Υπερασπίστρια των δικαιωμάτων του παιδιού κερδίζει το Βραβείο Προσφύγων Nάνσεν

Ως Περιφερειακή Συντονίστρια του Ίδρυματος Renacer στην περιοχή της Καραϊβικής, έχει αφιερώσει περισσότερες από δύο δεκαετίες για να βοηθήσει την Κολομβιανή μη κερδοσκοπική οργάνωση να επιτύχει τον στόχο της, την εξάλειψη της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης παιδιών και εφήβων. H οργάνωση ιδρύθηκε πριν από 32 χρόνια, ενώ έχει βοηθήσει πάνω από 22.000 παιδιά και εφήβους που έχουν επιζήσει από περιστατικά σεξουαλικής εκμετάλλευσης και άλλων μορφών σεξουαλικής και έμφυλης βίας. «Άνθρωποι όπως η Maye αντιπροσωπεύουν την καλύτερη ανθρώπινη πλευρά μας. Η γενναιότητά της και ο ανιδιοτελής αγώνας της να σώσει και να προστατεύσει μερικά από τα πιο ευάλωτα παιδιά του κόσμου είναι κάτι παραπάνω από ηρωικά», δήλωσε ο Filippo Grandi, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

«Η Maye ενσαρκώνει την ουσία αυτού του βραβείου. Η ακλόνητη αφοσίωσή της έχει σώσει τη ζωή εκατοντάδων παιδιών προσφύγων και έχει φέρει πίσω την ελπίδα τους για ένα καλύτερο μέλλον», πρόσθεσε. Το Βραβείο Προσφύγων Νάνσεν της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) τιμά την εξαιρετική προσφορά προς τους ανθρώπους που έχουν εκτοπιστεί αναγκαστικά. Με την πάροδο των ετών, περισσότερα από 82 άτομα, ομάδες ή οργανώσεις έχουν λάβει το βραβείο για την ακλόνητη αφοσίωσή τους στους πρόσφυγες και την υποδειγματική δουλειά τους εκ μέρους των αναγκαστικά εκτοπισμένων ή ανιθαγενών.

Για πάνω από 20 χρόνια, η Maye έχει κάνει ό,τι είναι δυνατό, διακινδυνεύοντας συχνά την ίδια της την ασφάλεια, για να σώσει κορίτσια και αγόρια θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και εμπορίας ανθρώπων. Χτενίζει στην κυριολεξία με τα πόδια απομακρυσμένες κοινότητες στη βορειοανατολική Κολομβία, όπου δραστηριοποιούνται δίκτυα εμπορίας ανθρώπων και διακινητές. Η Maye συντονίζει μια αφοσιωμένη ομάδα ανθρώπων από το Ίδρυμα Renacer σε στενή συνεργασία με το Ινστιτούτο Οικογενειακής Πρόνοιας της Κολομίας, ένα κρατικό όργανο επιφορτισμένο με την προστασία των παιδιών στη χώρα αυτή της Νότιας Αμερικής.

Μιλώντας ανοιχτά κατά των παραβιάσεων που έχει δει, έχει παρακινήσει την κοινωνία των πολιτών, τις κολομβιανές αρχές και τον τομέα του τουρισμού – ο οποίος αποτελεί εύφορο έδαφος για τη σεξουαλική εκμετάλλευση και εμπορία ανθρώπων στη χώρα – να διασφαλίσουν την προστασία των παιδιών και των εφήβων. «Η σεξουαλική εκμετάλλευση έχει τεράστιο αντίκτυπο στα παιδιά, σε συναισθηματικό, ψυχολογικό, σωματικό και κοινωνικό επίπεδο», δηλώνει η Maye. «Βλέπουμε κορίτσια που δεν αισθάνονται ότι το σώμα τους τούς ανήκει. Τα σώματά τους έχουν υποστεί τόση κακομεταχείριση, τόση κακοποίηση, τόση εκμετάλλευση, που αισθάνονται αποξενωμένα από αυτά, σαν να μην τους ανήκουν.”

Το 2009, ο αδιάκοπος ακτιβισμός και η άσκηση πίεσης από τη Maye βοήθησαν στη θέσπιση δύο νομοθετικών πράξεων που αποτελούν ορόσημα. Ο Nόμος 1329 καθόρισε μια υποχρεωτική ελάχιστη ποινή φυλάκισης 14 ετών για όσους καταδικάζονται για βοήθεια και συνέργεια στη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και εφήβων. Παράλληλα, ο Νόμος 1336 στοχεύει στους ιδιοκτήτες χώρων, όπου διευκολύνεται η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών. Οι εκτιμήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο δείχνουν ότι εκατομμύρια άνθρωποι συνεχίζουν να πέφτουν θύματα εμπορίας κάθε χρόνο. Οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν τον μεγαλύτερο πληθυσμό ανάμεσα στα θύματα που εντοπίζονται.

Οι πρόσφυγες, οι μετανάστες, οι αιτούντες άσυλο και οι εσωτερικά εκτοπισμένοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, καθώς ο εκτοπισμός τούς καθιστά ακόμα πιο ευάλωτους. Οι συγκρούσεις ενισχύουν τις ήδη υπάρχουσες πρακτικές εμπορίας ανθρώπων, όπως οι αναγκαστικοί γάμοι παιδιών με μέλη ένοπλων ομάδων και δημιουργούν νέες ανάγκες, όπως η αναγκαστική στρατολόγηση, αυξάνοντας την προσφορά πιθανών θυμάτων.

