Brexit: Ανέβαλε οριστικά την ψηφοφορία η Τερέζα Μέι

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι αποφάσισε να αναβληθεί η ψηφοφορία στη Βουλή των Κοινοτήτων για τη συμφωνία που έκλεισε όσον αφορά το Brexit, προκειμένου να αποπειραθεί να εξασφαλίσει περισσότερες παραχωρήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως οι Βρυξέλλες αρνούνται να ξαναδιαπραγματευτούν. Ενώ ολοένα περισσότεροι βρετανοί κοινοβουλευτικοί αμφιβάλλουν για το εάν και κατά πόσον η Μέι, πιεζόμενη και βαλλόμενη πανταχόθεν, μπορεί να αποσπάσει κάποια ουσιώδη αλλαγή.

Δεν είναι σαφές ποιο αποτέλεσμα θα έχει η εσπευσμένη αυτή κίνηση της αρχηγού των Τόρις, ενώ θεωρητικά απέμεναν λιγότερες από τριάντα ώρες ως την έναρξη της διαδικασίας. Δεν αποκλείεται ούτε ένα Brexit χωρίς συμφωνία, ούτε άλλος ένας συμβιβασμός της τελευταίας στιγμής, ούτε καν ένα νέο δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά την αποχώρηση από την ΕΕ.

«Αν ψηφίζαμε αύριο, η συμφωνία θα απορριπτόταν με μεγάλη διαφορά», παραδέχθηκε η επικεφαλής των Τόρις στα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων, αναφερόμενη στο κείμενο που συμφωνήθηκε έπειτα από 18 μήνες κοπιωδών διαπραγματεύσεων.

Μολονότι αναγνώρισε ότι είναι αντιμέτωπη με μια συντριπτική ήττα ως προς τη δυνητικά σημαντικότερη πολιτικοοικονομική μεταβολή στη Βρετανία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πρωθυπουργός του Συντηρητικού Κόμματος κατόπιν υποστήριξε ότι ορισμένες διαστάσεις-κλειδιά της συμφωνίας έχουν ευρεία υποστήριξη, προκαλώντας γέλια στην αίθουσα.

Με τη θέση της σε ολοένα μεγαλύτερο κίνδυνο, η Μέι ανήγγειλε ότι θα ξαναπάει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για να ζητήσει εγγυήσεις όσον αφορά τον περιλάλητο ιρλανδικό «μηχανισμό ασφαλείας», ή backstop, στο ιδιόλεκτο της διαπραγμάτευσης του Λονδίνου με τις Βρυξέλλες. Ο «μηχανισμός ασφαλείας» αποτελεί μια σειρά από ρήτρες που θεωρητικά εξασφαλίζουν πως δεν θα υπάρξουν «σκληρά» σύνορα μεταξύ Βρετανίας και Ιρλανδίας.

Η αρχηγός των Τόρις έθεσε το ερώτημα εάν το κοινοβούλιο προσπαθεί να ματαιώσει αυτό που ψήφισαν οι πολίτες και προειδοποίησε για τη νιοστή φορά ότι εάν δεν υπάρξει έγκριση της συμφωνίας που έχει κλείσει, το ΗΒ θα αποχωρήσει από την ΕΕ χωρίς συμφωνία.

Οι Βρυξέλλες αντέδρασαν ψύχραιμα. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ διαβεβαίωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να συζητήσει το πώς μπορεί να επιτευχθεί με ομαλό τρόπο η επικύρωση της συμφωνίας. Πρόσθεσε πως ούτε η συμφωνία για την αποχώρηση, ούτε ο «μηχανισμός ασφαλείας» για τα σύνορα ΗΒ – Ιρλανδίας θα τεθούν ξανά υπό διαπραγμάτευση. «Καθώς ο χρόνος εξαντλείται, θα συζητήσουμε επίσης (…) το σενάριο (αποχώρησης) χωρίς συμφωνία», έκρινε σκόπιμο να διευκρινίσει ο Τουσκ.

Το Μπρέξιτ θα συζητηθεί στην ήδη προγραμματισμένη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τη Πέμπτη και την Παρασκευή (13η-14η Δεκεμβρίου). Η Μέι σκοπεύει να συναντηθεί σήμερα Τρίτη με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε και την καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ.

Η στερλίνα υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2017, σε μια συναλλαγματική ισοτιμία 1:1,2507 έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Για πολλούς κοινοβουλευτικούς, η αναβολή της ψηφοφορίας σήμανε την κατάρρευση των προσπαθειών που κατέβαλε η Μέι τα τελευταία δύο χρόνια να κλείσει έναν συμβιβασμό με βάση τον οποίο το ΗΒ θα αποχωρούσε από την ΕΕ, αλλά θα παρέμενε στην τροχιά της Ευρώπης.

Τα υπόλοιπα 27 μέλη της ΕΕ, με οικονομική ισχύ που αθροιστικά είναι εξαπλάσια αυτής της Βρετανίας, δεν μοιάζουν να έχουν καμιά διάθεση να κάνουν περαιτέρω συμβιβασμούς για να πειστούν οι αντίπαλοι της πρωθυπουργού της Βρετανίας στο κόμμα της και στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Μια πολύ δαπανηρή αποχώρηση χωρίς συμφωνία μοιάζει ολοένα πιθανότερη, έκρινε η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ναταλί Λουαζό μετά την απόφαση της Μέι. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας από την πλευρά του σημείωσε ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να τροποποιηθεί η συμφωνία, έκτασης 585 σελίδων. Ενώ ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ τόνισε πως οι προετοιμασίες για την αποχώρηση του ΗΒ χωρίς συμφωνία πρέπει να ενταθούν.

Με τους σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές του Brexit και το βορειοϊρλανδικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) να απαιτούν το backstop να απαλειφθεί τελείως από το κείμενο και την κυβέρνηση των Τόρις παραλυμένη, ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, τόνισε πως η χώρα ουσιαστικά δεν έχει κυβέρνηση και προέτρεψε τη Μέι να «παραμερίσει» και να επιτρέψει στην αξιωματική αντιπολίτευση να πάρει το τιμόνι.

Τόσο το Συντηρητικό Κόμμα όσο και οι Εργατικοί επισήμως δεσμεύονται να εφαρμόσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Μπρέξιτ. Αλλά μπροστά στον κίνδυνο μιας πολύ δαπανηρής αποχώρησης χωρίς συμφωνία, ενδέχεται η Βουλή των Κοινοτήτων να βρεθεί προ διλήμματος και να μπει στον πειρασμό να ακυρώσει την αποχώρηση. Η απόφαση της Μέι να αναβάλει την ψηφοφορία σημειώθηκε μερικές ώρες αφότου το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάνθηκε ότι το Λονδίνο μπορεί να πάρει πίσω την επίσημη αίτησή του για το διαζύγιο βάσει του Άρθρου 50 χωρίς καμιά επίπτωση.

Η έκβαση, που ίσως κριθεί εντός ημερών, θα έχει κρίσιμες επιπτώσεις για την βρετανική οικονομία των 2,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, τη θέση του Λονδίνου μεταξύ των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών κέντρων, αλλά και δυνητικά την ίδια την ενότητα του ΗΒ.