Μάρτης: Έθιμα και παραδόσεις στα Βαλκάνια

Μάρτης: Το αποκαλούν “μαρτενίτσα” στη Βουλγαρία, “Μαρτισόρ” στη Ρουμανία, “Μάρτινκα” στην Βόρεια Μακεδονία, “Βερόρε” στην Αλβανία και συμβολίζει τον ερχομό της άνοιξης.

Πρόκειται για τον “μάρτη” το ασπροκόκκινο βραχιολάκι από κλωστές και φορούν στο χέρι μικροί, αλλά και μεγάλοι για να μην «μαυρίσουν».

Οι Βούλγαροι αποκαλούν “μαρτενίτσα” (Μάρτη) τα στολίδια από άσπρη και κόκκινη κλωστή που κατασκευάζουν, τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων.

Σήμερα, πρώτη ημέρα του Μαρτίου, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές.

Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους “κάψει η γιαγιά Μάρτα” (στη βουλγαρική γλώσσα Baba Marta), η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη.

Στη Ρουμανία, το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει την ονομασία Μαρτισόρ (Martisor).

Η κόκκινη κλωστή του συμβολίζει την αγάπη για το κάθε τι ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο.

Ένα άλλο έθιμο που συνδέεται με την 1η του Μάρτη είναι το καθάρισμα του σπιτιού και το άναμμα της φωτιάς, στην οποία καίνε οι νοικοκυρές τα σκουπίδια που μαζεύουν.

Το έθιμο του “Μάρτη” γιορτάζεται επίσης στη Βόρεια Μακεδονία (Μartinka:Μάρτινκα) και στην Αλβανία (Verore:Βερόρε) και συμβολίζει, επίσης, τον ερχομό της άνοιξης.

Σχεδόν σε όλες τις χώρες των Βαλκανίων, οι κάτοικοι των χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους “πιάσει” ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι.