Κωνσταντίνος Καραμανλής: Η φράση που έμεινε στην ιστορία

Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν μιλούσε πολύ. Προτιμούσε να ακούει και να πράττει. Οι φίλοι του χαρακτήριζαν το ύφος του «δωρικό» και οι αντίπαλοί του τον αποκαλούσαν «ο μεγάλος σιωπηλός». Κι’ όμως, είναι ο πολιτικός που κατάφερε με τις καίριες ρήσεις του να εκφράσει όσο λίγοι το δράμα, το μεγαλείο, τον ψυχισμό αλλά και τον παραλογισμό της Ελλάδας.

Είναι οι πρώτες ημέρες του 1989 και συγκεκριμένα 11 Ιανουαρίου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής παραμένει στο σπίτι του  στην Πολιτεία και δεν δείχνει διάθεση να αναμειχθεί στη δημόσια ζωή. Εκείνη την περίοδο είχε ξεσπάσει το σκάνδαλο Κοσκωτά και το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν σε “πόλεμο” με τη Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη. Ακραία πόλωση επικρατούσε στο πολιτικό σκηνικό της χώρας και οι σχέσεις ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση βρισκόταν στο “κόκκινο”. Ο “Εθνάρχης” απείχε από την πολιτική κρίση, καθώς με απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν είχε ανανεωθεί η θητεία του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Μετά από χρόνια σιωπής, αποφασίζει, όμως, να σχολιάσει τα τεκταινόμενα. «Τα πρωτοφανή γεγονότα που σημειώνονται τον τελευταίο καιρό στον τόπο μας δημιουργούν την εντύπωση ότι η Ελλάς μετεβλήθη σε απέραντο φρενοκομείο» λέει και η φράση του ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως.

Ορισμένοι υποστήριξαν ότι αφορμή στάθηκε η πρόταση βουλευτών του ΠΑΣΟΚ τον καλέσουν ως μάρτυρα στην Βουλή για το σκάνδαλο Κοσκωτά γιατί είχε συναντήσει κάποτε τον μεγαλοτραπεζίτη σε μια δεξίωση. Άλλοι θεώρησαν ότι αναφερόταν στις παράδοξες πολιτικές ζυμώσεις της ΝΔ με τον Συνασπισμό και κάποιοι είπαν ότι εκδήλωσε την αντίρρησή του στην πρόσφατη τότε υιοθέτηση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής. Όποια και αν ήταν πάντως η αφορμή, με την ακρίβεια της διαπίστωσης δεν διαφώνησε κανείς.

Ο χαρακτηρισμός του θεωρήθηκε απόλυτα εύστοχος παρότι μετέπειτα υπήρξαν διάφορες ερμηνείες. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έμεινε μακριά από το σκάνδαλο του ’89 και διαφώνησε με την απόφαση της ΝΔ και του Ενιαίου Συνασπισμού να παραπέμψουν τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο. Λέγεται πως τότε στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας την επίσης ιστορική φράση: «Έναν τέως πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις φυλακή· τον στέλνεις σπίτι του».

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Ποιος ήταν

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής διετέλεσε τέσσερις φορές πρωθυπουργός και δύο φορές Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και η κληρονομιά του παραμένει δυνατή. Όταν έφυγε από τη ζωή η Ελλάδα ήταν πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως το είχε οραματιστεί.

Μια Ευρωπαϊκή Ένωση «που θα εξασφαλίσει την αξιοποίηση ενός τεράστιου δυναμικού φυσικών και ανθρώπινων πόρων. Θα οργανώσει την οικονομία γύρω από τον άνθρωπο, αντί τον άνθρωπο γύρω από την οικονομία».

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής γεννήθηκε στις 8 Μαρτίου 1907 στην Πρώτη Σερρών, τότε που ακόμα ονομαζόταν Κιούπκιοϊ και ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι γονείς του ήθελαν να του προσφέρουν τις καλύτερες δυνατές παροχές στην εκπαίδευση, οπότε τον «έστειλαν» στα καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύμματα, δημοτικό, γυμνάσιο, πανεπιστήμιο, όλα ήταν σε διαφορετικές πόλεις, μέχρι να πάρει το πτυχίο του από τη Νομική Σχολή.

