ-λεμφοκυττάρων. Πρόκειται για έναν συνδυασμό ικανό να αντιμετωπίσει την προσβολή και, το ευκταίο, τη βαριά νόσηση από τον κορωνοϊό.