Από το 2015, η επιδεινούμενη κατάσταση στη Βενεζουέλα ανάγκασε εκατομμύρια ανθρώπους να διαφύγουν. Υπολογίζεται ότι 1,7 εκατομμύρια έχουν αναζητήσει καταφύγιο στη γειτονική Κολομβία. Αναζητώντας απελπισμένα ασφάλεια και μια καλύτερη ζωή, οι κάτοικοι της Βενεζουέλας καταφεύγουν σε κάθε δυνατό μέσο για να διαφύγουν από τη χώρα, με πολλούς από αυτούς να πέφτουν θύματα των δικτύων εμπορίας ανθρώπων, εγκληματικών συμμοριών και παράνομων ένοπλων ομάδων που συχνά δραστηριοποιούνται κατά μήκος των συνόρων. Οι γυναίκες και τα κορίτσια πέφτουν συχνά θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης από διακινητές προκειμένου να μπορέσουν να διασχίσουν τα σύνορα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των κολομβιανών αρχών, μεταξύ 2015 και 2019, ο αριθμός των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων αυξήθηκε κατά 23%. Η άνοδος συνδέεται εν μέρει με τις ροές προσφύγων και μεταναστών από τη Βενεζουέλα. Τα στοιχεία της κυβέρνησης της Κολομβίας δείχνουν ότι μόλις τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2020, οι αρχές είχαν ήδη εντοπίσει αύξηση κατά 20% στην εμπορία ανθρώπων διαφορετικών εθνικοτήτων σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σε πάνω από τις μισές περιπτώσεις, η σεξουαλική εκμετάλλευση ήταν ο απώτερος στόχος της εμπορίας. Η πανδημία του COVID-19 έχει επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις για τους αναγκαστικά εκτοπισμένους.

Ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας έχει αφήσει πολλούς ανθρώπους από τη Βενεζουέλα άνεργους και άστεγους, ωθώντας τους βαθύτερα στη φτώχεια, έναν από τους κύριους κινητήριους μοχλούς της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και εμπορίας ανθρώπων. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη διακοπή της εκπαίδευσης έχει αφήσει τα παιδιά εκτεθειμένα σε εκμετάλλευση και κακοποίηση. Πολλά παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με την παιδική εργασία ή τους παιδικούς γάμους ώστε βοηθήσουν στον βιοπορισμό των οικογενειών τους. Οι αυστηρότερες διαδικασίες στα σύνορα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού έχουν αναγκάσει επίσης πολλούς απελπισμένους ανθρώπους να καταφύγουν σε παράτυπα μέσα διέλευσης των συνόρων σε αναζήτηση ασφάλειας.

Η Ύπατη Αρμοστεία συνεργάζεται στενά με τοπικούς και εθνικούς κρατικούς θεσμούς για την ενίσχυση της βοήθειας που παρέχεται στους πρόσφυγες και τους μετανάστες από τη Βενεζουέλα και για την προώθηση της τοπικής τους ένταξης. Η Ύπατη Αρμοστεία παρέχει βοήθεια ζωτικής σημασίας στους νεοαφιχθέντες στις συνοριακές περιοχές. Βοηθάει στην πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, προωθεί την αρμονική συνύπαρξη με τις κοινότητες υποδοχής, καθώς και την πρόσβαση σε θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η εξασφάλιση εγγράφων ταυτοποίησης, η εκπαίδευση και η απασχόληση.

«Η εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων και η προστασία των παιδιών από τη σεξουαλική εκμετάλλευση δεν είναι μόνο νομική υποχρέωση – είναι επίσης ηθικό καθήκον και απαιτεί μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια», δήλωσε ο κ. Grandi. «H φετινή χρονιά σηματοδοτεί την 20ή επέτειο του Πρωτοκόλλου του Παλέρμο – της πρώτης διεθνούς σύμβασης για την εμπορία προσώπων και το πρώτο πραγματικό βήμα από τη διεθνή κοινότητα για την καταπολέμησή της. Αυτή είναι μια ευκαιρία να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας για την εξάλειψη αυτού του φρικτού εγκλήματος.»

Το Βραβείο Προσφύγων Nansen της Ύπατης Αρμοστείας προσφέρεται ως αναγνώριση ενός εξαιρετικού ανθρωπιστικού έργου προς όφελος των αναγκαστικά εκτοπισμένων. Οι πρόσφατοι νικητές είναι ο δικηγόρος από το Κιργιστάν Azizbek Ashurov, του οποίου οι προσπάθειες βοήθησαν τη Δημοκρατία της Κιργιζίας να γίνει η πρώτη χώρα στον κόσμο που τερμάτισε την ανιθαγένεια. Ο χειρουργός από το Νότιο Σουδάν Δρ Evan Atar Adaha και ο Zannah Mustapha, δικηγόρος και διαμεσολαβητής στη βορειοανατολική Νιγηρία. Η τελετή απονομής θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά στις 5 Οκτωβρίου λόγω των υγειονομικών κανονισμών λόγω COVID-19.