Τα χρόνια της δικηγορίας στις Σέρρες τον ώθησαν να εμπλακεί ενεργά με τον Δημόσιο βίο και να «κυνηγήσει» την πολιτική ζωή, η οποία αποδείχτηκε τρικυμιώδης, αλλά σίγουρα επιτυχημένη.

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Υπουργική θητεία

Μετά από μια περίοδο βουλευτικής θητείας ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ξεκίνησε την υπουργική του θητεία το 1946 ως Υπουργός Εργασίας στις κυβερνήσεις, διαδοχικά, Κ. Τσαλδάρη και Δ. Μαξίμου, ενώ αμέσως μετά έγινε υπουργός Μεταφορών.

Το Νοέμβριο του 1948 μέχρι και τον Ιανούριο του 1950, ο κ. Καραμανλής τέλεσε υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας αφήνοντας πίσω τουσημαντικό έργο με επίκεντρο την περίθαλψη, τον επαναπατρισμό και την παραγωγική επαναδραστηριοποίηση πολλών εκατοντάδων χιλιάδων αγροτών, προσφύγων, θυμάτων του εμφύλιου πολέμου, με το πρόγραμμα «Πρόνοια-Εργασία».

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Η ΕΡΕ και η Χούντα

Το όνομά του θα γίνει γνωστό στο πανελλήνιο από τη θητεία του ως Υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση Παπάγου (1952-1955) και αυτό γιατί μέσα σε έξι μήνες αποκατέστησε πλήρως το συγκοινωνιακό δίκτυο που είχε πληγεί από τον Πόλεμο και τις εμφύλιες συγκρούσεις.

Ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητα του, αλλά και η απήχηση του έργου του στην κοινή γνώμη, ήταν ισχυρά βήματα για την ανάδειξή του στην πρωθυπουργία, μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπάγου.

Η πρωτοβουλία του βασιλέα Παύλου να του αναθέσει τον σχηματισμό της κυβέρνησης, στις 5 Οκτωβρίου 1955, εξέπληξε τους πάντες, αφού δεν ήταν μέσα στους επικρατέστερους υποψήφιους.

Ο Κ. Καραμανλής, από την πρώτη μέρα της πρωθυπουργίας του, θέλησε να βάλει τη δική του σφραγίδα στην πολιτική ζωή της χώρας.

Ίδρυσε νέο κόμμα, την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) και πήγε στις κάλπες τον Φεβρουάριο του 1956. Η επικράτηση στην πρώτη και στη συνέχεια σε δύο ακόμη εκλογικές αναμετρήσεις, το 1958 και το 1961, του επέτρεψε να διατηρήσει αδιάλειπτα την εξουσία για μία οκταετία (1955-1963), ένα επίτευγμα χωρίς προηγούμενο στην πολιτική ιστορία της χώρας.

Πρωταρχική φροντίδα του Καραμανλή ήταν ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενός προγράμματος ταχύρρυθμης οικονομικής ανάπτυξης, σε μια χώρα που βίωνε ακόμη τις συνέπειες του καταστροφικού εμφύλιου πολέμου. Όραμα του μια Ελλάδα απαλλαγμένη από τα σύνδρομα της δυσπραγίας και της φτώχειας. Η σταθερή αύξηση του εθνικού εισοδήματος, η άνοδος του κατά κεφαλήν εισοδήματος, η ραγδαία άνοδος των επενδύσεων και η μείωση της ανεργίας ήταν όλα στον θετικό απολογισμό της διακυβέρνησης Καραμανλή.

Η ανοδική πορεία της οικονομίας θα του δώσει τη δυνατότητα να στραφεί, με την πάροδο του χρόνου, προς την ενίσχυση της παιδείας, του πολιτισμού και για πρώτη ουσιαστικά φορά, του αθλητισμού, με τη θεσμοθέτηση του ΠΡΟ-ΠΟ (1959). Ακόμη, αύξησε τη χρηματοδότηση του κοινωνικού τομέα κι έλαβε θεσμικά μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα, με κορυφαίο γεγονός τη σύσταση του ΟΓΑ (1961).

