Spiegel: “Η συμφωνία με την Τουρκία για τους πρόσφυγες κρέμεται σε μια κλωστή”

Ο αριθμός των προσφύγων αυξάνεται από τον Ιούνιο, όταν πέρασαν 3.100 αιτούντες άσυλο από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά, σχεδόν άλλοι 5.000 τον Ιούλιο και γύρω στους 8.100 τον Αύγουστο, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό που διαπιστώνει  ότι πολλές πτυχές της συμφωνίας που είχε κλείσει η Ευρωπαϊκή Ένωση με την Άγκυρα δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.

Οι εμπλεκόμενοι, όμως, τήρησαν ένα μέρος της συμφωνίας με την Τουρκία να συλλαμβάνει πρόσφυγες στις ακτές της και στα χωρικά της ύδατα, την ΕΕ να της καταβάλλει δισεκατομμύρια ευρώ για τη στέγασή τους και την Ελλάδα να κρατά στα νησιά όσους θεωρούνται ότι δεν είχαν ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας.

Η Μόρια σύμβολο των καταστροφικών συνθηκών στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης

«Όπως όμως δείχνουν τα πράγματα, η πραγματικότητα απειλεί να ξεπεράσει ακόμη κι αυτά τα σημεία της συμφωνίας, αφού το σύστημα χορήγησης ασύλου στην Ελλάδα απειλείται με κατάρρευση με τον αυξανόμενο ρυθμό των αφιχθέντων, την εκκένωση 1.500 ανθρώπων και τις εντεινόμενες πιέσεις που ασκεί η Τουρκία στους πρόσφυγες στα εδάφη της», αναφέρει το δημοσίευμα.

φωτογραφία Spiegel

Και περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση στη Λέσβο: «Η Μόρια έγινε σύμβολο των καταστροφικών συνθηκών στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Σχεδόν 10.400 αιτούντες άσυλο συνωστίζονται στον κατάμεστο καταυλισμό, που κανονικά μπορεί να φιλοξενήσει έως 3.000 άτομα. Πολλοί κατασκηνώνουν σ’ έναν ελαιώνα εκτός του καταυλισμού, οι τουαλέτες του οποίου επί μέρες δεν διέθεταν νερό. Αυτό που εκτυλίσσεται τώρα στον καταυλισμό στη Λέσβο ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη, όταν έφθασαν μέσα σε μια ώρα 13 φουσκωτά σκάφη με πρόσφυγες.

Πολλοί Έλληνες θυμήθηκαν το 2015 και το 2016», αναφέρει το Spiegel θυμίζοντας ότι την ίδια μέρα είχε πάει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Βερολίνο με το προσφυγικό ένα από τα θέματα στην ατζέντα των επαφών με την Άνγκελα Μέρκελ και την ελληνική πλευρά να κατηγορεί την Τουρκία ότι παραβιάζει τη συμφωνία με την ΕΕ χαλαρώνοντας τους ελέγχους για να δείξει στη νέα ελληνική κυβέρνηση πόσο εξαρτώμενη είναι από τις διαθέσεις της Άγκυρας με φόντο την ελληνοτουρκική κόντρα για τους υδρογονάνθρακες στην ανατολική Μεσόγειο και για να πιέσει την Ένωση να τηρήσει τα υπεσχημένα -άρση της υποχρεωτικής βίζας για τους Τούρκους και χρήματα για τους Σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία.

φωτογραφία Spiegel

Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις για τις αιτιάσεις ότι η Τουρκία υπονομεύει εσκεμμένα τη συμφωνία με την ΕΕ για το προσφυγικό, λέει το Spiegel, «οι πρόσφυγες στον καταυλισμό της Μόρια αφηγούνται ιστορίες που ταιριάζουν. Τ073% προέρχονται από το Αφγανιστάν. Πολλοί έζησαν επί χρόνια στην Τουρκία, ορισμένοι μόνον λίγα 24ωρα. Λένε ότι η τουρκική αστυνομία τους ξυλοφόρτωσε, ότι δεν αισθάνονται πλέον καλοδεχούμενοι στη χώρα. Ορισμένοι πιστεύουν ότι είναι ευκολότερο πια να ξεφύγει κανείς από την τουρκική ακτοφυλακή. Ένας από τους Αφγανούς λέει ότι τον έπιασαν ενώ προσπαθούσε να περάσει στη Λέσβο, αλλά μετά από τρεις ώρες αφέθηκε ελεύθερος κι ότι του είπαν ότι την επόμενη φορά που θα ανεβεί σε φουσκωτό, να αγνοήσει τις φωνές των Λιμενικών. “Συνέχισε το ταξίδι σου”, φέρονται να του είπαν. Κι είναι ιστορίες σαν κι αυτές που ρίχνουν νερό στο μύλο των υποψιών της ελληνικής κυβέρνησης».

Το Spiegel παραθέτει στη συνέχεια την άποψη του Αυστριακού κοινωνιολόγου, Γκέραλντ Κνάους, συνιδρυτή της δεξαμενής σκέψης European Stability Initiative, ένθερμου υποστηρικτή της πολιτικής των «ανοικτών συνόρων» της Άνγκελα Μέρκελ και «εγκέφαλου» της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, ο οποίος καλεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με την Αθήνα και την Άγκυρα στο θέμα. «Η ΕΕ πρέπει να καθίσει στο τραπέζι με την Τουρκία και να υποσχεθεί περαιτέρω βοήθεια», λέει, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των προσφύγων που επιδιώκουν να φθάσουν στην Ευρώπη. Οι προσφυγικές ροές προς τα ελληνικά νησιά δεν έχουν εκτοξευθεί ακόμη, κατά τη γνώμη του, αλλά μετά από τέσσερα χρόνια απραξίας κάτι πρέπει να γίνει. «Η τωρινή συγκυρία είναι καθοριστικής σημασίας για την συμφωνία ΕΕ -Τουρκίας για το προσφυγικό. Αν ήθελαν η Γαλλία κι η Γερμανία να λύσουν το πρόβλημα στα νησιά, θα μπορούσαν», λέει ο Κνάους σημειώνοντας ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της, αφού το σύστημα ασύλου βρισκόταν ήδη στο χείλος της κατάρρευσης πριν την πρόσφατη αύξηση των προσφυγικών ροών. Και καταλήγει: «Αν καταρρεύσει η συμφωνία, θα βγούμε όλοι χαμένοι».