Ποινικοί Κώδικες: Την Τετάρτη στη Βουλή – Τι προβλέπουν

Ποινικοί Κώδικες: Tην ερχόμενη Τετάρτη, 5 Ιουνίου, στις 10 το πρωί, ορίστηκε η συνεδρίαση της διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης για τη συζήτηση και επεξεργασία των σχεδίων νόμων του υπουργείου Δικαιοσύνης «Κύρωση του Ποινικού Κώδικα» και «Κύρωση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας». Η πρόσκληση των μελών της διαρκούς επιτροπής αναρτήθηκε νωρίτερα σήμερα στην κοινοβουλευτική διαφάνεια, ενώ η συνεδρίαση της επιτροπής έχει αναρτηθεί και στο εβδομαδιαίο δελτίο των κοινοβουλευτικών επιτροπών. Αύριο θα συγκληθεί η Διάσκεψη των Προέδρων προκειμένου να συζητηθεί η οργάνωση των συνεδριάσεων που θα απαιτηθούν στην Ολομέλεια.

Ποιες είναι οι υπουργικές τροπολογίες στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που κατατέθηκαν στη Βουλή

Με σημαντικές αλλαγές κατατέθηκαν στη Βουλή προς ψήφιση, ο Ποινικός Κώδικας και ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας και αναμένεται να ψηφιστούν πριν την προκήρυξη των εκλογών. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, η εφαρμογή τους αναμένεται να ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου του τρέχοντος έτους. Συγκεκριμένα, μετά τη δημόσια διαβούλευση επί των δύο κωδίκων, πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις, όπως είναι μεταξύ των άλλων, η αστικοποίηση του πλαισίου ποινής για τους διευθύνοντες εγκληματικές οργανώσεις (κάθειρξη έως 15 έτη).

Αναλυτικότερα, στους Κώδικες επήλθαν οι εξής τροποποιήσεις:

– Ορίστηκε αυστηρότερο πλαίσιο ποινής για τους διευθύνοντες εγκληματικές οργανώσεις (κάθειρξη έως 15 έτη) και βελτιώθηκαν νομοτεχνικά οι σχετικές διατάξεις.

– Προβλέφθηκε η αυτεπάγγελτη δίωξη της κακουργηματικής απιστίας και στον ιδιωτικό τομέα, προς αποφυγήν τυχόν καταχρήσεων, κυρίως εκ μέρους οργάνων της διοίκησης μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών.

– Περιλήφθηκε ειδική διάταξη αυστηρής τιμωρίας του ρατσιστικού εγκλήματος.

– Βελτιώθηκαν νομοτεχνικά και συντονίστηκαν οι διατάξεις για την αναστολή εκτέλεσης της ποινής, την κατ’ οίκον έκτιση της ποινής, την παροχή κοινωφελούς εργασίας, την υφ’ όρων απόλυση και την μεταχείριση των ανηλίκων.

– Ορίστηκε η ποινή της κάθειρξης για τη δωροδοκία πολιτικών προσώπων και εναρμονίστηκαν οι διατάξεις προς τις διεθνείς συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα.

– Εντάχθηκαν στο άρθρο 336 (ως παρ. 5) και οι λοιπές (πλην του εξαναγκασμού με σωματική βία ή απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας) μορφές βιασμού, με αναλογική κλιμάκωση των απειλούμενων ποινών.

– Συμπληρώθηκαν οι διατάξεις για την ενίσχυση της προστασίας των ανηλίκων απέναντι στη γενετήσια εκμετάλλευσή τους και προσαρμόστηκαν σε διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας.

– Εγκλήματα όπως η κλοπή και η φθορά, προβλέφθηκε ότι θα διώκονται κατ’ αρχήν αυτεπαγγέλτως, ώστε να εξυπηρετηθούν πρακτικές ανάγκες (σύλληψη επ’ αυτοφώρω κλπ.), με τη δυνατότητα όμως της εκ των υστέρων παύσεως της ποινικής δίωξης αν υποβάλει σχετική δήλωση ο ίδιος ο παθών.

– Λήφθηκε πρόνοια ώστε να μην επηρεάζονται οι αστικές απαιτήσεις του παθόντος σε περίπτωση παραγραφής του αδικήματος, λόγω μετατροπής του από κακούργημα σε πλημμέλημα.

– Προβλέφθηκε η αύξηση της ύλης των μονομελών εφετείων προς αποσυμφόρηση του τριμελούς εφετείου και του πενταμελούς εφετείου κακουργημάτων, με μεταβίβαση αρμοδιότητας εκδίκασης των υποθέσεων συγχώνευσης ποινών και καθορισμού συνολικής ποινής.

– Επανακαθορίστηκε η αρμοδιότητα του μονομελούς πλημμελειοδικείου, έτσι ώστε να περιλαμβάνει πλέον όσα πλημμελήματα απειλούνται με ποινή φυλάκισης έως τρία έτη.

– Προβλέφθηκε για τις προφανώς αβάσιμες μηνύσεις, ή αναφορές, ή εγκλήσεις, η άρση κατάσχεσης να διατάσσεται από τον εισαγγελέα, ώστε να αποκαθίσταται ταχύτερα η νομιμότητα και να μην επιβαρύνεται το δικαστικό συμβούλιο.

Ακόμη, σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης, στην ποινική διαπραγμάτευση προβλέφθηκε: α) απαγόρευση υπαγωγής εγκλημάτων αυξημένης ηθικοκοινωνικής απαξίας (λ.χ. κακουργημάτων με απειλούμενη ποινή και την ισόβια κάθειρξη, κακουργημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής), και

β) παρέχεται στον εισαγγελέα η ευχέρεια να θεωρήσει υπόθεση ως ακατάλληλη προς διαπραγμάτευση, βάσει των περιστάσεων τέλεσης και την προσωπικότητα του κατηγορουμένου.

– Αποσύρθηκε η πρόβλεψη για ορισμό εισηγητή δικαστή σε δίκες κακουργημάτων, αφού για τρέχοντες υπηρεσιακούς λόγους θα επιβαρύνονταν οι σύνεδροι δικαστές.

– Ενισχύθηκε θεσμικά η εφαρμογή της ποινικής διαταγής, με πρόβλεψη: α) ευμενέστερης ποινικής αντιμετώπισης όσων αποδέχονται την ποινική διαταγή, β) διαδικασίας εκδίκασης αντιρρήσεων και ανατροπής της απόφασης της ποινικής διαταγής, σε μεγαλύτερη προθεσμία, και μετά από συζήτηση με την κοινή διαδικασία ύστερα από προηγούμενη κλήτευση του κατηγορουμένου.

– Θεσπίστηκε το δικαίωμα του κατηγορουμένου να ζητεί χρόνο προετοιμασίας για την αντίκρουση της κατηγορίας, «αν από την αποδεικτική διαδικασία προκύψουν νέες περιστάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να συνδεθούν με επιτρεπτή μεταβολή της».

– Θεσπίστηκε ως αναγκαία και σύγχρονη αξίωση ο ειδικός τρόπος έναρξης της προθεσμίας αναίρεσης ύστερα από ειδοποίηση με e-mail.