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Η παραίτηση και ο κύριος «Τριανταφυλλίδης»

Η πρώτη κυβερνητική οκταετία του Κωνσταντίνου Καραμανλή διακόπηκε απρόβλεπτα, με την παραίτησή του, τον Ιούνιο του 1963, ύστερα από διαφωνία με τον βασιλέα Παύλο.Η κρίση δεν ήταν ανεξάρτητη από το κλίμα πολιτικής έντασης εκείνης της εποχής.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος της «Ενώσεως Κέντρου» Γεώργιος Παπανδρέου είχε κηρύξει «πόλεμο» κατηγορώντας τον Καραμανλή ότι είχε κερδίσει τις εκλογές του 1961 με βία και νοθεία, ενώ η δολοφονία Λαμπράκη από παρακρατικούς στη Θεσσαλονίκη είχε ρίξει βαριά τη σκιά της στη χώρα.

Κωνσταντίνος Καραμανλής: «Ποιος επιτέλους κυβερνά αυτό τον τόπο» είχε πει τότε ο Καραμανλής.

Στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 ηγήθηκε της ΕΡΕ, αλλά υπό το βάρος των καταγγελιών της αντιπολίτευσης, ηττήθηκε από την «Ένωση Κέντρου» του Γεωργίου Παπανδρέου. Τότε, ο Καραμανλής παραιτήθηκε από την ηγεσία της ΕΡΕ κι έφυγε μυστικά για το Παρίσι με το ψευδώνυμο «Τριανταφυλλίδης».

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Η μεταπολίτευση, η ΕΟΚ και οι πολιτικές νίκες

11 χρόνια μετά, στις 24 Ιουλίου 1974 η δικτατορία έχει πια καταρρεύσει και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής γυρίζει για να αναλάβει τα ηνία. Από το 1967 η χώρα τελεί υπό την σκιά των ‘Συνταματαρχών’ και τα επτά χρόνια χούντας έχουν αφήσει το σημάδι τους.

Στις 24 Ιουλίου 1974, αδυνατώντας η τελευταία κυβέρνηση να χειριστεί τα εξ υπαιτιότητάς της γεγονότα της Κύπρου, (απόπειρα δολοφονίας Μακαρίου Γ΄, το πραξικόπημα της Κύπρου και τον Αττίλα Ι), ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης, προσκάλεσε από το εξωτερικό και διόρισε πρωθυπουργό τον Κ. Καραμανλή ο οποίος και ανέλαβε την λεγόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επιστρέφει στα πάτρια εδάφη με το αεροσκάφος που του παραχώρησε ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Ζισκάρ ντ’ Εσταίν. Το πλήθος που έχει συγκεντρωθεί για να τον καλωσορίσει χειροκροτεί και ζητοκραυγάζει το όνομα του.

Η άνετη νίκη του επί δύο συνεχόμενες εκλογικές μάχες (1974 / 1977), του επέτρεψε να παραμείνει αδιάλειπτα στην εξουσία για μία εξαετία, επικεφαλής της Νέας Δημοκρατίας, ενός νεοσύστατου σχηματισμού, που εντάσσεται στον κεντροδεξιό χώρο, με ιδεολογικό στίγμα τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό.

Την εξαετία 1974-1980 και παρά τη διεθνή ενεργειακή κρίση, που έπληξε και τη χώρα μας, το εθνικό εισόδημα αυξανόταν με ρυθμούς 5% ετησίως, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα σημείωσε αύξηση 50%.

Το 1980, μετά την υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΟΚ, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέλεξε να εγκαταλείψει την ενεργό πολιτική και εκλέχθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 1980 και ακόμα μια, την πενταετία 1990-1995.

Κάπου εκεί, το 1989, ήταν η χρονιά που η χώρα βοούσε από τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Ο εισαγγελέας που είχε αναλάβει την υπόθεση καλεί τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να καταθέσει, με το αιτιολογικό ότι είχε συναντηθεί κάποτε με τον Κοσκωτά σε μια δεξίωση. Ο Καραμανλής, σαφώς ενοχλημένος κάνει την ιστορική δήλωση: «Η χώρα μετεβλήθη σε ένα απέραντο φρενοκομείο».

Κωνσταντίνος Καραμανλής: Το τέλος ενός μεγάλου

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών, στις 23 Απριλίου 1998. Ακόμα και αν δεν άφησε απογόνους από το γάμο του με την Αμαλία Μεγαπάνου, άφησε πίσω του μια μεγάλη πολιτική κληρονομιά. Είχε συμπληρώσει 60 χρόνια στο πολιτικό προσκήνιο.